Ελαιόλαδο: Τι δίχασε τους παραγωγούς τη φετινή σεζόν – Πιέσεις και προκλήσεις

Υπό πίεση βρίσκεται η παγκόσμια παραγωγή στο ελαιόλαδο, με τη φετινή εσοδεία να χαρακτηρίζεται από μια αξιοσημείωτη αντίθεση. Από τη μία πλευρά, η ποιότητα του ελαιόλαδου είναι αναπάντεχα υψηλή, αλλά από την άλλη οι αποδόσεις είναι μειωμένες, με τους παραγωγούς να πιέζονται ακόμα περισσότερο από το κόστος παραγωγής.

Παρά την πίεση, παγκοσμίως η συνολική παραγωγή δεν έπεσε δραστικά — αντιθέτως, καταγράφεται μια ελαφριά αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Olive Oil Times.

Οι παραγωγοί παγκοσμίως χαρακτηρίζουν την ποιότητα του 2025 ως «πολύ καλή» — με βαθμό 8.0/10 — ενώ η ποσότητα/παραγωγή ως σαφώς πιο περιορισμένη, με βαθμό 6.3/10

Αν και η παγκόσμια παραγωγή τείνει ελαφρώς υψηλότερα από το προηγούμενο έτος, παρέμεινε κάτω από τους μέσους όρους πενταετίας σε ορισμένες περιοχές της Μεσογείου, με τους παραγωγούς να αξιολογούν, σύμφωνα με την έρευνα, την εποχή στο 67 σε κλίμακα 0-100 και να εκφράζουν αβεβαιότητα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ζήτηση και τη σταθερότητα της αγοράς.

Για πολλές αγροτικές εκμεταλλεύσεις — μικρές και μεσαίες — το φετινό ελαιόλαδο αναδεικνύεται ως premium προϊόν. Την ίδια στιγμή παραμένουν τα προβλήματα για τους παραγωγούς, καθώς η μείωση της παραγωγής, σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος, δυσκολεύει την οικονομική βιωσιμότητα τους.

Λιγότερο ελαιόλαδο αλλά καλύτερο

Ειδικότερα, οι παραγωγοί παγκοσμίως χαρακτηρίζουν την ποιότητα του 2025 ως «πολύ καλή» — με βαθμό 8.0/10 — ενώ η ποσότητα/παραγωγή ως σαφώς πιο περιορισμένη, με βαθμό 6.3/10, με το μοτίβο να είναι το ίδιο σε πολλές περιοχές: λιγότερο ελαιόλαδο, αλλά πολύ ποιοτικό.

Έτσι, παρά τη μικρότερη παραγωγή, το ελαιόλαδο σε πολλές περιοχές ξεχωρίζει για την ποιότητά του, με υψηλό δείκτη πολυφαινολών, έντονο άρωμα και γευστικά χαρακτηριστικά, που σε περιόδους κρίσης και κλιματικών μεταβολών αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη αξία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η Ιταλία, η Τουρκία και τμήματα των Ηνωμένων Πολιτειών κατέγραψαν άνισες αποδόσεις, ενώ η Ισπανία, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία, η Κροατία και η Ελλάδα ανέφεραν συγκριτικά ισχυρές εκστρατείες, ιδίως όσον αφορά την ποιότητα.

Η περιοχή της Ανδαλουσίας στην Ισπανία, η οποία εξακολουθεί να ανακάμπτει από μια πολυετή ξηρασία, επωφελήθηκε από τις βροχές στα τέλη της άνοιξης που βελτίωσαν την ανάπτυξη των καρπών σε πολλά ελαιόδεντρα.

Αρκετοί Έλληνες παραγωγοί ανέφεραν μια πιο σταθερή σεζόν από την αναμενόμενη μετά από αρχικές ανησυχίες για απώλειες που σχετίζονται με τη θερμότητα.

Οι κρίσιμοι «εχθροί»

Τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα, οι ακανόνιστες βροχοπτώσεις και η αυξανόμενη πίεση από παράσιτα ήταν μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων που διαμόρφωσαν την εποχή.

Οι παραγωγοί ανέφεραν ένα σύνολο περιβαλλοντικών πιέσεων που διαμορφώνουν την εποχή.

Σε αρκετές μεσογειακές περιοχές, οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας κατά την ανθοφορία ξεπέρασαν τους 40 °C (104 °F), μειώνοντας την καρπόδεση και επιταχύνοντας την υδατική καταπόνηση.

Τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα, οι ακανόνιστες βροχοπτώσεις και η αυξανόμενη πίεση από παράσιτα ήταν μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων που διαμόρφωσαν την εποχή.

Σε αρκετές περιοχές, η υψηλότερη υγρασία συνέβαλε σε τοπικές αυξήσεις στην πίεση του δάκου της ελιάς.

Οι πιέσεις

Οι οικονομικές πιέσεις συνεχίζουν να είναι βραχνάς για τους παραγωγούς, ειδικά εκείνους που εκμεταλλεύονται παραδοσιακές καλλιέργειες ή καλλιέργειες που συλλέγονται με το χέρι.

Η έλλειψη εργατικού δυναμικού παρέμεινε μια από τις κύριες ανησυχίες για το 41% των ερωτηθέντων, και πολλοί ανέφεραν την αύξηση του κόστους άλεσης, συσκευασίας και ηλεκτρικής ενέργειας.

Σε όλη τη νότια Ευρώπη, οι παραγωγοί ανέφεραν απότομες αυξήσεις στο κόστος εργασίας στη γεωργία, μια τάση που συνάδει με πρόσφατη έκθεση της Eurostat.

Μάλιστα, αρκετοί μικροκαλλιεργητές σημείωσαν ότι, ενώ το κόστος παραγωγής συνεχίζει να αυξάνεται, οι πωλήσεις απευθείας στον καταναλωτή και ο τουρισμός παραμένουν βασικές ζωτικές πηγές, διατηρώντας τις οικογενειακές επιχειρήσεις βιώσιμες.

Πάντως, αν και πολλοί παραγωγοί ανέφεραν υψηλότερες τιμές από πέρυσι, εξέφρασαν επίσης αβεβαιότητα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ζήτηση, τη σταθερότητα της αγοράς και την πορεία της κατανάλωσης.

Οι τιμές χονδρικής σε όλη την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα παρέμειναν υψηλές για μεγάλο μέρος του 2025, ακόμη και όταν άρχισαν να φτάνουν στην αγορά βελτιωμένες συγκομιδές.

Οι προοπτικές

Σε κλίμακα 0-100, οι παραγωγοί βαθμολόγησαν την εμπιστοσύνη τους στο μέλλον της επιχείρησής τους με 76, αντανακλώντας μια ανθεκτική προοπτική που υποστηρίζεται από την καινοτομία, την προσαρμογή και τις συνεχείς επενδύσεις στην ποιότητα.

Πολλοί παραγωγοί τόνισαν τις βελτιωμένες πρακτικές άρδευσης, τις στρατηγικές για την υγεία των δέντρων και τις νέες τεχνολογίες άλεσης ως τομείς στους οποίους πρέπει να δοθεί νέα έμφαση.

Παρά τις πιέσεις, πολλοί παραγωγοί επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους προς τη γη τους, την τέχνη τους και το μακροπρόθεσμο μέλλον του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου. Όπως σημείωσε ένας καλλιεργητής της Μεσογείου «μπορεί να συγκομίζουμε λιγότερο, αλλά συγκομίζουμε πιο έξυπνα».