Η επικεφαλής της τραπεζικής εποπτείας της ευρωζώνης ζήτησε μεγαλύτερες εξουσίες για να παρακάμψει τους εθνικούς περιορισμούς που εμποδίζουν τις τράπεζες να μετακινούν κεφάλαια εντός της ενιαίας νομισματικής ζώνης και τους αποτρέπουν από το να συγχωνευθούν με ανταγωνιστές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η Κλαούντια Μπουχ, πρόεδρος του εποπτικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας SSM, δήλωσε στους Financial Times ότι «η πιο ευνοϊκή εξέταση» των εξαιρέσεων για την υπέρβαση των εγχώριων εμποδίων «θα μπορούσε να είναι ένα χρήσιμο βήμα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής».
Τα στελέχη των ευρωπαϊκών τραπεζών διαμαρτύρονται εδώ και καιρό για το γεγονός ότι οι ρυθμιστικές Αρχές παγιδεύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε κεφάλαια και ρευστότητα πίσω από εθνικά εμπόδια, στερώντας τους τη δυνατότητα να διαθέτουν ελεύθερα τα χρήματα σε ολόκληρη την ΕΕ.
Τα παγιδευμένα κεφάλαια
Η ΕΚΤ έχει εκτιμήσει ότι 225 δισ. ευρώ τραπεζικών κεφαλαίων και 250 δισ. ευρώ τραπεζικής ρευστότητας είναι παγιδευμένα λόγω εθνικών περιορισμών. Έχει ήδη την εξουσία να χορηγεί εξαιρέσεις για την τραπεζική ρευστότητα, ώστε να την απελευθερώσει από τους εθνικούς περιορισμούς. Αν και θα απαιτηθεί αλλαγή της νομοθεσίας της ΕΕ για να μπορεί η ΕΚΤ να χορηγεί απαλλαγές για το τραπεζικό κεφάλαιο, η Μπουχ δήλωσε ότι αυτό θα μπορούσε να ενταχθεί στην πρόσφατη προσπάθεια των υπευθύνων χάραξης πολιτικής στις Βρυξέλλες να ενισχύσουν την ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών της περιοχής.
«Πρέπει να δούμε ποιες συζητήσεις θα γίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τον τρόπο περαιτέρω ενοποίησης της αγοράς», δήλωσε η Μπουχ.
«Υπάρχουν εμπόδια στην ανάπτυξη πανευρωπαϊκών επιχειρηματικών μοντέλων που δεν σχετίζονται με την προληπτική ρύθμιση, αλλά με άλλους κανόνες που αφορούν τις τραπεζικές δραστηριότητες και διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των αγορών», δήλωσε, καλώντας τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να «εξετάσουν τι άλλο μπορεί να γίνει για τη δημιουργία μιας ενοποιημένης τραπεζικής αγοράς».
Λιγότερα κέρδη από τις αμερικάνικες
Μια πρόσφατη μελέτη της ΕΚΤ διαπίστωσε ότι ο κατακερματισμός της τραπεζικής αγοράς της ευρωζώνης ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους οι τράπεζές της είναι λιγότερο κερδοφόρες από τις μεγαλύτερες αμερικανικές ανταγωνίστριές τους, οι οποίες επωφελούνται από μια πιο ενοποιημένη εγχώρια αγορά.
Ο Αντρέα Ορσέλ, διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής τράπεζας UniCredit, δήλωσε σε εκδήλωση της ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα: «Όσο πιο κατακερματισμένη είναι η Ευρώπη, τόσο λιγότερο ισχυρή είναι μια τράπεζα».
«Όσο περισσότερο το κεφάλαιό μου είναι περιορισμένο σε 13 διαφορετικές χώρες και όσο περισσότερο δεν μπορώ να το μεταφέρω ελεύθερα από τη μία χώρα στην άλλη… τόσο περισσότερο δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε την κλίμακα για να γίνουμε ισχυρότεροι [και] να διαφοροποιηθούμε», δήλωσε ο Ορσέλ.
Πρόσφατα, υπήρξαν ενδείξεις ανάκαμψης των διασυνοριακών τραπεζικών συναλλαγών στην ΕΕ, όπως η κίνηση της γαλλικής τράπεζας BPCE ύψους 6,4 δισ. ευρώ για την πορτογαλική Novo Banco τον Ιούνιο. Ωστόσο, ο αριθμός των συναλλαγών παρέμεινε κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριάντα ετών πέρυσι και συχνά προκαλεί πολιτική αντίδραση, όπως στην περίπτωση της επένδυσης της UniCredit στη γερμανική Commerzbank.
Η Ένωση Χρηματοπιστωτικών Αγορών της Ευρώπης, που εκπροσωπεί τράπεζες, μεσίτες και συμβούλους, εξέδωσε τον Σεπτέμβριο μια έκθεση στην οποία καλούσε τις ρυθμιστικές Αρχές να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την άρση των εμποδίων στις διασυνοριακές τραπεζικές δραστηριότητες.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν επίσης ζητήσει από τις ρυθμιστικές αρχές να χαλαρώσουν τους κανόνες που καθορίζουν το ύψος του κεφαλαίου που χρειάζονται, υποστηρίζοντας ότι θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση έναντι των μεγαλύτερων ανταγωνιστών τους στη Wall Street, οι οποίοι αναμένεται να επωφεληθούν από μια σημαντική προσπάθεια απορρύθμισης στις ΗΠΑ.
Η απλούστευση
Η ΕΚΤ, η οποία θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της ετήσιας διαδικασίας καθορισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών την Τρίτη, έχει συστήσει μια ειδική ομάδα για την απλούστευση των κανονιστικών και εποπτικών κανόνων της, η οποία αναμένεται να υποβάλει προτάσεις μέχρι το τέλος του έτους.
Ωστόσο, η Μπουχ υποβάθμισε τις πιθανότητες μείωσης των κεφαλαιακών απαιτήσεων της ΕΕ. «Έχουμε μια πολύ σαφή εντολή να διατηρήσουμε τις τράπεζες ασφαλείς και υγιείς», είπε. «Αυτό προκύπτει από πολλές μελέτες: οι τράπεζες που είναι καλύτερα κεφαλαιοποιημένες έχουν μεγαλύτερη ικανότητα δανεισμού, ιδίως σε περιόδους κρίσης».
Οι τράπεζες της ΕΕ έχουν ήδη αποδεσμεύσει δισεκατομμύρια ευρώ κεφαλαίων μέσω της αυξανόμενης χρήσης σημαντικών μεταβιβάσεων κινδύνου, στις οποίες οι επενδυτές αναλαμβάνουν τον πιστωτικό κίνδυνο από το χαρτοφυλάκιο δανείων μιας τράπεζας σε αντάλλαγμα για τακτικές πληρωμές από τον δανειστή.
Επιφυλακτική
Ωστόσο, η Μπουχ δήλωσε ότι η ΕΚΤ είναι όλο και πιο επιφυλακτική όσον αφορά τις ταχέως αναπτυσσόμενες συνθετικές συναλλαγές μεταβίβασης κινδύνου, οι οποίες διατηρούν τα δάνεια στον ισολογισμό μιας τράπεζας και θα μπορούσαν να εκθέσουν τις τράπεζες σε απροσδόκητες ζημίες σε περίπτωση που οι πάροχοι πιστωτικών εγγυήσεων αποτύχουν σε μια κρίση.
«Γενικά, η τιτλοποίηση μπορεί να είναι ένας τρόπος για την καλύτερη ανακατανομή των κινδύνων εντός του χρηματοπιστωτικού συστήματος», δήλωσε η Μπουχ. «Ωστόσο, όπως μάθαμε από την χρηματοπιστωτική κρίση, η τιτλοποίηση μπορεί επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις εάν τα κίνητρα δεν είναι σωστά και εάν ο κίνδυνος δεν μεταφέρεται πραγματικά, αλλά επιστρέφει στον τραπεζικό τομέα σε περιόδους κρίσης».
Την περασμένη εβδομάδα, η ΕΚΤ κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσαρμόσει τη σχεδιαζόμενη νομοθεσία για την τιτλοποίηση, ώστε να καταστεί αυστηρότερη η νομοθεσία για τους αντασφαλιστές που παρέχουν μη χρηματοδοτούμενες πιστωτικές εγγυήσεις σε τράπεζες στο πλαίσιο σημαντικών μεταβιβάσεων κινδύνου.
