Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις στη Ρωσία προκαλούν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, ιδίως για την ενέργεια.
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν ανέβει, αλλά οι αυξήσεις συγκρατήθηκαν σε μεγάλο βαθμό χάρη στην πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε ορισμένες χώρες και τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου σε άλλες.
Αυτά υπογραμμίζει σε ανάλυσή του στο IMF Blog, ο Νίκο Βαλξ, ανώτερος οικονομολόγος στο Τμήμα Ερευνών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με επίκεντρο τις αγορές ενέργειας και τον κλιματικό κίνδυνο. Και επιχειρεί να αναδείξει γιατί η τρέχουσα κρίση δεν θα έχει τον ίδιο αντίκτυπο με αυτή του ’70.
Ο κ. Βαλξ αναφέρει ότι το αργό πετρέλαιο Brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για το πετρέλαιο, ανήλθε σε υψηλό επταετίας περίπου στα 100 δολάρια πριν η εισβολή το εκτινάξει σε περισσότερα από 130 δολάρια. Έκτοτε έχει αντισταθμίσει τα κέρδη εν μέσω πανδημικού lockdown στην Κίνα, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα πετρελαίου, που μπορεί να επηρεάσει την οικονομική ανάπτυξη εκεί.
Για ορισμένους, οι αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου μπορεί να απηχούν τη δεκαετία του 1970, όταν οι γεωπολιτικές εντάσεις προκάλεσαν επίσης αύξηση των τιμών των ορυκτών καυσίμων.
Οι μνήμες του ’70
Οι μνήμες του υψηλού πληθωρισμού και της αργής ανάπτυξης που ακολούθησαν —γνωστοί ως στασιμοπληθωρισμός— έχουν τροφοδοτήσει ανησυχίες για πιθανή επανάληψη. Το σημαντικό όμως είναι ότι οι καιροί έχουν αλλάξει.
Σύμφωνα με την ανάλυση του οικονομολόγου του ΔΝΤ, όπως δείχνει το Διάγραμμα της Εβδομάδας του Ταμείου, ο κόσμος βασίζεται λιγότερο στο πετρέλαιο, μετριάζοντας τυχόν πιθανούς κραδασμούς.
Το πετρέλαιο και το ΑΕΠ
Οι οικονομολόγοι παρακολουθούν την βαρύτητα του πετρελαίου συγκρίνοντας πόσα βαρέλια χρειάζονται για να παραχθεί 1 εκατομμύριο δολάρια ΑΕΠ και αυτό το μέτρο ήταν περίπου 3,5 φορές υψηλότερο από τα τρέχοντα επίπεδα όταν οι τιμές του αργού σχεδόν τριπλασιάστηκαν μεταξύ Αυγούστου 1973 και Ιανουαρίου 1974.
Ένας άλλος παράγοντας είναι η σημερινή γενικά χαμηλότερη επικράτηση μηχανισμών καθορισμού των μισθών που προσαρμόζουν αυτόματα τις αμοιβές των εργαζομένων με βάση τον πληθωρισμό. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Βαλξ, μειώνει την ανοδική πίεση στις τιμές.
Οι κεντρικές τράπεζες
Οι κεντρικές τράπεζες, επίσης, έχουν αλλάξει από τη δεκαετία του 1970. Σήμερα είναι πιο ανεξάρτητες και η αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής έχει γενικά ενισχυθεί κατά τις δεκαετίες που μεσολάβησαν.
Εκτιμήσεις
Ο αναλυτής του ΔΝΤ εκτιμά ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα είναι κοντά στον μέσο όρο πριν από την πανδημία του 3,5%, ακόμη και μετά τη μείωση των προβολών του Απριλίου για την παγκόσμια οικονομία , αλλά θα μπορούσε να επιβραδυνθεί περισσότερο και ο πληθωρισμός θα μπορούσε να είναι υψηλότερος από τον αναμενόμενο.
Αυτό μπορεί να είναι πιο σημαντικό για μέρη της Ευρώπης, δεδομένης της σχετικά μεγαλύτερης εξάρτησής τους από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας.
