Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός τεράστιου κεφαλαίου για τη ρωσική πετρελαϊκή βιομηχανία, ο Λεονίντ Φεντούν –συνιδρυτής και επί δεκαετίες ισχυρός παράγοντας της Lukoil– πούλησε το μερίδιό του πίσω στην ίδια την εταιρεία στις αρχές του 2025, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times.
Η αξία του πακέτου μετοχών του υπολογιζόταν στα περίπου 7 δισ. δολάρια.
Η συμφωνία με την Lukoil που ολοκληρώθηκε χωρίς θόρυβο
Η πώληση του περίπου 10% των μετοχών του Φεντούν αποτελεί μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις Ρώσου δισεκατομμυριούχου που αποσύρεται αθόρυβα από τις επιχειρηματικές του ρίζες.
Η Lukoil είχε προαναγγείλει ότι προχωρά στη διαγραφή 76 εκατ. μετοχών που είχε επαναγοράσει το 2024–2025, περίπου 11% του μετοχικού της κεφαλαίου — κίνηση που συνέπεσε χρονικά με την αποχώρηση Φεντούν.
Η εταιρεία δεν σχολίασε τη συμφωνία, ενώ ο ίδιος ο επιχειρηματίας δεν κατέστη δυνατό να εντοπιστεί από τους FT.
Πίεση από κυρώσεις και γεωπολιτικές αναταράξεις
Η Lukoil είχε κατορθώσει επί μήνες να αποφύγει τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όμως το φθινόπωρο του 2024 επιβλήθηκαν τελικά περιορισμοί που έφεραν την εταιρεία σε δύσκολη θέση.
Υπό αυτό το νέο περιβάλλον, ο όμιλος άρχισε να αποεπενδύει από σειρά δραστηριοτήτων στο εξωτερικό, γεγονός που αναζωπύρωσε σενάρια περί πιθανής μελλοντικής εξαγοράς από τη κρατικά ελεγχόμενη Rosneft — η οποία επίσης βρίσκεται στο στόχαστρο κυρώσεων.
Από τη Σιβηρία στην κορυφή της ρωσικής οικονομικής ελίτ
Ο Φεντούν, 69 ετών σήμερα, ανήκει στη γενιά των δισεκατομμυριούχων που αναδείχθηκαν μέσα από τις ταραχώδεις ιδιωτικοποιήσεις των αρχών της δεκαετίας του ’90, όταν ο Μπόρις Γέλτσιν άνοιξε τον δρόμο για τη μετατροπή κρατικών κολοσσών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Πρώην στρατιωτικός και ακαδημαϊκός, γνώρισε στη Σιβηρία τον Βαγκίτ Αλεκπέροφ, τον άνθρωπο που εξελίχθηκε στον απόλυτο αρχιτέκτονα της Lukoil.
Οι δυο τους πρωταγωνίστησαν στην ιδιωτικοποίηση ορισμένων από τα πιο πλούσια κοιτάσματα της Δυτικής Σιβηρίας το 1993. Ο Αλεκπέροφ επικεντρώθηκε στην παραγωγή και λειτουργία της εταιρείας, ενώ ο Φεντούν οραματίστηκε τις εξαγορές και τη διεθνή επέκταση, που κορυφώθηκαν με την είσοδο της ConocoPhillips ως στρατηγικού επενδυτή το 2004 — συμμετοχή που τερματίστηκε το 2010.
Σχέσεις με το Κρεμλίνο και η εποχή Πούτιν
Μετά την άνοδο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία το 2000, η Lukoil συνέχισε να αναπτύσσεται παρά τις πιέσεις του Κρεμλίνου για ενίσχυση του κρατικού ελέγχου στις ενεργειακές υποδομές.
Η εταιρεία βρέθηκε στο επίκεντρο φορολογικών ελέγχων, όμως απέφυγε τη μοίρα της Yukos, που κατέρρευσε υπό το βάρος πολιτικής και δικαστικής πίεσης.
Η σταδιακή αποχώρηση του Φεντούν
Παρά τα χρόνια ισχυρής παρουσίας του, ο Φεντούν άρχισε να απομακρύνεται από το προσκήνιο μετά το 2022.
Την περίοδο εκείνη, η Lukoil εξέφρασε δημόσια ανησυχία για τον πόλεμο στην Ουκρανία – μια σπάνια διαφοροποίηση από τη γραμμή της Μόσχας. Ο Αλεκπέροφ παραιτήθηκε μετά την επιβολή κυρώσεων σε βάρος του, ενώ ο Φεντούν εγκατέλειψε τη θέση του αντιπροέδρου το καλοκαίρι του ίδιου έτους και πούλησε την αγαπημένη του Σπαρτάκ Μόσχας λίγους μήνες αργότερα.
Η επίσημη δικαιολογία ήταν η ηλικία και προσωπικοί λόγοι. Ωστόσο, άνθρωποι που γνωρίζουν τις εξελίξεις λένε ότι ο επιχειρηματίας είχε ήδη αποφασίσει να κάνει ένα διακριτικό βήμα πίσω — κίνηση που τώρα ολοκληρώνεται με την πώληση του μεριδίου του.
