Η Ουκρανία έχει ένα εγγενές όπλο ενάντια στην καταστροφή που προκαλείται από τις συγκρούσεις. Με 55 γιγαβάτ (GW) εγκατεστημένης ισχύος, η κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα μπορεί σήμερα να παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από όση χρειάζεται. Αυτό αποτελεί μια ευκαιρία τόσο για το Κίεβο όσο και για την ενεργοβόρα Ευρωπαϊκή Ένωση.
Φοβούμενη ότι η Μόσχα μπορεί να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο, η Ουκρανία εργάζεται από το 2017 για να απεγκλωβιστεί από το ρωσικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Η εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν επιτάχυνε αναπάντεχα αυτή τη μετάβαση. Στις 16 Μαρτίου η Ουκρανία συγχρονίστηκε πλήρως με το ενεργειακό δίκτυο της ΕΕ.
Αυτό δημιουργεί μια ελκυστική ανισορροπία. Η ενεργειακή ζήτηση της Ουκρανίας έχει μειωθεί στο μισό μετά τη σύγκρουση και είναι απίθανο να επιστρέψει σε πλήρη δυναμικότητα ακόμη και με κατάπαυση του πυρός. Η ευκαιρία είναι για τη χώρα να εξάγει πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια στους γείτονές της στην ΕΕ και να χρησιμοποιήσει τα έσοδα για να επιταχύνει την δαπανηρή ανασυγκρότησή της. Η εξαγωγή 1 GW ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να αποφέρει στην Ουκρανία 1 δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως, λένε οι έμποροι ενέργειας.
Η ΕΕ, εν τω μεταξύ, μπορεί να ενδιαφέρεται για την εισαγωγή ενέργειας που παράγεται χωρίς χρήση άνθρακα από τους 15 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ουκρανίας, η οποία μπορεί να παράγει περίπου 14 GW όταν λειτουργεί σε πλήρη απόδοση. Χώρες όπως οι δημοκρατίες της Βαλτικής εξακολουθούν να είναι συνδεδεμένες με το ρωσικό δίκτυο, επομένως χρειάζονται εναλλακτική παροχή ηλεκτρικής ενέργειας για να κόψουν τους δεσμούς τους με τη Μόσχα. Η ΕΕ επιδιώκει επίσης απεγνωσμένα να αποκοπεί από την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Το πρόβλημα είναι τα ηλεκτροφόρα καλώδια που συνδέουν την Ουκρανία με χώρες όπως η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία. Αυτή τη στιγμή, είναι λίγα. Η διασυνοριακή εξαγωγική ικανότητα της Ουκρανίας φτάνει την ασήμαντη χωρητικότητα των 700 μεγαβάτ (MW). Και η χώρα εξάγει μόνο περίπου 200 MW στην Πολωνία, δήλωσε στο Breakingviews ο Πέτρο Κότιν, διευθύνων σύμβουλος της ουκρανικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας Energoatom.
Αυτό μπορεί να διορθωθεί με επενδύσεις. Η επανενεργοποίηση μιας γραμμής ηλεκτρικής ενέργειας σοβιετικής εποχής μέσω Πολωνίας θα κόστιζε περίπου 30 εκατομμύρια δολάρια, λέει ο Κότιν. Η κατασκευή νέων γραμμών από την αρχή απαιτεί 500 εκατομμύρια δολάρια ανά γραμμή. Η Ουκρανία σαφώς δεν έχει τα χρήματα. Γείτονες όπως η Πολωνία είναι επιφυλακτικοί και οι ιδιώτες επενδυτές αρνούνται την ιδέα να τολμήσουν σε περιοχή συγκρούσεων. Αυτό αφήνει σαν λύση την χρηματοδότηση από συλλογικούς οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το να βοηθηθεί η Ουκρανία ώστε να ενισχύσει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας θα στηρίξει την οικονομία της και θα ανακουφίσει τον ενεργειακό πονοκέφαλο της Ευρώπης.
REUTERS BREAKINGVIEWS
