ΙΟΒΕ – Πώς η Ελλάδα θα μετατρέψει την κρίση πανδημίας σε ευκαιρία

Ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη οι εργασίες της πρώτης ημέρας του διήμερου συνεδρίου που διοργανώνουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) με τίτλο: «Ελλάδα & Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Πώς το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» μπορεί να μετατρέψει την κρίση πανδημίας σε ευκαιρία;».

Η κα Νιόβη Ρίγκου, Επικεφαλής της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, κήρυξε την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, τονίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, πέτυχε να θέσει σε εφαρμογή το μεγαλύτερο, από την ίδρυσή της, πακέτο δημοσιονομικής στήριξης στις χώρες-μέλη της.

Μιλώντας στην εκδήλωση ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Paolo Gentiloni, στάθηκε ιδιαίτερα στην πρόοδο που έχει επιτύχει τόσο η Ευρώπη, αλλά κυρίως η Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους και εν μέσω της πανδημίας. Σημείωσε ότι μετά από τις ενέργειες που έγιναν τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και από τις χώρες-μέλη και χάρη στην επέκταση των εμβολιασμών, η εικόνα για την ευρωζώνη σήμερα είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη έναν χρόνο πριν. Ιδιαίτερα θετικός ήταν για το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», σημειώνοντας ότι η χώρα μας ήταν μεταξύ των πρώτων που κατέθεσαν το σχέδιο για τον τρόπο χρήσης των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, υπογραμμίζοντας την εξαιρετική συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και της ελληνικής κυβέρνησης. Τέλος, σημείωσε τα τρία μαθήματα που έλαβε η ευρωζώνη από την κρίση: γρήγορη και αποφασιστική αντίδραση, αλληλεγγύη και στενή συνεργασία μεταξύ των χωρών-μελών και συντονισμό της νομισματικής με τη δημοσιονομική πολιτική για την υποστήριξη της κοινωνίας και οικονομίας.

Ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, υπογράμμισε ότι η ΕΕ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο βρέθηκε αντιμέτωπη με μια χωρίς προηγούμενο υγειονομική κρίση την οποία κατάφερε να αντιμετωπίσει γρήγορα και αποτελεσματικά με έναν συνδυασμό νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών. Ανέφερε τον καθοριστικό ρόλο του NextGenerationEU για την ανάκαμψη και ανάπτυξη της ΕΕ. Σημείωσε ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η κατάλληλη δημοσιονομική υποστήριξη της ανάπτυξης, να υπάρξει προετοιμασία για τη σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης και να έχουμε μια προσεκτική επιστροφή στους δημοσιονομικούς κανόνες, ώστε να μην υπάρξουν διαταραχές. Ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ότι θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε άλλες πιθανές προκλήσεις. Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να γίνει μια εις βάθος συζήτηση για την οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ,στην οποία θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εμπειρίες και τα διδάγματα από την τρέχουσα και τις προηγούμενες κρίσεις. Σημείωσε ακόμα τον κρίσιμο ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, την ανάγκη αναθεώρησης του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεωναλλά και ολοκλήρωσης της τραπεζικής ενοποίησης.

Στη δεύτερη ενότητα του συνεδρίου, συζητήθηκαν οι πτυχές επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».

Ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών αρμόδιος για τη Δημοσιονομική Πολιτική, υπογράμμισε τη σπουδαιότητα του Ταμείου Ανάκαμψης για την ελληνική οικονομία και τις μεταρρυθμίσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος. Σημείωσε ότι η αποτελεσματική υλοποίηση αποτελεί κρίσιμη ευκαιρία ώστε να αντιμετωπιστούν παθογένειες όπως η εσωστρέφεια, η αδήλωτη οικονομία και το επενδυτικό κενό. Τόνισε ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι επιλογής της ελληνικής κυβέρνησης και προγραμματίζονται στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και όχι γιατί μας ζητούνται. Σε ό,τι αφορά το ελληνικό πρόγραμμα, υπογράμμισε τη σημασία έγκαιρης και αποτελεσματικής υλοποίησης του προγράμματος και απορρόφησης των ευρωπαϊκών πόρων υπενθυμίζοντας τα αυστηρά χρονικά πλαίσια.

Ο κ. Αλέξης Χαρίτσης, Βουλευτής και Τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων του ΣΥΡΙΖΑ, σημείωσε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την Ευρώπη. Τόνισε ότι πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό μέσο αντίδρασης στην κρίση που πυροδότησε η πανδημία, υπενθυμίζοντας ότι οι προηγούμενες κρίσεις στην ΕΕ αντιμετωπίστηκαν με υφεσιακές πολιτικές. Υπογράμμισε ότι πρωτοβουλίες όπως το NextGenerationEU θα πρέπει να γίνουν μόνιμες και όχι προσωρινές, ενώ σε ό,τι αφορά το ελληνικό σχέδιο σημείωσε ότι δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην απορρόφηση των πόρων και όχι στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και στην καταπολέμηση των περιφερειακών ανισοτήτων. Σχετικά, σημείωσε πως θα έπρεπε να υπάρχει περισσότερη και ευρύτερη διαβούλευση για το σχέδιο.

Ο κ. Declan Costello, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναφέρθηκε στη σημασία των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών υπογραμμίζοντας τον κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό και τη δημοσιονομική υποστήριξη των οικονομιών για την ανάσχεση της κρίσης. Σημείωσε ότι είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ κάνει χρήση ενός εργαλείου που συνδυάζει μεταρρυθμίσεις με την υλοποίηση επενδύσεων, προσθέτοντας ότι το ελληνικό σχέδιο αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για το πώς μπορεί να γίνει αυτό. Μίλησε και για μια ακόμα καινοτομία του νέου αυτού Ευρωπαϊκού εργαλείου χρηματοδότησης, ότι οι εκταμιεύσεις συνδέονται με την αποτελεσματικότητα και την επίδοση των χωρών-μελών σε συγκεκριμένους στόχους. Αναφέρθηκε επίσης στο σημαντικό ύψος της προβλεπόμενης χρηματοδότησης για την Ελλάδα, καθότι η συστηματική υλοποίηση του προγράμματος θα αντιστοιχεί σε εκταμιεύσεις περί το 1% του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας κάθε εξάμηνο. Σημείωσε, τέλος, ότι η μεγάλη πρόκληση για την ελληνική διοίκηση είναι η αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος και κυρίως των προβλεπόμενων επενδύσεων.

Οι νέες ευκαιρίες που δημιουργεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός για το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα συζητήθηκαν στην τρίτη ενότητα του συνεδρίου.

Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, υπογράμμισε την κρίσιμη συμβολή του RRF για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και προσαρμογής των έργων της “Ψηφιακής Βίβλου”. Αναφέρθηκε στον σχεδιασμό της κυβέρνησης για την ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας, σημειώνοντας ότι το επόμενο διάστημα θα συνεχιστεί η διεύρυνση και ο εμπλουτισμός των ψηφιακών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις. Τόνισε ότι η πανδημία βοήθησε όλους να κατανοήσουν τη σημασία της ψηφιοποίησης και την επίδρασή της στην κοινωνία και την οικονομία. Όπως υπογράμμισε, η τεχνολογία έχει τη δύναμη να περιορίσει τη γραφειοκρατία, τις ανισότητες και να προσφέρει ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε όλους τους πολίτες.

Ο κ. Θωμάς Σκορδάς, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μίλησε για τη μεγάλη πρόκληση της ψηφιακής μετάβασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τόνισε ότι πρόκειται για εξαιρετικά κρίσιμο πεδίο με την ΕΕ να έχει θέσει φιλόδοξους στόχους στην κατεύθυνση αυτή, προσθέτοντας την ανάγκη αποτελεσματικού συντονισμού της προσπάθειας ώστε όλες οι χώρες-μέλη να επιτύχουν τους στόχους του ψηφιακού μετασχηματισμού. Σημείωσε ότι είναι κρίσιμο να εξασφαλιστεί η δυνατότητα όλων των πολιτών να συμμετέχουν και να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα της ψηφιοποίησης, διασφαλίζοντας παράλληλα τα δικαιώματα των χρηστών.

Ο κ. Γιώργος Πιτσιλής, Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τόνισε ότι η ψηφιοποίηση και η αναβάθμιση των τεχνολογικών υποδομών της ΑΑΔΕ είναι στρατηγικής σημασίας και στον τομέα αυτό δίνεται μεγάλη έμφαση από τη φορολογική διοίκηση τα τελευταία χρόνια. Σημείωσε ότι η πανδημία επιτάχυνε τις προσπάθειες ψηφιοποίησης και οδήγησε σε επανεξέταση των προτεραιοτήτων στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των τεχνολογικών υποδομών, ώστε η ΑΑΔΕ να υποστηρίζει περισσότερες ψηφιακές υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις αλλά και τους πολίτες. Στην κατεύθυνση αυτή, τόνισε ότι υλοποιούνται μεγάλες επενδύσεις για την αναβάθμιση των συστημάτων της ΑΑΔΕ και τον τρόπο λειτουργίας της. Παράλληλα θα αξιοποιηθούν οι νέες ψηφιακές δυνατότητες για αποτελεσματικότερους ελέγχους και την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων.

Η κα Άσπα Παλημέρη, Country Manager στη Mastercard για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, υπογράμμισε τη σύνδεση μεταξύ ψηφιοποίησης πληρωμών και της ψηφιοποίησης των κυβερνήσεων. Σημείωσε τις μεγάλες αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες και τις ηλεκτρονικές πληρωμές που πραγματοποιούνται, αλλαγές που επιταχύνθηκαν με την πανδημία. Όπως σημείωσε, αφενός κυριαρχούν νέες συνήθειες στις πληρωμές που ενισχύουν τη διαφάνεια αλλά πρέπει να ενισχυθούν και, αφετέρου, ο πλούτος των δεδομένων που απορρέει από την αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών μπορεί να συμβάλλει στον σχεδιασμό στοχευμένων πολιτικών και την επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης της Ελλάδας.

Στην τέταρτη ενότητα, συζητήθηκαν μια σειρά από προκλήσεις που αφορούν την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0».

Ο κ. Νίκος Μαντζούφας, Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης σημείωσε ότι η μεγάλη πρόκληση στην υλοποίηση του ελληνικού σχεδίου θα είναι να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να κινηθούμε γρήγορα στην υλοποίηση του προγράμματος εξασφαλίζοντας όμως τη διαφανή διαχείριση των πόρων. Υπογράμμισε την καθοριστική συμβολή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση ενώ σημείωσε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που θα υλοποιηθούν όπως τα πολεοδομικά σχέδια με τα οποία θα ξεπεραστούν οι γκρίζες ζώνες που υπάρχουν σε πολλές περιοχές για το πού μπορείς να χτίσεις και τι. Τέλος, υπογράμμισε την προτεραιότητα που δίνεται για την επανεκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού, ενισχύοντας ψηφιακές δεξιότητες καθώς και αυτές που συνδέονται με την πράσινη οικονομία.

Ο κ. Mario Tavares da Silva, Αντιπρόεδρος της αντίστοιχης Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης στην Πορτογαλία, παρουσίασε την εμπειρία και την προσέγγιση της Πορτογαλίας για το RRP. Παρουσίασε τα βασικά σημεία του μοντέλου διαχείρισης και των προτεραιοτήτων του RRPυπογραμμίζοντας τη σημασία επίτευξης ισορροπίας μεταξύ κεντρικής διαχείρισης και αποκεντρωμένης εκτέλεσης του προγράμματος.

Ο κ. Δημήτρης Πολίτης, Διευθύνων Σύμβουλος στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ),στάθηκε ιδιαίτερα στις συνέργειες που μπορούν να προκύψουν από την υλοποίηση των σχεδίων του ΤΑΙΠΕΔ, ενισχύοντας την αποδοτικότερη εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας.Επισήμανε, επίσης, πως η μονάδα ωρίμασης συμβάσεων στρατηγικού χαρακτήρα είναι έτοιμη προκειμένου να επιταχύνει την υλοποίηση των έργων που σχετίζονται με το Σχέδιο Ανάκαμψης.

Ο κ. Δημήτρης Παπαστεργίου, Δήμαρχος Τρικκαίων και Πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε τη σημασία της ενεργού συμμετοχής της τοπικής αυτοδιοίκησης για το σχέδιο, καθώς και την ανάγκη να μπορεί να υποβάλλει έγκαιρα προτάσεις για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση του σχεδίου.

Η κα Julia Lendvai, Επικεφαλής του Τμήματος της Ελλάδαςτης Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπογράμμισε τη σημασία να αναλάβουν την ιδιοκτησία των προγραμμάτων RRPοι εθνικές κυβερνήσεις για να επιτευχθεί η αποτελεσματικήεφαρμογή τους.