Την ώρα που ο δείκτης οικονομικού κλίματος σε ΕΕ και Ευρωζώνη παρουσιάζει οριακή βελτίωση, στην Ελλάδα καταγράφει νέα μικρή επιδείνωση τον Νοέμβριο, συνοδευόμενη με πτώση και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ.
Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος συνεχίζει να υποχωρεί και τον Νοέμβριο, καθώς διαμορφώνεται στις 106,0 μονάδες, από 107,5 μονάδες τον Οκτώβριο. Η υποχώρηση αυτή προέρχεται από τη συνέχιση της εξασθένισης των προσδοκιών στους επιχειρηματικούς τομείς και αρκετούς επιμέρους κλάδους, με εξαίρεση τη βελτίωση στις Κατασκευές και το Λιανικό εμπόριο.
Η πτωτική τάση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης επίσης διατηρείται, με τις σχετικά απαισιόδοξες προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάστασή τους να ενισχύονται. Πάντως ο δείκτης έχει κινηθεί, ανοδικά ή καθοδικά, με μικρές μεταβολές καθ’ όλο το έτος, ενδεικτικό μιας σχετικής σταθερότητας των προσδοκιών.
Οι προσδοκίες στη βιομηχανία
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη βιομηχανία εξασθένισε ήπια τον Νοέμβριο, στις 102,8 από 104,9 μονάδες τον Οκτώβριο. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το ήπια αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση διατηρήθηκε στα
επίπεδα του προηγούμενου μήνα, το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες περιορίστηκε οριακά ενώ το ύψος των αποθεμάτων ενισχύθηκε ελαφρά.
Αναλυτικά:
α) Το επίπεδο παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, διατηρήθηκε στις -5 μονάδες τον Νοέμβριο, όσο σχεδόν και τον προηγούμενο μήνα, με το 24% (από 23%) των επιχειρήσεων να δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες και το 19% (από 17%) να αναφέρει το αντίθετο.
β) Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, το σχετικό ισοζύγιο περιορίστηκε οριακά (+17 μονάδες από +18 μονάδες), με το 31% (από 34%) των επιχειρήσεων να προβλέπουν αύξηση της παραγωγής τους το επόμενο τρίμηνο και το 14% (από 16%) μείωσή της.
γ) Στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων, το ισοζύγιο ενισχύεται ελαφρά στις +13 μονάδες (από +8), με το 1/5 των επιχειρήσεων να αναφέρει αποθέματα υψηλότερα από τα συνήθη για την εποχή.
δ) Στους δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας καταγράφηκαν ήπια ανοδικές τάσεις: οι ισοσκελισμένες προβλέψεις για τις εξαγωγές τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν ελαφρά (+3 μονάδες), και οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού διατηρήθηκαν ουσιαστικά αμετάβλητες (-18 από -17 μονάδες).
ε) Ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση διαμορφώθηκε στις +4 μονάδες τον Νοέμβριο, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης να διατηρείται στο 13% και το 9% να αναμένει μείωσή της.
στ) Το ήπια θετικό ισοζύγιο στις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών του προηγούμενου μήνα εξασθένισε στις +6 μονάδες, με το 7% από 5% να αναμένει μείωσή τους.
Βελτίωση προσδοκιών στις κατασκευές
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές διαμορφώθηκε τον Νοέμβριο, στις 158,2 μονάδες (από 156,3 μον. τον Οκτώβριο), σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (129,9 μονάδες).
Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της μικρής βελτίωσης των προσδοκιών στα Ιδιωτικά έργα, με τις προσδοκίες στα Δημόσια έργα να ενισχύονται ελαφρά.
Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώθηκαν ήπια παραμένοντας ωστόσο αρνητικές, ενώ παράλληλα οι αντίστοιχες θετικές προβλέψεις για την απασχόληση ενισχύθηκαν οριακά.
Ειδικότερα, ο δείκτης στις προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων διαμορφώθηκε στις -2 (από -4) μονάδες, με το 19% (από 17%) των επιχειρήσεων να διατυπώνει αισιοδοξία για το επίπεδο των εργασιών το επόμενο τρίμηνο.
Στις προβλέψεις για την απασχόληση, ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις +26 (από +25) μονάδες, με το 37% (από 36%) των ερωτηθέντων να προβλέπει αύξηση των θέσεων εργασίας και το 12% των επιχειρήσεων να εκτιμά μείωσή τους.
Στα υπόλοιπα στοιχεία, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία εργασιών κινείται στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα, στις +5 μονάδες, ενώ παράλληλα στο πεδίο των τιμών, οι πληθωριστικές προσδοκίες διαμορφώνονται σε αισθητά υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον Οκτώβριο (+21 από +6 μον. ο δείκτης).
Τέλος, το 12% των επιχειρήσεων αναφέρει απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία. Δύο στις πέντε τουλάχιστον επιχειρήσεις (41%) επισημαίνουν πλέον την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως το βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία τους, ένα 27% άλλους συγκυριακούς παράγοντες, αλλά και ένα 11% τη χαμηλή ζήτηση.
Αισιοδοξία στο λιανικό εμπόριο
Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο ενισχύεται σημαντικά τον Νοέμβριο και διαμορφώνεται στις 113,5 μονάδες, από 106,4 μονάδες τον Οκτώβριο. Η βελτίωση αυτή αφορά τον κλάδο των Πολυκαταστημάτων, καθώς οι υπόλοιποι από τους εξεταζόμενους
βασικούς κλάδους εξασθένισαν ήπια ή διατηρήθηκαν αμετάβλητοι.
Αναλυτικά, οι ήπια θετικές εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται σημαντικά και διαμορφώνονται στις +23 (από +1) μονάδες ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων στο επόμενο τρίμηνο ενισχύονται ήπια στις +47 από τις +45 μονάδες.
Οι νέες παραγγελίες διατηρούνται στις +17 μονάδες, με αποτέλεσμα τα αποθέματα να κλιμακώνονται ελαφρά και να διαμορφώνονται στις +8 (από +6) μονάδες. Από την άλλη πλευρά, οι αισιόδοξες προβλέψεις για την απασχόληση εξασθενούν σημαντικά (+14 από +24 μονάδες), ενώ ως προς τις τιμές, το 12% αναμένει άνοδο, ενδεικτικό των πληθωριστικών πιέσεων.
Ως προς το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον αυτός διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, καθώς το 70,2% θεωρεί ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 66,0% τον Οκτώβριο.
Απαισιόδοξες εκτιμήσεις στις υπηρεσίες
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες υποχώρησε έντονα τον Νοέμβριο, στις 113,3 μονάδες, από 123,9 τον Οκτώβριο. Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων εξασθένισαν ελαφρά, όπως και οι
θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση αλλά και οι προβλέψεις της βραχυπρόθεσμης εξέλιξής της.
Αναλυτικότερα, ο δείκτης των εκτιμήσεων για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων κινείται σε ήπια χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, στις +36 μονάδες, με τον δείκτη εκτιμήσεων για την τρέχουσα ζήτηση να διαμορφώνεται στις +35 μονάδες από +52 μονάδες το προηγούμενο διάστημα.
Ήπια πτωτικά κινούνται και οι προβλέψεις για τη ζήτηση του επόμενου τριμήνου στις +25 (από +36) μονάδες, με τις προβλέψεις για την
απασχόληση να κινούνται ανοδικά στις +25 (από +20) μονάδες. Στις τιμές, το σχετικό ισοζύγιο διαμορφώνεται σε έντονα πληθωριστικά επίπεδα, στις +24 μονάδες.
Στην ερώτηση σχετικά με το βαθμό αβεβαιότητας στο οικονομικό περιβάλλον, το 40% θεωρεί ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, ήπια υψηλότερα από το 38% τον προηγούμενο μήνα.
