Ξέσπασε «εμφύλιος» στο ΝΑΤΟ, για τα… μάτια της Κίνας

Προσπαθώντας κανείς να αποτιμήσει τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, θα μπορούσε να μη επικεντρωθεί απλώς στις δηλώσεις που έγιναν και τα επίσημα κείμενα. Και να επικαλεστεί, παράλληλα, τους αριθμούς, οι οποίοι έχουν τη δική τους ιδιαίτερη σημασία και στα επίπεδα της πολιτικής, της διπλωματίας και, φυσικά, της επικοινωνίας.

Έτσι, δεν θα μπορούσε παρά να παρατηρήσει ότι στο κοινό ανακοινωθέν των «30», η Ρωσία μνημονεύεται 62 φορές, ενώ η Κίνα μόνο 10 – και από αυτό θα μπορούσε να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το ΝΑΤΟ παραμένει σταθερό στον προσανατολισμό του. Από την άλλη, όμως, υπάρχει ένα ακόμη γεγονός: Είναι η πρώτη φορά που δίνεται τόσο βάρος στην Κίνα και την απειλή που αντιπροσωπεύει – κάτι που, με τη σειρά του, αναδεικνύει το πού έπεσε το κέντρο βάρους των συζητήσεων.

Αξίζει, άλλωστε, να σημειωθεί ότι αναφορά στην Κίνα σε ανακοινωθέν συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ υπήρξε για πρώτη φορά το 2019, στο Λονδίνο. «Νωρίτερα, δεν υπήρχε ούτε μία αναφορά σε αυτήν», όπως σημείωσε ο ΓΓ της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας πως η Κίνα απουσιάζει παντελώς και από τον εν ισχύ Στρατηγικό Σχεδιασμό (ο οποίος, πάντως, πρόκειται να αναθεωρηθεί, καθώς αναφέρει και τη Ρωσία ως «εταίρο»).

Η αντίδραση του Πεκίνου

Από αυτή την άποψη, λοιπόν, είναι σαφές πως κάτι αλλάζει στο ΝΑΤΟ. Κάτι που, ανάμεσα στα άλλα, ανάγκασε το Πεκίνο να διαμαρτυρηθεί έντονα, μέσω της πρεσβείας του στην ΕΕ, στον χαρακτηρισμό της Κίνας ως «συστημικής απειλής». Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε, καλείται το ΝΑΤΟ να μην διογκώνει τη «θεωρία της κινεζικής απειλής».

«Δεν εγείρουμε κανενός είδους συστημική πρόκληση για οποιονδήποτε, αν όμως κάποιος εγείρει συστημική πρόκληση για εμάς, δεν θα μείνουμε αδιάφοροι», αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση, κατηγορώντας το ΝΑΤΟ ότι επιδεικνύει «ψυχροπολεμική νοοτροπία» και ότι επιδιώκει «να δημιουργήσει τεχνητά συγκρούσεις».

Η αλήθεια, πάντως, είναι πως οι διατυπώσεις στο κοινό ανακοινωθέν είναι αποτέλεσμα συμβιβασμού ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Κι αυτό διότι ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Τζο Μπάιντεν, μαζί με αρκετές άλλες χώρες, ζητούσαν αρκετά παραπάνω, οι Ευρωπαίοι διατύπωσαν σοβαρές αντιρρήσεις.

«Φρένο» από Μακρόν-Μέρκελ

«Αναφορικά με την Κίνα, όπως είπα και κατά τη σύνοδο, νομίζω ότι (…) δεν πρέπει να συγχέουμε τους στόχους μας. Το ΝΑΤΟ είναι ένας στρατιωτικός οργανισμός, η σχέση μας με την Κίνα δεν αποτελεί ένα αποκλειστικά στρατιωτικό ζήτημα. Το ΝΑΤΟ είναι μια οργάνωση που αφορά τον Βόρειο Ατλαντικό, ενώ η Κίνα δεν έχει και μεγάλη σχέση με τον Βόρειο Ατλαντικό», όπως είπε ο Εμανουέλ Μακρόν.

Πιο ήπια και μετρημένη, όπως συνηθίζει άλλωστε, αλλά πάντως στην ίδια κατεύθυνση με τον πρόεδρο της Γαλλίας και η Άνγκελα Μέρκελ. «Η Ρωσία, περισσότερο από όλους, είναι η βασική απειλή. Η Κίνα διαδραματίζει ένα ολοένα μεγαλύτερο ρόλο, όπως και το σύνολο της περιοχής του Ινδικού και Ειρηνικού Ωκεανού. Αυτό, ασφαλώς, έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και οι υπερατλαντικοί εταίροι μας στο σύνολό τους, αποτελούν κράτη της περιοχής», είπε η Γερμανίδα καγκελάριος, για να προσθέσει: «Υπό αυτό το πρίσμα, δεν πρέπει να υπερεκτιμάμε τη σημασία αυτής της πλευράς και οφείλουμε να βρούμε την κατάλληλη ισορροπία».

Η διαφωνία, λοιπόν, των Ευρωπαίων στην προσπάθεια των Αμερικανών να αλλάξουν σταδιακά το κέντρο βάρους του ΝΑΤΟ, δίνοντάς του έτσι νέο περιεχόμενο, είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Γι’ αυτό και, στη σημερινή τουλάχιστον συγκυρία, έπρεπε να τηρηθούν λεπτές ισορροπίες, που αποτυπώθηκαν και στις δηλώσεις του Στόλτενμπεργκ.

Λεπτές ισορροπίες από Στόλτενμπεργκ

«Η Κίνα δεν είναι εχθρός», αλλά δημιουργεί νέες προκλήσεις, όπως είπε, προσπαθώντας στη συνέχεια να τις συνδέσει με τον ρόλο του ΝΑΤΟ και να πείσει ότι αφορούν και τους Ευρωπαίους, οι οποίοι άλλωστε αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών. «Επειδή βλέπουμε ότι η Κίνα μας πλησιάζει στον κυβερνοχώρο, την βλέπουμε στην Αφρική και την Αρκτική, την παρατηρούμε να προσπαθεί να ελέγξει τις υποδομές μας, είχαμε και τη συζήτηση για το 5G», σημείωσε.

Αυτά, ωστόσο, φαίνεται πως δεν αρκούν για να πείσουν τους εταίρους να συσπειρωθούν εναντίον του Πεκίνου και να του κηρύξουν ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο, όπως φαίνεται να επιδιώκουν οι ΗΠΑ – οι οποίες, την ίδια στιγμή, ανακοίνωσαν ότι έχουν στείλει αρμάδα με επικεφαλής το αεροπλανοφόρο «Ρόναλντ Ρίγκαν» στη Νότια Σινική Θάλασσα, για μια «αποστολή ρουτίνας».