Κλιματική Κρίση VS Πληθωρισμός: Ποιος κερδίζει τελικά;

Το 2021, ο Μπιλ Γκέιτς προειδοποίησε ότι ο Ισημερινός θα καταστεί ακατοίκητος, καθώς προωθούσε το βιβλίο του «Πώς να αποφύγουμε μια κλιματική καταστροφή». Τον Οκτώβριο, ουσιαστικά είπε: «Μην ανησυχείτε», καθώς «Η κλιματική αλλαγή δεν θα εξαφανίσει τον πολιτισμό», έγραψε, σύμφωνα με δημοσίευμα της WSJ.

Ο πρώην ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική δράση και τη χρηματοδότηση, Μαρκ Κάρνι, έγινε πρωθυπουργός του Καναδά φέτος και αμέσως κατάργησε τον φόρο άνθρακα για τους καταναλωτές του Καναδά. Μόλις ανακοίνωσε ένα νέο μεγάλο έργο κατασκευής αγωγού.

Ο δισεκατομμυριούχος δημοκράτης Τομ Στέιερ έστησε την προεκλογική του εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές του 2020 με βασικό θέμα το κλίμα.

Η σιγή για την Κλιματική Κρίση

Γιατί οι κλιματικοί κινδυνολόγοι ξαφνικά σιώπησαν; Η επιστήμη και η οικονομία δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά: Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συνεχίζουν να αυξάνονται και το κλίμα συνεχίζει να γίνεται πιο θερμό.

Αυτό που έχει αλλάξει είναι η πολιτική. Οι ακτιβιστές του κλίματος έπεισαν το κοινό να πάρει στα σοβαρά την κλιματική αλλαγή, αλλά όχι να πληρώσει για αυτήν, ειδικά μετά την αύξηση του κόστους ζωής που προκάλεσε η πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το ποσοστό των ερωτηθέντων που αναφέρουν το κλίμα και το περιβάλλον ως το πιο σημαντικό ζήτημα έχει μειωθεί από 14% στις αρχές του 2020 σε 6% σήμερα, σύμφωνα με την YouGov. Αντίθετα, το 25% περιγράφει τον πληθωρισμό με αυτόν τον τρόπο.

Εν ολίγοις, η κλιματική κρίση συγκρούστηκε με την κρίση της οικονομικής επιβίωσης, και η οικονομική επιβίωση κέρδισε.

Πόσο μεγάλη διαφορά έχει αυτή η αλλαγή στην πολιτική σκηνή για το μέλλον του κλίματος; Λιγότερη από ό,τι νομίζετε. Κάνει τις πολιτικές για την άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής πιο δύσκολες στην εφαρμογή, αν και πολλές από αυτές, όπως ο φόρος στον άνθρακα, πιθανότατα δεν θα εφαρμοζόταν ποτέ ούτως ή άλλως. Ωστόσο, οι εκπομπές είναι πιθανό να μειωθούν ανεξάρτητα από αυτό, χάρη στη μείωση του κόστους της ενέργειας και της αποθήκευσης με χαμηλές έως μηδενικές εκπομπές.

Η κλιματική καταστροφολογία

Πράγματι, η υποχώρηση της κλιματικής καταστροφολογίας έχει αφήσει χώρο για έναν λιγότερο έντονο αλλά πιο βιώσιμο κλιματικό ρεαλισμό, επικεντρωμένο στην καινοτομία και την εμπορευματοποίηση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Οι επιστήμονες και οι οικονομολόγοι που μελετούν την κλιματική αλλαγή συμφωνούν εδώ και καιρό ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την ανθρώπινη δραστηριότητα οδηγούν σε αύξηση των θερμοκρασιών, η οποία με την πάροδο του χρόνου θα βλάψει την οικονομία μέσω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και της αυξημένης συχνότητας ορισμένων μορφών ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως η ξηρασία.

Ωστόσο, οι υποστηρικτές του κλίματος συνήθως πήγαιναν πέρα από τα όρια που μπορούσαν να υποστηρίξουν αυτά τα προσεκτικά ερευνημένα ευρήματα. Παρουσίαζαν την υπερθέρμανση του πλανήτη ως μια μηχανή καταστροφής που απαιτούσε άμεση αντίδραση από ολόκληρη την κοινωνία.

Ο Ψυχρός Πόλεμος και η Κλιματική Κρίση

Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η υπερθέρμανση του πλανήτη έγινε το «μεγάλο παγκόσμιο πολυμερές έργο», δήλωσε ο Τεντ Νόρντχαους, ιδρυτής του Breakthrough Institute, το οποίο προωθεί τεχνολογικές λύσεις για τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι το κίνημα έφτασε στο αποκορύφωμά του προς το τέλος της πρώτης θητείας του Προέδρου Τραμπ. «Η καταστροφολογία σε σχέση με το κλίμα συνδέεται με την φιλελεύθερη διεθνιστική αντίδραση στον Τραμπ και την άνοδο της λαϊκιστικής δεξιάς», δήλωσε ο Νόρντχαους.

Υπό την πίεση ανθρώπων όπως η έφηβη Σουηδή Γκρέτα Τούνμπεργκ, οι παγκόσμιες εταιρείες άρχισαν επίσης να δίνουν προτεραιότητα στο κλίμα.

«Ο κλιματικός κίνδυνος είναι επενδυτικός κίνδυνος», δήλωσε το 2020 ο Λάρι Φινκ, επικεφαλής της BlackRock, της μεγαλύτερης εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο. Η BlackRock «ενσωματώνει τη βιωσιμότητα στη δημιουργία χαρτοφυλακίου και στη διαχείριση κινδύνων».

Οι συνεργάτες του Μπάιντεν συνέδεσαν το κλίμα με όλα τα προβλήματα

Τι έκανε ο Μπάιντεν

Ο Τζο Μπάιντεν, που ήταν υποψήφιος για την προεδρία εκείνη τη χρονιά, δεν υιοθέτησε το προοδευτικό πρόγραμμα Green New Deal, αλλά υιοθέτησε τον τρόπο με τον οποίο το παρουσίαζαν. Λίγες μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, υπέγραψε ένα εκτελεστικό διάταγμα στο οποίο δήλωνε: «Δεν απομένει πολύς χρόνος για να αποφευχθεί η πορεία του πλανήτη προς μια επικίνδυνη, ενδεχομένως καταστροφική κλιματική αλλαγή». Οι συνεργάτες του Μπάιντεν συνέδεσαν το κλίμα με όλα τα προβλήματα, από τις φυλετικές ανισότητες έως τις εμφύλιες συγκρούσεις στη Συρία και την Υεμένη. Οι Δημοκρατικοί άσκησαν πίεση στις χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές να αποθαρρύνουν τη χορήγηση δανείων στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.

Ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο έχουν καταργήσει κανόνες και επιδοτήσεις που αποσκοπούσαν στον περιορισμό των εκπομπών

Η αλλαγή στάσης μετά τα lockdown και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία

Ωστόσο, η κοινή γνώμη άρχισε να αλλάζει. Το 2021-22, καθώς η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει από τα lockdown λόγω Covid και στη συνέχεια η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε, με πρωτοστάτη τον τομέα της ενέργειας. Ο πληθωρισμός και η ενεργειακή ασφάλεια έγιναν προτεραιότητες για το κοινό και τους πολιτικούς.

Οι αμερικανικές εταιρείες είχαν ήδη αντιληφθεί την αλλαγή στο πολιτικό κλίμα όταν ο Τραμπ επανεκλέχθηκε το περασμένο φθινόπωρο. Σε επιστολή προς τους επενδυτές τον Μάρτιο, ο Φινκ της BlackRock έγραψε: «Η ευημερία καθορίζεται και πάλι από την ικανότητά μας —και την προθυμία μας— να παράγουμε και να καταναλώνουμε περισσότερη ενέργεια». Δεν ανέφερε το κλίμα.

Ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο έχουν έκτοτε αμβλύνει ή καταργήσει κανόνες και επιδοτήσεις που αποσκοπούσαν στον περιορισμό των εκπομπών από ορυκτά καύσιμα και στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Τραμπ ανακάλεσε τα αυστηρά πρότυπα οικονομίας καυσίμων που είχε θεσπίσει ο Μπάιντεν, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα έκανε τα καινούργια αυτοκίνητα πιο προσιτά.

Πάμε για καταστροφή ή μήπως όχι;

Με την πρώτη ματιά, αυτό μοιάζει με καταστροφή για την κλιματική αλλαγή. Ερευνητές της Rhodium Group εκτιμούν ότι οι εκπομπές των ΗΠΑ θα είναι περίπου 10% υψηλότερες από ό,τι θα ήταν χωρίς αυτές τις αλλαγές.

Από την άλλη πλευρά, η κίνηση αυτή επαναφέρει τις ΗΠΑ περίπου στην πορεία που ακολουθούσαν πριν από τον Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού του Μπάιντεν. Οι εκπομπές θα συνεχίσουν να μειώνονται, αν και με πιο αργό ρυθμό. Στην πραγματικότητα, ο Roger Pielke, μακροχρόνιος μελετητής του κλίματος στο American Enterprise Institute, σημειώνει ότι οι εκπομπές των ΗΠΑ έχουν παραμείνει αξιοσημείωτα ανεπηρέαστες από τις προεδρικές θητείες: σε σχέση με την οικονομική παραγωγή, έχουν μειωθεί σταθερά για δεκαετίες.

Ο λόγος είναι ότι οι αλλαγές στην πολιτική συχνά χρειάζονται χρόνια για να αποδώσουν καρπούς και συχνά επισκιάζονται από άλλους παράγοντες. Το φυσικό αέριο από σχιστόλιθο επιτάχυνε την κατάρρευση του άνθρακα, ενώ η ανάπτυξη της παραγωγής ηλιακής ενέργειας στην Κίνα μείωσε δραστικά το κόστος των πάνελ.

Ο Nordhaus δήλωσε ότι αν συνεχιστεί ο ρυθμός με τον οποίο η οικονομία…απανθρακοποιείται από το 1970, ο κόσμος θα φτάσει στο μηδενικό ισοζύγιο έως το 2080

Οι προβλέψεις για την άνοδο της θερμοκρασίας

Όσον αφορά το ίδιο το κλίμα, η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή δεν έχει αλλάξει πολύ τις προβλέψεις της, αλλά η αβεβαιότητα γύρω από αυτές έχει μειωθεί. Οι υπογράφοντες της Συμφωνίας του Παρισιού το 2015 φιλοδοξούσαν να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Αυτό που τότε ήταν φιλοδοξία, σήμερα είναι σχεδόν αδύνατο.

Ταυτόχρονα, τα χειρότερα σενάρια δεν φαίνονται και τόσο άσχημα. Οι υποστηρικτές του κλίματος ισχυρίζονταν ότι χωρίς ριζικές αλλαγές στην πολιτική, οι θερμοκρασίες θα ανέβαιναν κατά 4,5 βαθμούς. Ωστόσο, ο Pielke σημειώνει ότι αυτές οι προβλέψεις δεν ήταν ποτέ εύλογες και σήμερα λίγοι τις υποστηρίζουν.

Πράγματι, η δήλωση που εκδόθηκε στο τέλος της κλιματικής διάσκεψης του περασμένου μήνα στο Μπελέμ της Βραζιλίας ανέφερε ότι ο κόσμος οδεύει προς αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,3 έως 2,5 βαθμούς έως το 2100. Ο Pielke χαρακτήρισε αυτό το σενάριο «σοβαρό, αλλά όχι αποκαλυπτικό».

Ο Nordhaus δήλωσε ότι αν συνεχιστεί ο ρυθμός με τον οποίο η οικονομία…απανθρακοποιείται από το 1970, ο κόσμος θα φτάσει στο μηδενικό ισοζύγιο έως το 2080. Αυτό πιθανότατα θα απαιτήσει περαιτέρω καινοτομίες, ειδικά σε τομείς που είναι δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο, όπως ο χάλυβας και το τσιμέντο, καθώς και την πλήρη κατάργηση του άνθρακα. Εδώ είναι επίσης που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά: παρέχοντας τα χρήματα και τα κίνητρα για την ανάπτυξη ή την εμπορευματοποίηση ανώριμων τεχνολογιών, όπως η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, η προηγμένη πυρηνική ενέργεια, η γεωθερμική ενέργεια και το υδρογόνο.