Λαγκάρντ – Παγκοσμιοποίηση και πανδημία – Το νέο στοίχημα για την ΕΕ

Η τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού είναι απίθανο να διαρκέσει, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, ενώ δεσμεύτηκε ότι θα συνεχίσει να βοηθά την οικονομία της ευρωζώνης καθώς οι συνέπειες από την πανδημία παραμένουν.

«Ο πληθωρισμός είναι σε μεγάλο βαθμό παροδικός», δήλωσε η Λαγκάρντ το Σάββατο κατά τη διάρκεια της ομιλίας της στο συνέδριο του ΔΝΤ. Πρόσθεσε επίσης, ότι η ΕΚΤ δίνει «πολύ μεγάλη προσοχή» στις διαπραγματεύσεις για τους μισθούς και σε άλλες παραμέτρους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις τιμές σε μόνιμη υψηλότερη αύξηση.

«Η νομισματική πολιτική θα συνεχίσει να υποστηρίζει την οικονομία προκειμένου να σταθεροποιηθεί σταθερά ο πληθωρισμός στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα», είπε η Λαγκάρντ. «Η ΕΚΤ δεσμεύεται να διατηρήσει ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης για όλους τους τομείς της οικονομίας κατά την περίοδο της πανδημίας».

«Μόλις τελειώσει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την πανδημία – που πλησιάζει – η μελλοντική καθοδήγησή μας για τα επιτόκια καθώς και για τις αγορές περιουσιακών στοιχείων θα διασφαλίσει ότι η νομισματική πολιτική παραμένει υποστηρικτική για την έγκαιρη επίτευξη του στόχου μας», είπε η Λαγκάρντ.

Η κ. Λαγκάρντ ξεκίνησε την ομιλία της αναφερόμενη στην παγκοσμιοποίηση, τονίζοντας ότι είναι πάντα ευάλωτη σε παγκόσμιους κραδασμούς, όπως διεφάνη πρόσφατα με την πανδημία.

«Ο προστατευτισμός αυξάνεται, η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται και η βιομηχανική πολιτική αλλάζει. Οι οικονομίες που έχουν υιοθετήσει την παγκοσμιοποίηση, όπως η Ευρώπη, είναι πιο εκτεθειμένες σε αυτές τις αλλαγές» τόνισε χαρακτηριστικά.

Υπογράμμισε επίσης, ότι η Ευρώπη έχει αποκομίσει τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης στο παρελθόν και έχει υποφέρει πολύ από την πτώση της. «Για να αποκομίσει τα οφέλη στο μέλλον σε έναν παγκοσμιοποιημένο μεταβατικό κόσμο, η Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστεί» είπε και πρόσθεσε ότι αυτό σημαίνει ότι «θα χρησιμοποιήσουμε το οικονομικό βάρος της Ευρώπης για να υποστηρίξουμε το αμοιβαίο άνοιγμα του εμπορίου σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ θα ενισχύσουμε τη δική της εσωτερική ζήτηση για να διασφαλιστούμε έναντι μιας πιο ασταθούς παγκόσμιας οικονομίας».

«Μια ισχυρότερη Ευρώπη θα ήταν ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό, παρέχοντας μια άγκυρα σταθερότητας σε έναν λιγότερο προβλέψιμο κόσμο» τόνισε.

Σύμφωνα με την κ.Λαγκάρντ η «παγκοσμιοποίηση όντως αύξησε την ανάπτυξη»: εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν από τη φτώχεια στις αναδυόμενες αγορές. Και η Ευρώπη επωφελήθηκε επίσης. Μεταξύ του 2000 και του 2017, οι θέσεις εργασίας που υποστηρίζονται από εξαγωγές στον υπόλοιπο κόσμο αυξήθηκαν κατά τα δύο τρίτα, σε 36 εκατομμύρια.

Η εμπορική ολοκλήρωση επέτρεψε επίσης στην ανάπτυξη των χωρών να είναι λιγότερο ευαίσθητη σε μεταβολές στις εγχώριες συνθήκες.

Αυτό αποδείχθηκε ιδιαίτερα πολύτιμο για την Ευρώπη μετά την κρίση του δημόσιου χρέους.

«Όμως, η άλλη πλευρά του μεγαλύτερου εμπορικού ανοίγματος είναι η μεγαλύτερη έκθεση σε παγκόσμιους κραδασμούς και, εάν δεν εφαρμοστούν οι σωστές πολιτικές, το ενδεχόμενο οι άνθρωποι να στραφούν ενάντια στην παγκοσμιοποίηση» πρόσθεσε.

Η κλιματική αλλαγή

Αναφερόμενη στην κλιματική αλλαγή η επικεφαλής της ΕΚΤ είπε ότι καθώς ο κόσμος θερμαίνεται και οι κλιματολογικές συνθήκες γίνονται πιο ακραίες, θα αντιμετωπίζουμε ολοένα και συχνότερα οικολογικά σοκ. Και γνωρίζουμε από την προηγούμενη εμπειρία ότι αυτά τα σοκ μπορούν να έχουν βαθιές επιπτώσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Για παράδειγμα, μετά τον σεισμό Tōhoku στην Ιαπωνία το 2011, οι αμερικανικές θυγατρικές ιαπωνικών πολυεθνικών εταιρειών είδαν την παραγωγή τους να πέφτει περίπου στον ίδιο ρυθμό με τη μείωση των εισαγόμενων εισροών από την Ιαπωνία.

Ομοίως, η ξηρασία του 2013 στη Νέα Ζηλανδία – η οποία παράγει περίπου το μισό γάλα σε σκόνη παγκοσμίως – προκάλεσε σημαντική άνοδο των παγκόσμιων τιμών γάλακτος, με τις τιμές της ΕΕ να αυξάνονται κατά περίπου το ένα πέμπτο μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου του ίδιου έτους.

Ακόμη και η απαραίτητη απάντηση στην κλιματική αλλαγή – η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης – θα μπορούσε αρχικά να δημιουργήσει τριβές στο παγκόσμιο περιβάλλον. Τον Σεπτέμβριο, οι πολιτικές για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στην Ασία οδήγησαν σε διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας αφού οι εταιρείες έκλεισαν την παραγωγή για να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις.

Είναι πιθανό ότι οι πολυεθνικές εταιρείες θα ανταποκριθούν σε αυτές τις διαταραχές διαφοροποιώντας τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, προκειμένου να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους.

Πλοήγηση στον κόσμο μετά την πανδημία

Πώς πρέπει λοιπόν να ανταποκριθεί η Ευρώπη σε αυτές τις αλλαγές;

Σύμφωνα με την κ.Λαγκάρντ υπάρχουν δύο προτεραιότητες, και οι δύο θα βοηθούσαν την Ευρώπη να λειτουργήσει ως άγκυρα σταθερότητας σε έναν πιο σπασμένο και αβέβαιο κόσμο.

Ως πρώτη προτεραιότητα, πρέπει να είμαστε σαφείς ότι το να γυρίσουμε την πλάτη μας στο άνοιγμα του εμπορίου δεν είναι η λύση.

«Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το οικονομικό μας βάρος για να διαμορφώσουμε το άνοιγμα προς μια ευρωπαϊκή κατεύθυνση, που σημαίνει ότι χαρακτηρίζεται από λογική και όχι αντίδραση, από συνεργασία παρά από σύγκρουση και από αναδιανομή των κερδών της παγκοσμιοποίησης σε εκείνους που έχουν χάσει. Αυτό είναι απαραίτητο για να καταστεί το άνοιγμα βιώσιμο» είπε.

Ειδικότερα, η Ευρώπη έχει τεράστιες δυνατότητες να χρησιμοποιήσει το μέγεθος της ενιαίας αγοράς της για να καθορίσει τις αξίες και τα πρότυπά της σε άλλα μέρη του κόσμου μέσω του ανοιχτού εμπορίου-το λεγόμενο φαινόμενο των Βρυξελλών.

Η δεύτερη προτεραιότητα είναι η Ευρώπη να ενισχύσει τη δική της εσωτερική ζήτηση. Αυτό είναι απαραίτητο για να αντισταθμιστεί ένα πιο αβέβαιο παγκόσμιο τοπίο στο οποίο οι οικονομίες ενδέχεται να δυσκολεύονται να βασιστούν στην εξωτερική ζήτηση σε περιόδους ανάγκης. Αυτό θα έκανε την ευρωπαϊκή ανάπτυξη πιο ισχυρή, καθώς επίσης θα βοηθούσε τη σταθεροποίηση της παγκόσμιας ανάπτυξης εάν η συμβολή άλλων οικονομιών αποδυναμωθεί.

Κλείνοντας, η κ. Λαγκάρντ είπε ότι η Ευρώπη, περισσότερο από κάθε άλλη μεγάλη οικονομία, αποκόμισε τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης τις δεκαετίες πριν από την πανδημία. «Τώρα όμως πρέπει να σπείρουμε τους σπόρους για ένα μέλλον στο οποίο η παγκοσμιοποίηση θα γίνει ένα πιο απρόβλεπτο γεγονός».

«Τα οφέλη από το εμπόριο και τη διαφοροποίηση της ζήτησης εξακολουθούν να υπάρχουν. Αντιμετωπίζουν όμως ανέμους που η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοήσει. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσαρμοστούμε και να αλλάξουμε για να συνεχίσουμε να ευημερούμε σε μια παγκόσμια οικονομία και να παραμείνουμε άγκυρα σταθερότητας και ειρήνης».

Τα καλά νέα είναι ότι είμαστε ήδη στο σωστό δρόμο. Όπως είχε γράψει κάποτε ο Στέφαν Τσβάιγκ, «μόλις ένας άνθρωπος βρει τον εαυτό του δεν υπάρχει τίποτα σε αυτόν τον κόσμο που μπορεί να χάσει». Η ιστορική απάντηση της Ευρώπης στην πανδημία δείχνει ότι έχει βρει τον εαυτό της.