Ηταν μόνο λόγια η COP26;

Project Syndicate

«Μπλα μπλα μπλα». Ετσι χαρακτήρισε η νεαρή ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ τη φετινή σύνοδο κορυφής για το κλίμα στη Γλασκώβη (COP26)Cop26 – Σε… αναπνευστήρα ο στόχος του «1,5 βαθμού Κελσίου» και ο πλανήτης – πριν ακόμα ξεκινήσει. Είχε δίκιο, κατά κάποιον τρόπο. Ωστόσο, τέτοιες συναντήσεις βοηθούν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με το πρόβλημα και τις πιθανές λύσεις, και αυτό είναι καλύτερο από την άρνηση των περασμένων ετών.

Η συμφωνία που εγκρίθηκε από σχεδόν 200 χώρες στο COP26 θα επιτρέψει στις χώρες να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους τους αγοράζοντας πιστώσεις αντιστάθμισης που αντιπροσωπεύουν περικοπές εκπομπών που έγιναν από άλλους. Αυτό το σύστημα θα φέρει περισσότερη σαφήνεια, αλλά είναι ανοιχτό σε χειραγώγηση.

Η συμφωνία COP26 ενθαρρύνει επίσης τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα να κινητοποιήσουν μεγαλύτερη χρηματοδότηση για το κλίμα και να προωθήσουν την καινοτομία στις πράσινες τεχνολογίες. Για τον σκοπό αυτόν, ένα πολλά υποσχόμενο μοντέλο είναι το Operation Warp Speed, η σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα των ΗΠΑ που κατέστησε δυνατή την εξαιρετικά γρήγορη ανάπτυξη εμβολίων για την COVID-19. Ο ρόλος του χρηματοπιστωτικού τομέα στη μεταφορά πόρων από τις καφέ σε πράσινες τεχνολογίες θα είναι κρίσιμος.

Τέλος, η χρηματοπιστωτική ρύθμιση και οι πολιτικές της κεντρικής τράπεζας έχουν επίσης καθοριστικό ρόλο στην προώθηση μιας πράσινης οικονομίας. Οι κεντρικές τράπεζες, ιδίως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2009, έχουν εντολή να διασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και, καθώς η κλιματική αλλαγή αποτελεί συστημικό κίνδυνο, θα πρέπει να την ενσωματώσουν στα προληπτικά τους πλαίσια.

Θα πρέπει επίσης να προωθήσουν ένα πιο διαφανές περιβάλλον αποκάλυψης, έτσι ώστε ο κλιματικός κίνδυνος να τιμολογείται σωστά (αν και αυτό είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις). Πολλές κεντρικές τράπεζες ήδη συμμετέχουν σε τεστ αντοχής για το κλίμα και σχεδιάζουν μακροπρόθεσμα σενάρια μετάβασης.

Πιο αμφιλεγόμενα είναι τα ερωτήματα σχετικά με το εάν και σε ποιον βαθμό οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να ευνοούν τα πράσινα περιουσιακά στοιχεία στα προγράμματα αγορών περιουσιακών στοιχείων τους και σε ποιον βαθμό οι κεφαλαιακές απαιτήσεις πρέπει να εναρμονίζονται με τα κριτήρια βιωσιμότητας. Θα πρέπει τα ρυπογόνα δάνεια να έχουν μια προσαύξηση κεφαλαίου πέρα από τις εκτιμήσεις κινδύνου.

Τέτοιες διατάξεις δεν θα είχαν νόημα σε έναν κόσμο όπου ο άνθρακας τιμολογείται σωστά, αλλά απέχουμε πολύ από αυτό το σενάριο. Οι κλιματικοί στόχοι της διεθνούς κοινότητας παραμένουν εξαιρετικά φιλόδοξοι, ειδικά για έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από αντιπαλότητες μεγάλων δυνάμεων. Είναι σπάνιο κόμματα με διαφορετικά συμφέροντα να συνεργάζονται ως ομάδα. Ο συμβιβασμός είναι απαραίτητος και οι κατηγορίες για «μόνο λόγια» στην COP26 είναι το πρώτο βήμα προς τη συμφωνία για μια κοινή πορεία δράσης.

Ο Xavier Vives είναι καθηγητής Οικονομικών στην IESE Business School