Το ράλι στα επιτόκια των ομολόγων τρομάζει τις αγορές [πίνακες]

Οι προσδοκίες για μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αλλά και από άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, ο υψηλός πληθωρισμός που πλέον δεν δείχνει σημάδια σύντομης υποχώρησης και το προσδοκώμενο τέλος της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία οδήγησαν σε φυγή από κρατικά ομόλογα ανεβάζοντας σημαντικά τις αποδόσεις τους. Πλέον η πτώση των τιμών των ομολόγων θεωρείται ότι είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από τη δεκαετία του 1980 και μετά. Ο μεικτός δείκτης ομολόγων Bloomberg Aggregate Bond Index που αποτελεί σημείο αναφοράς για την αγορά χρέους στις ΗΠΑ, έχει ήδη υποχωρήσει κατά 6,2% φέτος καταγράφοντας τη χειρότερη τριμηνιαία επίδοση από το 1980. Όταν το ενδιαφέρον για τα ομόλογα μειώνεται η τιμή τους πέφτει και τα επιτόκια ανεβαίνουν.

Οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων αναφοράς των ΗΠΑ (τα γνωστά στην αγορά και ως Treasuries) που επηρεάζουν το κόστος κρατικού δανεισμού σε όλο τον κόσμο, έχουν κάνει άλμα από 1,50% περίπου που ήταν στις αρχές του χρόνου σε σχεδόν 2,5% σήμερα. Το επιτόκιο στο αντίστοιχο 10ετές κρατικό ομόλογο της Γερμανίας, το Bund, έχει φτάσει αισίως κοντά στο 0,6% ενώ στις αρχές του έτους ήταν μείον 0,12%, που είναι τα υψηλότερα επίπεδα από το 2014 και μετά. Το επιτόκιο των ομολόγων της Ελλάδος έχει ξεπεράσει το 2,80% καταγράφοντας άνοδο άνω του 2% σε διάστημα δωδεκαμήνου. Οι εξελίξεις αυτές καθιστούν πιο ακριβό, έως πολύ πιο ακριβό, το κόστος εξυπηρέτησης χρέους και προβληματίζουν χώρες που θα ήθελαν να ξαναβγούν στις αγορές για δανεικά, όπως η δική μας.

«Τέλος στην παγκοσμιοποίηση» – «Νέα τάξη πραγμάτων» προ των πυλών και στην οικονομία

Μεγάλο σοκ για την αγορά ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία που ενέτεινε ακόμη περισσότερο τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και εκτόξευσε σε ακόμη πιο υψηλά επίπεδα τον πληθωρισμό. «Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έβαλε τέλος στην παγκοσμιοποίηση όπως την ζήσαμε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες», σχολίασε ο επικεφαλής της BlackRock, Λάρι Φινκ. «Το μέγεθος των πράξεων της Ρωσίας θα έχει επιπτώσεις για δεκαετίες και θα σηματοδοτήσει σημείο καμπής στην παγκόσμια τάξη των γεωπολιτικών, των μακροοικονομικών τάσεων και των αγορών κεφαλαίου», επεσήμανε.

Ο τρίτος μεγάλος κύκλος πτώσης τιμών ομολόγων στην ιστορία

Είναι ενδεικτικό ότι πλέον η αξία των ομολόγων με αρνητικά επιτόκια έχει υποχωρήσει κάτω από τα 2 τρις δολ. από 18 τρις δολ. που ήταν το Δεκέμβριο του 2020 σύμφωνα με στοιχεία του Financial Review. Σύμφωνα μάλιστα με αναλυτές της Bank of America, η αγορά ομολόγων βρίσκεται πλέον σε τρίτο μεγάλο πτωτικό κύκλο και στο χειρότερο έτος από πλευράς αποδόσεων των τελευταίων 40 ετών περίπου. Οι προηγούμενοι πτωτικοί κύκλοι διήρκεσαν από το 1899 έως το 1920 και από το 1946 έως το 1981.

Αναστροφή της καμπύλης των επιτοκίων

Παράγοντες της αγοράς χρησιμοποιούν ως παράδειγμα για την ανησυχία που δημιουργείται στις αγορές το γεγονός ότι για πρώτη φορά από το 2006 οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων 5ετούς διάρκειας ανέβηκαν πάνω από τις αποδόσεις των ομολόγων 30ετούς διάρκειας. Αυτή η λεγόμενη αναστροφή της καμπύλης των επιτοκίων δείχνει ότι η αγοράς ανησυχεί πως οι προσπάθειες της FED να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό μπορεί να πλήξει σε βάθος χρόνου την ανάπτυξη και να προκαλέσει ακόμη και ύφεση. Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έφτασε το 7,9% το Φεβρουάριο, ενώ στην Ευρωζώνη σκαρφάλωσε το 5,8%. Οι ανοδικές τάσεις των τιμών αναμένεται τώρα να συνεχιστούν επειδή στο σοκ προσφοράς προϊόντων λόγω της πανδημίας ήλθαν να προστεθούν και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί λόγω αυτού σε τρόφιμα, ενέργεια και άλλα αγαθά.

Αναμένουν μπαράζ αυξήσεων επιτοκίων στις ΗΠΑ

Αναλυτές τραπεζών όπως η Citibank ζητούν ουσιαστικά τώρα ότι από τη FED να προχωρήσει σε αυξήσεις των επιτοκίων του δολαρίου κατά 0,5% τη φορά αντί για 0,25% που υπολογιζόταν αρχικά, σε κάθε μια από τις τέσσερις προγραμματισμένες συνεδριάσεις της από το Μάιο έως το Σεπτέμβριο. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι τα επιτόκια των αμερικανικών κρατικών ομολόγων 10ετούς διάρκειας μπορεί να φτάσουν το 2,7% έως τα τέλη του 2022. Μια τέτοια εξέλιξη θα επηρέαζε και τις αποδόσεις των ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης, κάνοντας πιο ακριβό το κόστος της εξυπηρέτησης του χρέους τους.