Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με πρόσφατη απόφασή του έκρινε ότι οι Δήμοι δεν έχουν κανονιστική αρμοδιότητα για τη ρύθμιση των όρων δόμησης και της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικών αδειών.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την απόφασή του ΣτΕ 1728/2025, έκρινε ότι η κανονιστική αρμοδιότητα για τη ρύθμιση των όρων δόμησης και της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικών αδειών ανήκει αποκλειστικά στην κεντρική διοίκηση και όχι στους Δήμους.
Η απόφαση αφορά τη διαφορά που προέκυψε μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, το οποίο είχε διατάξει τη μη έκδοση βεβαιώσεων όρων δόμησης ή προεγκρίσεων δόμησης για κτίρια που υπερβαίνουν τα επιτρεπόμενα ύψη, όπως καθορίζονται στο Β.Δ. 30.8/9.9.1955 ή σε ειδικά προεδρικά διατάγματα. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων είχε επιβάλει περιορισμούς για την ανέγερση κτιρίων στην περιφέρεια του Δήμου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα οικοδομικά έργα δεν θα υπερέβαιναν τα συγκεκριμένα ύψη.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι οι Δήμοι δεν έχουν καμία κανονιστική αρμοδιότητα για τη ρύθμιση θεμάτων που αφορούν την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, την έκδοση οικοδομικών αδειών ή τους εφαρμοστέους όρους δόμησης για τις περιοχές αρμοδιότητάς τους. Η απόφαση αυτή βασίζεται στην αρχή της κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικής και τοπικής διοίκησης, όπως αυτή διασφαλίζεται από το Σύνταγμα. Ειδικότερα, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, με την οποία επιβλήθηκαν περιορισμοί για τα ύψη των κτιρίων, θεωρήθηκε ότι συνιστούσε κανονιστική ρύθμιση για τους όρους δόμησης και τη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών, η οποία δεν είχε εξουσιοδότηση από το νόμο.
Το ΣτΕ έκρινε ότι για να εκδοθεί μια τέτοια κανονιστική ρύθμιση απαιτείται ρητή εξουσιοδότηση από την κεντρική διοίκηση, κάτι που δεν υπήρχε στην περίπτωση αυτή. Συνεπώς, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, σύμφωνα με την οποία περιορίζονταν τα ύψη των κτιρίων και απαγορευόταν η έκδοση οικοδομικών αδειών που υπερέβαιναν αυτά τα ύψη, ακυρώθηκε νομίμως από τον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, κατά το επίδικο μέρος της.
Το ΣτΕ υπογράμμισε ότι οι Δήμοι δεν έχουν τη δυνατότητα να εκδίδουν κανονιστικές πράξεις που ρυθμίζουν τη δόμηση και την έκδοση οικοδομικών αδειών, καθώς αυτό θα αποτελούσε παραβίαση των συνταγματικών κανόνων που καθορίζουν τις αρμοδιότητες μεταξύ κεντρικής και τοπικής διοίκησης. Οι Δήμοι είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση των τοπικών ζητημάτων και την εφαρμογή της κεντρικής νομοθεσίας, όχι όμως για τη διαμόρφωση νέων κανονιστικών ρυθμίσεων σε θέματα που αφορούν την οικοδομική δραστηριότητα και την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος
