Ήρθε η ώρα η ΕΕ να σπάσει τα ταμπού της στον τομέα της ενέργειας

Είναι καιρός η Ευρωπαϊκή Ένωση να σπάσει τα ταμπού της σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις κατά της ρωσικής ενέργειας. Εικόνες δολοφονημένων αμάχων στους δρόμους της ουκρανικής πόλης Μπούτσα έχουν εξοργίσει τη δυτική κοινή γνώμη. Οι θηριωδίες, για τις οποίες το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα, αναπόφευκτα θα πυροδοτήσουν έναν σκληρότερο γύρο ευρωπαϊκών κυρώσεων.

Οι Βρυξέλλες μπορούν με διαφόρους τρόπους να εντείνουν τις πιέσεις κατά του προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, οι ένοπλες δυνάμεις του οποίου αρνούνται τις κατηγορίες ότι έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου. Αρχικά, θα μπορούσαν διάφοροι κορυφαίοι δανειστές, όπως η Sberbank και η Gazprombank, να προστεθούν στον κατάλογο όσων ιδρυμάτων αποκλείονται από το σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT. Ακόμη, θα μπορούσε να επιβληθεί ένα είδος εμπορικού εμπάργκο, μέσω του οποίου θα απαγορεύεται σε ρωσικά πλοία να δένουν σε λιμάνια της ΕΕ.

Οι κυρώσεις που θα επιβληθούν στον τομέα της ενέργειας θα πλήξουν, σίγουρα, τη Ρωσία. Η Μόσχα δεν μπορεί να στραφεί στην Ινδία και την Κίνα, για να καταφέρει εύκολα να αντικαταστήσει τα 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου που εξάγει, ετησίως, στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Το πετρέλαιο, το οποίο μεταφέρεται ποιο εύκολα με πλοίο, είναι θεωρητικά περισσότερο ανταλλάξιμο και, ως εκ τούτου, δεν θα επηρεαστεί σημαντικά από τις απαγορεύσεις που, ενδεχομένως, να επιβάλει η ΕΕ. Απέφερε, επίσης, το τριπλάσιο των 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων που κέρδισε η Μόσχα από το φυσικό αέριο, το 2021. Ωστόσο, το αργό πετρέλαιο, πλούσιο σε θείο, από τα Ουράλια της Ρωσίας, είναι πιο δύσκολο να διυλισθεί από ό,τι, για παράδειγμα, το αργό πετρέλαιο της Σαουδικής Αραβίας, ενώ, παράλληλα, δεν υπάρχουν πολλές ειδικές εγκαταστάσεις διύλισης που να μπορούν να επεξεργαστούν αυτό το πετρέλαιο, εκτός της Ευρώπης.

Ωστόσο, η διακοπή της ροής φυσικού αερίου και πετρελαίου θα ήταν επώδυνη για χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, οι οποίες βασίζονται στις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία. Το Βερολίνο αντλεί περίπου το 55% του φυσικού του αερίου, το ήμισυ του άνθρακα και το ένα τρίτο του πετρελαίου του από τη Ρωσία. Στη Γερμανία, το ενδεχόμενο πλήρους ενεργειακού εμπάργκο συνεπάγεται ελλείψεις και μια περαιτέρω αύξηση των ήδη υψηλότατων τιμών υδρογονανθράκων.

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. H Ευρώπη θα μπορούσε να επιβάλει κάποιο ανώτατο όριο στις τιμές που είναι διατεθειμένη να καταβάλει, απαιτώντας, ουσιαστικά, έκπτωση. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα έθετε σε κίνδυνο τις συμβατικές συμφωνίες με τη Ρωσία. Μία πιο απλή εναλλακτική λύση θα ήταν να εξαναγκαστεί η Μόσχα να καταβάλει συνοριακό φόρο για τους υδρογονάνθρακες που εισάγονται στην Ευρώπη. Η ιδέα αυτή προέρχεται από τον συνοριακό φόρο άνθρακα που βρίσκεται ήδη υπό συζήτηση και έχει ως σκοπό τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εκτός Ευρώπης. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι μία τέτοια ενέργεια δεν απαιτεί να σπάσουν τα ήδη υφιστάμενα συμβόλαια.

Aυτή η ενδιάμεση λύση δεν θα δυσαρεστήσει τη Γερμανία, ενώ, παράλληλα, είναι και σχετικά επώδυνη για τη Μόσχα.

REUTERS BREAKINGVIEWS