Τα «πακέτα» των κυβερνήσεων έφεραν «έκρηξη» στα χρηματιστήρια

Το 2021 έχουν χάσει τη ζωή τους από τον Sars-Cov-2 τουλάχιστον 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν διπλάσιος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο του 2020 και ξεπερνά το σύνολο των θανάτων από τον ιό HIV που ευθύνεται για το AIDS, τη φυματίωση και την ελονοσία.

Ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο συγκεκριμένος κορονοϊός αποτελεί πλέον την τρίτη κυριότερη αιτία θανάτου, μετά από τις καρδιοαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο. Τον αποτέλεσμα είναι, ανάμεσα στα άλλα, η σημαντική μείωση του προσδόκιμου ζωής στη χώρα από τα 78,8 στα 77 έτη, με την Covid να φέρει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης.

Όσον αφορά δε στο 2022, που «ξημερώνει» σε λίγες ημέρες, τα δεδομένα που υπάρχουν δεν επιτρέπουν ασφαλείς προβλέψεις και ουδείς γνωρίζει πόση καταστροφή και θανατικό θα φέρει ακόμη. Κι αυτό, παρά τις ελπίδες που εκφράζονται ότι η παραλλαγή «Όμικρον» είναι πιο ήπια σε σύγκριση με την «Δέλτα» και τις προηγούμενες και, κατά συνέπεια, φέρνει πιο κοντά το τέλος της πανδημίας.

Εταιρείες πιο ακριβές από τα κράτη της G7!

Το σίγουρο, σε κάθε περίπτωση, είναι πως τίποτε από όλα αυτά δεν έδειξε να πτοεί τα διεθνή χρηματιστήρια και τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Οι επιδόσεις τους, μάλιστα είναι τέτοιες που προκαλούν κυριολεκτικά… ίλιγγο – πρωτίστως στις ΗΠΑ, όπου η αξία των μεγαλύτερων ομίλων συγκρίνεται ευθέως ή ακόμη και ξεπερνά το ΑΕΠ κρατών-μελών της G7.

Για του λόγου το αληθές, η Apple, η οποία είναι η ακριβότερη εταιρεία παγκοσμίως, βλέπει τη χρηματιστηριακή της αξία να αγγίζει τα 3 τρισ. δολάρια, κάτι που σημαίνει ότι έχει ήδη ξεπεράσει το ΑΕΠ χωρών όπως η Γαλλία, η Ιταλία και ο Καναδάς. Μάλιστα, εάν οι ρυθμοί του 2021 συνεχιστούν και το επόμενο έτος – η αξία της Apple έχει αυξηθεί φέτος κατά περίπου 50% – τότε στο τέλος του 2022, θα έχει ξεπεράσει το Ηνωμένο Βασίλειο και θα έχει πλησιάσει σε απόσταση… αναπνοής τη Γερμανία, που είναι η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ.

Ακόμη και στην περίπτωση που η σύγκριση γίνει ανάμεσα σε εταιρείες, παραμένει συντριπτική υπέρ των Αμερικανών. Έτσι, οι τρεις γίγαντες της τεχνολογίας, οι οποίοι κατέχουν και τις τρεις πρώτες θέσεις – Apple, Microsoft και Alphabet – έχουν δει τη χρηματιστηριακή τους αξία να αυξάνεται αθροιστικά από τις αρχές του έτους κατά σχεδόν 3 τρισ. δολάρια, ποσό που είναι μεγαλύτερο από τη συνολική αξία και των 40 εισηγμένων που διαμορφώνουν τον γερμανικό δείκτη Dax!

Η Wall Street και η Tesla

Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι από τις 100 κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως με βάση τη χρηματιστηριακή τους αξία, οι 60 έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ – όπως συμβαίνει, επίσης, με τις 8 από τις κορυφαίες 10.

Όσον αφορά στον σούπερ σταρ του 2021, αναμφίβολα ο τίτλος πηγαίνει στην Tesla και εξηγεί το γεγονός ότι ο Έλον Μασκ ανακηρύχθηκε «άνθρωπος της χρονιάς» τόσο από το Time όσο και από τους Financial Times. Αν και ο τίτλος δεν οφείλεται μόνο στην πορεία της μετοχής της, η τιμή της ενισχύθηκε κατά σχεδόν 50% στη διάρκεια του έτους, με αποτέλεσμα η κεφαλαιοποίησή της να ξεπεράσει το ένα τρισ. δολάρια.

Έτσι, παρά το γεγονός ότι οι μετοχές της Microsoft και της Alphabet ενισχύθηκαν περισσότερο, όποιος είχε επενδύσει σε αυτήν 5.000 ευρώ πριν μία δεκαετία, θα μετρούσε πλέον κέρδη άνω του ενός εκατομμυρίου. Οι προοπτικές δε είναι θετικές και για το 2022 – έστω και αν ο λόγος της τιμής της μετοχής προς τα κέρδη πλησιάζει το 200, είναι δηλαδή εξωπραγματικός και μη βιώσιμος με βάση την κλασική οικονομική θεωρία.

Σημειώνεται πως συνολικά, από τις αρχές του έτους ως σήμερα, ο δείκτης Dow Jones της Wall Street έχει ενισχυθεί κατά 18,6%. Για τους δε Nasdaq και S&P, τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώνονται σε 20,2% και 26,2%.

«Πρώτη ύλη» το φτηνό χρήμα

Πού οφείλονται, όμως, αυτές οι εντυπωσιακές επιδόσεις, οι οποίες σημειώνονται την ώρα που εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στενάζουν, τα νοσοκομεία είναι γεμάτα, ενώ οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν νέο γύρο περιοριστικών μέτρων και lockdown; Η αιτία βρίσκεται στις τεράστιες ποσότητες φτηνού χρήματος με τις οποίες τροφοδοτούν διαρκώς οι κεντρικές τράπεζες τις αγορές.

Είναι, πρακτικά, η «πρώτη ύλη» που κινεί τη… μηχανή των χρηματιστηρίων, καθώς οι ιδιοκτήτες και οι διοικήσεις των μεγάλων εταιρειών επιλέγουν να διοχετεύσουν εκεί το πλεόνασμα κεφαλαίων και όχι σε άμεσα παραγωγικές επενδύσεις. Εκτιμώντας, προφανώς, ότι με τον τρόπο αυτό θα αποκομίσουν πιο γρήγορα και πιο εύκολα μεγαλύτερο κέρδος, χωρίς τα ρίσκα που συνεπάγεται η πραγματική αγορά, με τους νόμους του ανταγωνισμού, της προσφοράς και της ζήτησης.

Σε αυτό το φόντο, αρκετοί θα κάνουν πάλι λόγο για ενίσχυση του παρασιτικού και αντιπαραγωγικού ρόλου των χρηματιστηρίων. Αλλά αυτό, βεβαίως, είναι αντικείμενο μιας διαφορετικής συζήτησης.