Τζάρεντ Κούσνερ: Από τη Γάζα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων Ουκρανίας–Ρωσίας

Λίγο μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ένα όνομα άρχισε να κυκλοφορεί ξανά στους διπλωματικούς διαδρόμους της Ουάσινγκτον: Τζάρεντ Κούσνερ. Ο επιχειρηματίας και πρώην σύμβουλος, που είχε ξεκαθαρίσει ότι «δεν θα εμπλακεί» σε κυβερνητικές υποθέσεις τη δεύτερη φορά, βρέθηκε ξαφνικά στο προσκήνιο ενός από τα πιο δύσκολα διεθνή ζητήματα: το μέλλον της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, o 43χρονος γαμπρός του προέδρου, γνωστός για τις «αδύνατες αποστολές» που ανέλαβε στο παρελθόν, επιστρατεύεται και πάλι – όχι επίσημα, αλλά αποφασιστικά. Πίσω από κλειστές πόρτες, σε ουδέτερα εδάφη όπως η Γενεύη, συναντά Ουκρανούς αξιωματούχους, κρατά σημειώσεις και επιχειρεί να χτίσει το προσχέδιο ενός σχεδίου ειρήνης που θα φέρει τη σφραγίδα της Ουάσινγκτον.

Οι συζητήσεις  του Τζάρεντ Κούσνερ στη Γενεύη και η αιφνιδιαστική εμφάνιση

Στις πρόσφατες συνομιλίες στη Γενεύη, οι Ουκρανοί εκπρόσωποι βρέθηκαν μπροστά σε μια απρόσμενη εικόνα. Εκεί όπου περίμεναν διπλωμάτες και αναλυτές ειδικευμένους στη ρωσική πολιτική, είδαν τον Κούσνερ να πληκτρολογεί ασταμάτητα. Παρότι η παρουσία του αρχικά δημιούργησε απορίες, αρκετοί αναγνώρισαν γρήγορα ότι λειτουργεί ως «ειδικός αγγελιοφόρος» του Τραμπ, με πλήρη πρόσβαση στον πρόεδρο και δυνατότητα να παρακάμπτει τη γραφειοκρατία.

Η μεσολάβησή του, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, συνοδεύεται από την παρουσία του Στιβ Γουίτκοφ, επιχειρηματία και προσωπικού φίλου του προέδρου. Οι δύο άνδρες συνεργάζονται στενά, ανταλλάσσοντας ιδέες και συντάσσοντας κείμενα με στόχο να παρουσιάσουν στις εμπλεκόμενες πλευρές μια γραμμή προσέγγισης που θεωρούν ότι μπορεί να «ξεκλειδώσει» την ακινησία του μετώπου.

Το μοντέλο της Γάζας ως «οδικός χάρτης»

Η νέα ομάδα Τραμπ φαίνεται να εμπνέεται από την πρόσφατη εμπειρία της Γάζας, όπου ένα 20-σημείο σχέδιο που φέρει το όνομα του προέδρου οδήγησε σε προσωρινή εκεχειρία. Με την επιτυχία αυτή ως οδηγό, ο Κούσνερ καλείται να διαμορφώσει ένα ευρωπαϊκό ανάλογο – μια πολυεπίπεδη πρόταση που θα δοθεί σε Μόσχα και Κίεβο ως βάση σοβαρής διαπραγμάτευσης.

Ωστόσο, τα πρώτα δείγματα γραφής προκάλεσαν έντονη ανησυχία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Απόψεις ότι το αρχικό draft «έγερνε» υπέρ της Ρωσίας προκάλεσαν παρασκηνιακούς τριγμούς, ενώ αρκετοί σύμμαχοι της Ουκρανίας εξέφρασαν φόβους ότι η νέα αμερικανική ηγεσία ίσως επιδιώξει έναν συμβιβασμό που θα πιέζει το Κίεβο.

Η διαδρομή του Κούσνερ: από ιδιωτικό equity στο κέντρο των εξελίξεων

Η επιστροφή του Κούσνερ στη διπλωματική σκηνή είναι εντυπωσιακή αν σκεφτεί κανείς ότι μετά το 2021 είχε στραφεί αποκλειστικά στο fund του, Affinity Partners, το οποίο ενισχύθηκε με 2 δισ. δολάρια από τη Σαουδική Αραβία. Η επένδυση αυτή εξακολουθεί να ερευνάται από το Κογκρέσο, αλλά ο ίδιος επιμένει πως πρόκειται για πολιτική στοχοποίηση.

Παρά τις αποστάσεις που κράτησε από την κυβέρνηση κατά την προεκλογική περίοδο, ο Κούσνερ επανεντάχθηκε φυσικά στον στενό κύκλο επιρροής του Τραμπ. «Πάντα φέρνουμε τον Τζάρεντ όταν θέλουμε να κλείσει μια συμφωνία», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος σε ομιλία του στο Ισραήλ.

«Πάντα φέρνουμε τον Τζάρεντ όταν θέλουμε να κλείσει μια συμφωνία», έχει πει στο παρελθόν ο πρόεδρος για τον Κούσνερ

Η πιθανή συνάντηση με τον Πούτιν και το παρασκήνιο των επαφών

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουάσινγκτον, το δίδυμο Κούσνερ–Γουίτκοφ ενδέχεται τις επόμενες ημέρες να ταξιδέψει στη Μόσχα για συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αν πραγματοποιηθεί, θα αποτελέσει την πρώτη επίσημη διπλωματική εμφάνιση του Γουίτκοφ στο Κρεμλίνο, ενώ η παρουσία του Κούσνερ θα σηματοδοτήσει μια σαφή πρόθεση της Ουάσινγκτον να κλείσει ταχύτατα ένα πακέτο προτάσεων.

Πηγές αναφέρουν ότι στο «παρασκήνιο» συμμετέχουν και Ρώσοι αξιωματούχοι, με τους οποίους ο Κούσνερ διατηρεί επαφή ήδη από το 2019, όταν συζητούσε ευρύτερα γεωπολιτικά ζητήματα στη Γενεύη.

Ένας πόλεμος, ένα σχέδιο και πολλές αβεβαιότητες

Η πρωτοβουλία Τραμπ για λύση στην Ουκρανία αντιμετωπίζεται με μια μίξη προσδοκιών και φόβου. Από τη μία, η άμεση πρόσβαση του Κούσνερ στον πρόεδρο μπορεί να επιταχύνει διαδικασίες που αλλιώς θα απαιτούσαν μήνες. Από την άλλη, η αντικατάσταση δομημένων θεσμών με άτυπα δίκτυα προσωπικών σχέσεων προκαλεί αστάθεια σε μια στιγμή που οι ισορροπίες είναι εύθραυστες.

Όπως σχολίασε πρώην Αμερικανός αξιωματούχος άμυνας, «στη σημερινή κυβέρνηση, η πολιτική δεν χαράσσεται πια από θεσμούς — αλλά από ανθρώπους».

Και ο άνθρωπος που βρίσκεται τώρα στο κέντρο αυτής της πολιτικής είναι ο Τζάρεντ Κούσνερ, ένας σύμβουλος χωρίς τίτλο, αλλά με τεράστια επιρροή και ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση: να επιχειρήσει το αδιανόητο.