Πανέτα: Ένα ψηφιακό ευρώ που εξυπηρετεί τις ανάγκες του κοινού: Eπιτυγχάνοντας τη σωστή ισορροπία

Για τη διαδικασία προς την υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ και τη πρόοδο που έχει σημειωθεί προς την κατεύθυνση αυτή τους τελευταίους μήνες, ενημέρωσε  την Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο Φάμπιο Πανέτα είναι επίσης επικεφαλής της υψηλόβαθμης task force, που ηγείται της έρευνας για το ψηφιακό ευρώ.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο κ. Πανέτα υπογράμμισε ότι πρωταρχικός στόχος ενός ψηφιακού ευρώ είναι να διατηρήσει την προσβασιμότητα και τη χρηστικότητα του χρήματος της κεντρικής τράπεζας σε μια ολοένα και πιο ψηφιοποιημένη οικονομία. «Αλλά για να εκπληρώσει αυτό το ρόλο ένα ψηφιακό ευρώ, οι άνθρωποι πρέπει να μπορούν και να θέλουν να το χρησιμοποιήσουν» είπε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας ότι  «ένα ψηφιακό ευρώ μπορεί να είναι επιτυχημένο μόνο εάν ανταποκρίνεται στις ανάγκες πληρωμών των Ευρωπαίων σήμερα και στο μέλλον».

«Οι άνθρωποι τείνουν να μην δίνουν σημασία – ή να μην κατανοούν – τη διαφορά μεταξύ του ψηφιακού ευρώ και των ευρώ που ξοδεύουν ήδη χρησιμοποιώντας ιδιωτικά ψηφιακά μέσα πληρωμής» είπε.

Ευρεία συναίνεση

Ο κ. Πανέτα υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ επιχειρεί να οικοδ0μίσει μια ευρεία συναίνεση γύρω από τους στόχους πολιτικής για ένα ψηφιακό ευρώ μέσω των αλληλεπιδράσεων με ενδιαφερόμενους φορείς, πολιτικές αρχές και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Ωστόσο, διαμήνυσε ότι, απλώς και μόνο η αναγνώριση της πολιτικής ανάγκης για ένα ψηφιακό ευρώ δεν θα εγγυηθεί από μόνη της επαρκή χρήση.

«Βήμα-βήμα, αποκτούμε μια σαφέστερη εικόνα του τι θέλουν οι πολίτες και οι έμποροι, ώστε να μπορούμε να βελτιστοποιήσουμε όλα τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά ενός ψηφιακού ευρώ πριν από οποιαδήποτε πιθανή έκδοση. Και οι συννομοθέτες έχουν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο, για παράδειγμα να επιτρέψουν μεγαλύτερη προστασία της ιδιωτικής ζωής».

Το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να είναι «αρκετά επιτυχημένο» και να δημιουργεί επαρκή ζήτηση προσθέτοντας αξία για τους χρήστες, τόνισε.

Διάλογος με τους φορείς

Ο κ. Πανέτα πρόσθεσε ότι τις επόμενες εβδομάδες και μήνες η ΕΚΤ θα ενισχύσει τον διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη, «ακούγοντας υποψήφιους χρήστες όπως ομάδες καταναλωτών, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λιανοπωλητές και μεγάλες εταιρείες, καθώς και τράπεζες και παρόχους υπηρεσιών πληρωμών. Θα συνεχίσουμε επίσης να αλληλεπιδρούμε με την ακαδημαϊκή κοινότητα και τις δεξαμενές σκέψης».

Τα φυσικά καταστήματα

Ο κ. Πανέτα τόνισε ότι τα φυσικά καταστήματα αποτελούν το πιο σημαντικό τμήμα της αγοράς για τις ψηφιακές πληρωμές, αντιπροσωπεύοντας περισσότερες από 40 δισεκατομμύρια συναλλαγές στη ζώνη του ευρώ το 2019. Οι πληρωμές μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου είναι λιγότερες, αλλά αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται γρήγορα τα επόμενα χρόνια.

«Δεδομένης της σημασίας τους τώρα και στο μέλλον, οι πληρωμές στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τα φυσικά καταστήματα, καθώς και οι πληρωμές από άτομο σε άτομο, είναι φυσικοί υποψήφιοι που πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα μεταξύ των πιθανών περιπτώσεων χρήσης του ψηφιακού ευρώ. Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για πληρωμές μεταξύ κυβερνήσεων και ιδιωτών, για παράδειγμα για την πληρωμή κοινωνικών επιδομάτων ή για την πληρωμή φόρων» τόνισε.

«Εάν ένα ψηφιακό ευρώ πρόσφερε αυτές τις επιλογές πληρωμής, θα επιτυγχάναμε αποτελέσματα δικτύου, θα συνεχίζαμε να διασφαλίζουμε δημόσια πρόσβαση και πλήρη χρηστικότητα των χρημάτων της κεντρικής τράπεζας για ψηφιακές πληρωμές και θα βοηθούσαμε στην αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με την κυριαρχία. Ως εκ τούτου, στα επόμενα βήματα της φάσης της έρευνάς μας, θα επικεντρωθούμε στην αξιολόγηση της πραγματικής σκοπιμότητας αυτών των περιπτώσεων χρήσης» υπογράμμισε.

«Τους επόμενους μήνες, και βασιζόμενοι στα ευρήματα των ομάδων εστίασης, θα διερευνήσουμε προσεκτικά πώς να σχεδιάσουμε ένα ελκυστικό ψηφιακό προϊόν ευρώ που ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τόσο των πληρωτών όσο και των δικαιούχων» είπε, προσθέτοντας ότι η ΕΚΤ αναλύει αυτό το θέμα διεξοδικά και προσεκτικά αυτό το θέμα μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Υψηλά πρότυπα απορρήτου

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άνθρωποι αναμένουν ότι οι πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ θα εγγυώνται υψηλά πρότυπα απορρήτου. Καθώς οι πληρωμές γίνονται ψηφιακές, οι ιδιωτικές εταιρείες δημιουργούν όλο και περισσότερο έσοδα από δεδομένα πληρωμών, τόνισε και πρόσθεσε «Παρέχουμε ήδη μετρητά, το μέσο πληρωμής με το υψηλότερο επίπεδο απορρήτου. Δεσμευόμαστε, ως δημόσιος φορέας, να διατηρήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτόν τον τομέα εάν εκδοθεί ψηφιακό ευρώ».

Σύμφωνα με τον ίδιον, ταυτόχρονα, πρέπει να αξιολογηθεί το απόρρητο στο πλαίσιο άλλων στόχων πολιτικής της ΕΕ, όπως η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML) και η καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (CFT). Οι ανησυχίες σχετικά με την παράκαμψη των κανονισμών, συμπεριλαμβανομένης της παράκαμψης των διεθνών κυρώσεων, έχουν γίνει ακόμη πιο εμφανείς πρόσφατα, ιδίως σε σχέση με τα κρυπτονομικά περιουσιακά στοιχεία.

Σε ένα βασικό σενάριο, ένα ψηφιακό ευρώ θα παρείχε στους ανθρώπους ένα επίπεδο απορρήτου ίσο ή υψηλότερο από αυτό των ιδιωτικών ψηφιακών λύσεων. Σύμφωνα με αυτήν τη ρύθμιση, προσωπικά δεδομένα και δεδομένα συναλλαγών θα είναι προσβάσιμο μόνο σε διαμεσολαβητές για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις AML/CFT και τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας της ΕΕ.

Task Force

«Η Task Force υψηλού επιπέδου του Ευρωσυστήματος, στην οποία προεδρεύω, διερευνά τις τεχνικές και κανονιστικές πτυχές, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ευρωπαϊκές αρχές προστασίας δεδομένων. Υπάρχουν όμως σημαντικές πολιτικές επιλογές που πρέπει να γίνουν», επεσήμανε.

OT Forum – Σάαφ [ΕΚΤ]: Το ψηφιακό ευρώ θα έχει υψηλό επίπεδο ιδιωτικότητας

Για τα κρυπτονομίσματα, αλλά και για το ψηφιακό ευρώ μίλησε στο OT Forum, ο Γιούργκεν Σάαφ, σύμβουλος της Ανώτατης Διοίκησης του τομέα της υποδομής αγοράς και πληρωμών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος ασχολείται επίσης με το ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας (CBDC)

Ο κ. Σάαφ μίλησε αρχικά για τα κρυπτονομίσματα τονίζοντας ότι δεν είναι χρήμα, αλλά συστήματα πληρωμών, τα οποία -όπως τόνισε- υπάρχουν επειδή τα άλλα συστήματα «δεν λειτουργούν τόσο καλά»: «Μπορεί κανείς μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα να κάνει δεκάδες συναλλαγές» είπε.

Έσπευσε ωστόσο να τονίσει ότι πολλές από τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε κρυπτονομίσματα είναι συνήθως κερδοσκοπικές, παράνομες είτε εκτός κανονιστικού πλαισίου, με πολλούς να προσπαθούν μέσω των crypto είτε να αποφύγουν κυρώσεις είτε να ξεπλύνουν χρήμα.

Η οικονομία ψηφιοποιείται

Ερωτηθείς για το ψηφιακό νόμισμα κεντρικών τραπεζών υπογράμμισε ότι είναι ένα θετικό σενάριο, το οποίο η ΕΚΤ θέλει να προάγει, «καθώς πολλοί μπορούν να το χρησιμοποιήσουν».

Μάλιστα, ανέφερε ότι καθώς η οικονομία ψηφιοποιείται μπορεί και το σύστημα πληρωμών να είναι ψηφιακό.

Τα αρνητικά σενάρια που θέλει να προλάβει η ΕΚΤ αφορούν στη μείωση της ζήτησης για μετρητά, καθώς οι άνθρωποι πληρώνουν πλέον με ψηφιακό τρόπο και δεν υπάρχουν χρήματα στην αγορά: οι έμποροι προτιμούν τις κάρτες, οι άνθρωποι πληρώνουν με κάρτες είπε, αναφερόμενος στο παράδειγμα της Σκανδιναβίας όπου μόλις το 4% χρησιμοποιεί μετρητά.

Ερωτηθείς για το θέμα της ανωνυμίας και της ιδιωτικότητας, βασικά χαρακτηριστικά των κρυπτονομισμάτων, ο κ. Σάαφ είπε ότι αυτό είναι ένα θέμα που απασχολεί την ΕΚΤ, διότι επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία, αλλά σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες κατά του ξεπλύματος χρήματος και του ισχύοντος ρυθμιστικού σχεδίου: «Θα υπάρχει ένα υψηλό επίπεδο ιδιωτικότητας» είπε χαρακτηριστικά.

Παραδέχθηκε ωστόσο, ότι η ΕΚΤ έχει δύσκολα ερωτήματα μπροστά της και πρέπει να βρει μια ισορροπία και να συνδυάσει πολλά πράγματα.

Ερωτηθείς αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα κυκλοφορίας του ψηφιακού ευρώ, ο κ. Σάαφ είπε ότι τον περασμένο Οκτώβριο ξεκίνησε η διερευνητική φάση η οποία θα διατηρηθεί για τα επόμενο περίπου δύο χρόνια. Επεσήμανε ότι θα ακολουθήσει για δύο με τρία χρόνια η υλοποίηση: «Θα χρειαστούν περίπου τέσσερα χρόνια μέχρι το ψηφιακό ευρώ» κατέληξε.