Πληθωρισμός – Ριπή ανέμου ή επίμονος άνεμος – Πού θα στρέψουν τα πανιά τους ΕΚΤ και Fed

Στην ιστιοπλοΐα όσο λιγότερο φυσά ο αέρας τόσο περισσότερο ανοίγουμε πανιά, και το αντίστροφο, αναζητώντας πάντα έναν ούριο άνεμο για μια καλή πλεύση. Στην οικονομία τώρα, η θύελλα των ανατιμήσεων κυριαρχεί στις αναλύσεις και τις προβλέψεις, με τις αγορές να προσπαθούν να διαβλέψουν την ταχύτητα και της διάρκεια των ανέμων.

Για κάποιους οι πληθωριστικές πιέσεις αποτελούν ριπές αέρα, δυνατές μεν αλλά προσωρινές ωστόσο τελευταία πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν για ανεμοθύελλες με επίμονο άνεμο και αυτό δεν αποκλείεται να αναγκάσει τόσο τη Fed όσο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αλλάξουν πλεύση και να στρέψουν αλλού τα πανιά τους.

Στο μήκος αυτό κινήθηκε η ομιλία της Ιζαμπέλ Σνάμπελ, Μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, στο συνέδριο της ΕΚΤ και της Federal Reserve Bank του Κλίβελαντ με θέμα τον πληθωρισμό.

Η κ. Σνάμπελ φαίνεται ότι αλλάζει τη ρητορική αναφορικά με το παροδικό αεράκι του πληθωρισμού

«Θα ήταν πρόωρο να ισχυριστούμε ότι η τρέχουσα δυναμική των τιμών θα υποχωρήσει πλήρως το επόμενο έτος. Η επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων εξαρτάται τελικά από το αν η σκόνη που σηκώθηκε από την πανδημία συνεχίζει να κατακάθεται καθώς η οικονομική ανάκαμψη αρχίζει. Υπάρχουν αρκετές πηγές αβεβαιότητας που ενδέχεται να συνεπάγονται πιο επίμονες πληθωριστικές πιέσεις», υπογράμμισε.

Και πρόσθεσε: «Καθώς διαμορφώνουμε την εκτίμησή μας για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές πληθωρισμού, κρατάμε το δάχτυλό μας στον άνεμο για να καθορίσουμε εάν το αεράκι θα αποδειχθεί πιο μακρόβιο από μια παροδική ριπή. Είναι επίσης πιθανό ότι η πανδημία άλλαξε ή ενίσχυσε τις διαρθρωτικές τάσεις, επηρεάζοντας έτσι τη δυναμική του πληθωρισμού τα επόμενα χρόνια»

Τα γεράκια κερδίζουν έδαφος σε ΕΚΤ και Fed

Οι αντικρουόμενες απόψεις αναφορικά με τον πληθωρισμό αποτυπώθηκαν και κατά την τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ, όπως διεφάνη από τα πρακτικά που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με αυτά, ενώ η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ μείωσε τους φόβους για τον πληθωρισμό μετά τη συνάντηση, οι απόψεις φαίνεται να έχουν αλλάξει από τότε, με έναν αυξανόμενο αριθμό στελεχών της ΕΚΤ να αναγνωρίζουν τον κίνδυνο ότι τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού και οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερο και πιο μακροχρόνιο σοκ τιμών.

Στο κλίμα, κατά τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, τα γεράκια υποστήριξαν ότι οι αγορές είχαν ήδη προετοιμαστεί για το τέλος των αγορών έκτακτης ανάγκης χωρίς σημαντικό αντίκτυπο στους όρους χρηματοδότησης, επομένως οι επενδυτές ήταν καλά προετοιμασμένοι.

«Το επιχείρημα που διατυπώθηκε είναι ότι ακόμη και χωρίς το PEPP, η συνολική νομισματική πολιτική παραμένει εξαιρετικά ευνοϊκή» αναφέρουν τα πρακτικά της συνεδρίασης.

Ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υποστήριξαν μάλιστα, ότι η ΕΚΤ υποτιμά τον μελλοντικό πληθωρισμό, προειδοποίησαν για τον κίνδυνο «αλλαγής καθεστώτος» των τιμών και πίεσαν για μεγαλύτερη μείωση των αγορών περιουσιακών στοιχείων από ό, τι αποφάσισε τελικά στη συνεδρίασή του τον περασμένο μήνα.

Τα γεράκια όμως κερδίζουν έδαφος και στη Fed, καθώς αυξάνονται οι φόβοι από το μεγάλο άλμα του πληθωρισμού στο 4,2% και την υπερθέρμανση της οικονομίας. Πρόκειται για ποσοστό πληθωρισμού υπερδιπλάσιο από αυτό που θέτει σαν στόχο η FED.

Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την απόφαση για τη χάραξη νομισματικής πολιτικής ο Πάουελ ανέφερε πως γενικά οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας κατέληξαν στο συμπέρασμα όπως χρειάζεται σταδιακή διαδικασία μείωσης των αγορών ομολόγων (tapering) η οποία θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του ερχόμενου έτους.

Τελικά πόσο πρέπει να ανησυχούμε;

Πόσο πρέπει να ανησυχούμε για τον επίμονο πληθωρισμό; Και ακόμα καλύτερα, πόσο ανησυχούν Fed και ΕΚΤ;

Σύμφωνα με το Bloomberg, μια πρόσφατη ανασκόπηση στα τελευταία δεδομένα υποδηλώνει ότι οι κίνδυνοι του επίμονου πληθωρισμού αυξάνονται, ενώ η μετατόπιση της πολιτικής στην Ουάσινγκτον δείχνει ότι σύντομα θα έχουμε μια νέα και σχετικά άγνωστη ανώτερη ομάδα στην κορυφή της Fed για να ερμηνεύσει αυτά τα δεδομένα.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Fed του Σαν Φρανσίσκο, ο δομικός πληθωρισμός έγινε στην πραγματικότητα αρνητικός στις αρχές της πανδημίας και στη συνέχεια ανέβηκε στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό επιβεβαιώνει τη διαίσθηση ότι ένα μεγάλο μέρος της φετινής αύξησης του πληθωρισμού ήταν πράγματι ένα παροδικό φαινόμενο που σύντομα θα διορθωθεί.

Τα καλά νέα είναι ότι ο πληθωρισμός έχει πράγματι τώρα αρχίσει να πέφτει ελαφρώς από την κορύφωσή του. Τα άσχημα νέα, που ξεπερνούν τα καλά, είναι ότι ο δομικός πληθωρισμός τον έχει ξεπεράσει τώρα ελαφρώς.

Αυτό σε συνδυασμό με το μάθημα του αυξανόμενου «υποκείμενου δείκτη πληθωρισμού» που παράγεται από τη Fed της Νέας Υόρκης δημιουργεί μια που μπορεί να εξγήσει τον απότομα πιο αυστηρό τόνο της κεντρικής τράπεζας τις τελευταίες εβδομάδες.

«Εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής διαβάζουν τις μετρήσεις που παράγουν τα δικά τους ερευνητικά τμήματα, διασκορπισμένα σε ολόκληρη την ήπειρο, θα βρουν λόγους για να είναι πιο αυστηροί» αναφέρει το Bloomberg.

Πέρα από την εξέταση της πολιτικής των ερευνητικών τμημάτων, το πώς θα αντιδράσει η Fed στον πληθωρισμό τους επόμενους μήνες, βασίζεται εν πολλοίς και στο ποιος θα ηγηθεί του ιδρύματος. Το σκάνδαλο συναλλαγών που οδήγησε δύο περιφερειάρχες της Fed να παραιτηθούν, σε συνδυασμό με την επίθεση της γερουσιαστή της Μασαχουσέτης Elizabeth Warren στις ρυθμιστικές πολιτικές του ιδρύματος, έκανε τον νυν πρόεδρο Τζερόμ Πάουελ να φαίνεται ξαφνικά πιο ευάλωτος.

Ο νέος πρόεδρος πρέπει τοποθετηθεί έως τον Φεβρουάριο. Οι παίκτες στοιχηματισμού έχουν πιθανώς δίκιο ότι ο Πάουελ παραμένει ο πρώτος πρωταγωνιστής και ο πρόεδρος Μπάιντεν συνεχίζει να του εκφράζει εμπιστοσύνη. Ωστόσο, οι φωνές αντίδρασης από το εσωτερικό του κόμματός του μπορεί να αλλάξουν τα δεδομένα.

Με αρκετές άλλες κενές θέσεις που περιμένουν να καλυφθούν στο Fed, οι δυνατότητες για μια νέα ομάδα με διαφορετική αποστολή είναι πραγματικές. Δεδομένων των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης Μπάιντεν, αυτό θα σήμαινε πιθανώς μια κεντρική τράπεζα πιο πρόθυμη να δώσει προτεραιότητα στην απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη και να κινδυνεύσει να αυξήσει τον πληθωρισμό.

Και το ΔΝΤ

Στις «φωνές» των συντηρητικών της ΕΚΤ, οι οποίοι υπό τον φόβο του πληθωρισμού πιέζουν για ταχύτερη απόσυρση των έκτακτων μέτρων, προστέθηκε σήμερα και το ΔΝΤ. Σε έκθεση που δημοσιοποίησε σήμερα για τα δημοσιονομικά (Fiscal Monitor) κάλεσε τις κυβερνήσεις να αρχίσουν να σχεδιάζουν την επιστροφή σε λιγότερο ελλειμματικούς Προϋπολογισμούς (βιώσιμους).