Δημόσιο Χρέος: Το βουνό του χρέους δεν τελειώνει με τις πρόωρες αποπληρωμές

Σε μια συνεχόμενη πτωτική πορεία βρίσκεται το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα, κάτι το οποίο έχει τη βάση του στη συμφωνία που προχώρησε η Ελλάδα κατά το 2018. Ωστόσο παραμένει στην περιοχή των 360 δισ. ευρώ, ήτοι σε ένα υψηλό επίπεδο, κάτι το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει δυνητικούς κινδύνους σε ενδεχόμενες αρνητικές παγκόσμιες εξελίξεις. Είναι προφανές ότι είναι θετική η συνεχιζόμενη πτώση για το ελληνικό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, κάτι το οποίο υποβοηθούν και οι πρόωρες αποπληρωμές δανείων που απορρέουν από το πρώτο μνημόνιο, όπως η φετινή.

Σε κάθε περίπτωση, οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν πως οι κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους εκτιμάται ότι παραμένουν οριοθετημένοι μεσοπρόθεσμα, υπό την προϋπόθεση της διαφύλαξης της δημοσιονομικής αξιοπιστίας και της αποτελεσματικής απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων.

Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στους ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής των υποχρεώσεων προς τον επίσημο τομέα,  οι οποίες αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του συνολικού χρέους, σε συνδυασμό με την έγκαιρη σύναψη συμβάσεων ανταλλαγής επιτοκίων (swap), οι οποίες έχουν «κλειδώσει» τα ιστορικώς χαμηλά επιτόκια των προηγούμενων ετών.

Ωστόσο, τα υφιστάμενα θετικά χαρακτηριστικά του συσσωρευμένου δημόσιου χρέους δεν είναι μόνιμα. Παρέχουν μόνο ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου το δημόσιο χρέος να παραμείνει βιώσιμο κατά την επερχόμενη σταδιακή λήξη και αντικατάσταση των ευνοϊκών δανείων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής με νέο δανεισμό σε όρους αγοράς.

Τι θα συμβεί το 2026 στο δημόσιο χρέος

Πάντως, η μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ θα συνεχιστεί. Όπως καταγράφει ο προϋπολογισμός του 2026 που κατέθεσε στη Βουλή το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να παρουσιάσει για έκτο συνεχόμενο έτος τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω του 140%, με την πρόβλεψη να διαμορφώνεται σε 138,2%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.

Ειδικότερα, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 362.800 εκατ. ευρώ ή 145,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2025 έναντι 364.965 εκατ. ευρώ ή 154,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2024, παρουσιάζοντας μείωση κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2024. Το 2026 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε 359.300 εκατ. ευρώ ή 138,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 7,7 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2025.

Ως εκ τούτου, η μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους θα περάσει κάτω από ένα ακόμη ψυχολογικό όριο, καθότι στο τέλος του επόμενου χρόνου αναμένεται να «πέσει» στο ίδιο επίπεδο με την έναρξη της μνημονιακής κρίσης στην Ελλάδα. Μετά από αυτό το ορόσημο θα είναι η πτώση κάτω από το 100% του ελληνικού ΑΕΠ, κάτι το οποίο τοποθετείται πλέον στο 2033 με 2034. Άλλωστε, η ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους είναι θετική ακόμη και στην περίπτωση που η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη κινηθεί στη  περιοχή του 0,4%-0,8%, σύμφωνα με το πιο ακραίο σενάριο.

Οι έξοδοι στις αγορές

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό για το νέο έτος, που ανακοίνωσε ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), για την κάλυψη των χρηματοδοτικών του αναγκών το Ελληνικό Δημόσιο θα αντλήσει από τις χρηματοπιστωτικές αγορές περίπου 8 δισ. ευρώ (φέτος το Ελληνικό Δημόσιο άντλησε από τις αγορές περίπου 7,5 δισ. ευρώ).

Στην έκθεση του ΟΔΔΗΧ αναφέρεται ότι η στρατηγική χρηματοδότησης για το 2026 εστιάζει στη συνεχιζόμενη παρουσία της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές ομολόγων, σε συνδυασμό με τη συνέχιση της μείωσης του δημόσιου χρέους, την προληπτική και ενεργή διαχείριση του χαρτοφυλακίου χρέους και τη διατήρηση ενός σημαντικού ταμειακού αποθέματος.

Παράλληλα στοχεύει στην περαιτέρω βελτίωση της λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς ελληνικών ομολόγων και στη μείωση του κινδύνου αναχρηματοδότησης.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι σε ταμειακή βάση οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2026 ανέρχονται σε 24,7 δισ. ευρώ με το Δημόσιο να καταβάλει 8,9 δισ. ευρώ για χρεολύσια και 5,2 δισ. ευρώ για τόκους.