Εθνική Τράπεζα: Σε ποιους κλάδους βρίσκει στηρίγματα η ελληνική οικονομία

Εν μέσω μιας από τις πιο δύσκολες συγκυρίες των τελευταίων δεκαετιών – με δασμούς, ισχυρό ευρώ και γεωπολιτική αβεβαιότητα – οι ελληνικές βιομηχανίες επιδεικνύουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, κερδίζοντας έδαφος στις διεθνείς αγορές έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών τους. Σύμφωνα με το νέο τεύχος «Τάσεις του Επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών (εκτός πετρελαίου) αναμένεται να κλείσουν το 2025 με άνοδο 2% σε πραγματικούς όρους, αντιστρέφοντας την πτώση 0,8% του 2024.

Ειδικότερα, η χώρα κατέγραψε ισχυρή άνοδο 3,9% κατά το 1ο εξάμηνο του έτους, καταλαμβάνοντας την 5η υψηλότερη εξαγωγική επίδοση στην Ευρώπη, με κορυφαίες επιδόσεις (top10) σε 5 από τους 10 ευρείς κλάδους. Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο της ελληνικής βιομηχανίας έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών της αυξήθηκε στο 0,6% (από 0,4% το 2015) – άνοδος τόσο σημαντική που σε ορίζοντα δεκαετίας προσέθεσε €4,1 δις στις φετινές εξαγωγές της χώρας.

Ωστόσο, το 2025 φαίνεται να εξελίσσεται σε έτος δύο ταχυτήτων, καθώς μετά από αυτή την ισχυρή επίδοση, το 2ο εξάμηνο κινείται σε επίπεδα αντίστοιχα με την περσινή περίοδο. Το μοτίβο αυτό αντανακλά εν πολλοίς τη στρατηγική αποθεματοποίησης από τις εισαγωγικές επιχειρήσεις πριν την ανακοίνωση της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ τον Ιούλιο, και την συνεπακόλουθη αντιστροφή της κατά το υπόλοιπο της χρονιάς (με τις υψηλότερες πιέσεις να εκτιμώνται για το 3ο τρίμηνο).

Αν και η συμφωνία αυτή είχε περιορισμένη άμεση επίδραση για την Ελλάδα, αφαίρεσε σε μεγάλο βαθμό την αβεβαιότητα γύρω από το ενδεχόμενο ενός εκτεταμένου εμπορικού πολέμου και των συνεπακόλουθων επιπτώσεων σε όρους πληθωρισμού και διαταραχής εφοδιαστικών αλυσίδων. Υπό αυτή την οπτική, εκτιμάται ότι λειτούργησε ως βασικός διαμορφωτής της βραχυπρόθεσμης μεταβλητότητας του έτους.

Τρόφιμα και μέταλλα

Πέρα από τις βραχυπρόθεσμες αυτές τάσεις, το διαρθρωτικό στοιχείο που ξεχωρίζει είναι η δυναμική παρουσία των δύο παραδοσιακών πυλώνων των ελληνικών εξαγωγών: Τρόφιμα και Μέταλλα.

ü  Τα τρόφιμα κατέγραψαν άνοδο 10% κατά το 1ο εξάμηνο, επιβεβαιώνοντας την ανταγωνιστικότητα προϊόντων όπως ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά και φρούτα.

ü  Τα μέταλλα σημείωσαν αύξηση 7% κατά την ίδια περίοδο, διατηρώντας τη δυναμική τους τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ (ιδίως σε ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Νορβηγία), ενώ ο κλάδος ενισχύει σταθερά το μερίδιό του στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, φτάνοντας το 1,1% το 2025 (από 0,9% το 2011).

Οι ενδείξεις

Θετικά σημάδια συνέχισης της ανόδου προσδίδουν οι πρώτες ενδείξεις από την πορεία του 2ου εξαμήνου, με τους δύο κλάδους να ανεβαίνουν στην 3η θέση των ευρωπαϊκών εξαγωγικών επιδόσεων.

Το παράδειγμα των μετάλλων συνοψίζει κάτι βαθύτερο. Η Ελλάδα – αν και μικρή χώρα – αποδεικνύει ότι μπορεί να είναι ανταγωνιστική σε τομείς παγκόσμιας εμβέλειας. Κόντρα σε δασμούς έως και 50%, μεγάλες διακυμάνσεις ζήτησης και υψηλά ενεργειακά κόστη, τα ελληνικά μέταλλα καταφέρνουν να διατηρούν ετήσιες εξαγωγές της τάξης των €6 δις την τελευταία 5ετία, τροφοδοτώντας στρατηγικές αγορές όπως οι ΗΠΑ, το ΗΒ και η ΕΕ. Συνεπώς, η Ελλάδα δείχνει ότι μπορεί, με σωστή διαφοροποίηση προϊόντων, να επεκτείνει τη θέση της σε κλάδους υψηλών απαιτήσεων και μεγάλης κλίμακας, βάζοντας έτσι τα θεμέλια μιας ισχυρότερης εξαγωγικής ταυτότητας.

Η μελέτη μπορεί να ανευρεθεί στην ιστοσελίδα του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, στην ενότητα Οικονομικές Μελέτες και Αναλύσεις (Κατηγορία Ελληνική Επιχειρηματικότητα): https://www.nbg.gr/el/omilos/meletes-oikonomikes-analuseis/reports/exports-2025q4