Κακά μαντάτα

H επίδειξη ισχύος από τον Ταγίπ Ερντογάν θα ενθουσιάσει τους Τούρκους εθνικιστές: δεν είναι λίγο να επιχειρείς να επιβάλεις τη θέλησή σου στη Σουηδία, στη Φινλανδία αλλά και σε ολόκληρο το ΝΑΤΟ, της Αμερικής συμπεριλαμβανομένης. Η οποία είναι η τελευταία που μπορεί να ασκήσει κριτική για τις απαιτήσεις του αφού αυτά που απαιτεί ο Ταγίπ Ερντογάν δεν διαφέρουν από την πολιτική ασκεί η Αμερική αν κάποια οργάνωση ή κάποια άτομα τα θεωρεί τρομοκράτες – ή απλώς επικίνδυνα για την ασφάλειά της, όπως ο Τζούλιαν Ασάνζ.

Οι σουηδικές αρχές συνεργάστηκαν με τις ΗΠΑ στην «υπόθεση Ασάνζ» εκδίδοντας τo 2011 διεθνές ένταλμα σύλληψης του για υποτιθέμενο βιασμό, το οποίο απέσυραν το 2018. Και φαίνεται ότι ο Ασάνζ θα παραδοθεί τελικά στις ΗΠΑ από τη Βρετανία τούτες τις ημέρες. Ο Ταγίπ Ερντογάν ζητά από τους Σουηδούς και τους Φινλανδούς να ξεχάσουν τα περί «πολιτικού ασύλου» και δημοκρατικών δικαιωμάτων, να αντιμετωπίσουν την Τουρκία σαν ίση προς την Αμερική, σε ό,τι αφορά αυτά που ο ίδιος θεωρεί σημαντικά για την ασφάλειά της χώρας του – και την προσωπική του.

Οι απαιτήσεις του δεν αφορούν μόνο το ΡΚΚ, που θεωρείται και από την ΕΕ τρομοκρατική οργάνωση, αλλά και την οργάνωση του Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ταγίπ Ερντογάν θεωρεί οργανωτή του εναντίον του πραξικοπήματος το 2016: ζητά από Σουηδία και Φινλανδία να εκδίδουν μέλη της οργάνωσης που ο  αρχηγός της φιλοξενείται επισήμως στις ΗΠΑ.

Δεν νομίζω ότι οι απαιτήσεις του Ταγίπ Ερντογάν στοχεύουν απλώς στην «εσωτερική κατανάλωση» λόγω των επερχόμενων εκλογών στην Τουρκία: απαιτεί να αναγνωριστεί η Τουρκία ως «μεγάλη δύναμη» που πρέπει να υπολογίζεται ο λόγος της και τα συμφέροντά της – από τις ΗΠΑ πρωτίστως, αλλά και από τις Γαλλία-Γερμανία. Άλλωστε και η προσπάθεια να αναλάβει τον ρόλο μεσολαβητή μεταξύ Ουκρανίας-Ρωσίας, αυτό δείχνει.

Μπορούμε να υποθέσουμε ότι Τουρκία-Σουηδία-Φινλανδία θα βρουν κάποια λύση που θα ικανοποιεί δημοσίως και τα τρία μέρη και η διεύρυνση του ΝΑΤΟ θα γίνει – το αντίθετο θα αποτελούσε πολύ μεγάλη έκπληξη. Θα βρεθούν οι αναγκαίες διατυπώσεις ώστε κάθε πλευρά να δηλώνει ότι υπερασπίστηκε τις αρχές της (Σουηδία, Φινλανδία) και τα συμφέροντά της (Τουρκία).

Και έτσι, όχι μόνο θα έχει πλήρως καταργηθεί η έννοια του «πολιτικού πρόσφυγα» που δικαιούται άσυλο αλλά θα έχει αναγνωριστεί ότι η Τουρκία αποτελεί «μεγάλη δύναμη» που μπορεί να επιβάλει τους όρους της στο ΝΑΤΟ. Προφανώς, αυτό δημιουργεί εντελώς νέα κατάσταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.