Ομόλογα: Σήμα ύφεσης από την αναστροφή της καμπύλης αποδόσεων

Σήμα κινδύνου, ότι η οικονομία μπορεί να βυθίζεται ή να έχει ήδη πέσει σε ύφεση στέλνει για μία ακόμα φορά η αγορά ομολόγων.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι αναλυτές παρακολουθούν στενά το spread στην καμπύλη αποδόσεων των αμερικανικών κυρίως ομολόγων, η οποία και χθες Τρίτη ανεστράφη.
Όταν αναφερόμαστε στον όρο «καμπύλη των αποδόσεων», εννοούμε τη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων ομολόγων μεγαλύτερης σε σχέση με μικρότερης διάρκειας.

Διαβάστε επίσης – Το ράλι στα επιτόκια των ομολόγων τρομάζει τις αγορές [πίνακες]

Συνήθως, οι αποδόσεις μεγαλύτερης διάρκειας, όπως η απόδοση του 10ετούς τίτλου είναι υψηλότερες από τις αποδόσεις μικρότερης διάρκειας, όπως αυτή της απόδοσης 2 ετών. Αλλά η απόδοση 2 ετών έχει πλέον αυξηθεί πάνω από την απόδοση 10 ετών.

Από το μεσημέρι της Τρίτης, η απόδοση του 2ετούς ομολόγου ήταν στο 2,792%, πάνω από το επιτόκιο 2,789% του 10ετούς.

Διαβάστε επίσης – Ανησυχητικές ενδείξεις για ύφεση από την αμερικανική αγορά ομολόγων

Ένδειξη ύφεσης

Κι αυτή η λεγόμενη αναστροφή της καμπύλης απόδοσης είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι η οικονομία θα μπορούσε να αποδυναμωθεί και μια ύφεση είναι πιθανή.

Και αυτό γιατί παρατηρείται πριν από κάθε ύφεση. «Υπάρχει κάτι στο επενδυτικό κλίμα που είναι δύσκολο να αγνοηθεί, δεδομένου ότι η αντιστροφή συμβαίνει με αποδόσεις 10 ετών κάτω του 3%,» ανέφερε στο CNBC, δήλωσε ο Ίαν Λίνγκεν, επικεφαλής στρατηγικής για τα επιτόκια των ΗΠΑ στην BMO. Και προσθέτει: «Δεν θα έλεγα ότι είναι μια άμεση ένδειξη ότι η ύφεση είναι ένας βραχυπρόθεσμος κίνδυνος. Μάλλον συνάδει με την αυξημένη ανησυχία για την ύφεση».

Ένας τρόπος για να δούμε τη σημασία της καμπύλης αποδόσεων είναι να σκεφτούμε τι σημαίνει για μια τράπεζα. Η καμπύλη αποδόσεων μετρά τη διαφορά μεταξύ του κόστους χρήματος μιας τράπεζας σε σχέση με το τι θα κερδίσει δανείζοντας ή επενδύοντας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εάν οι τράπεζες δεν μπορούν να βγάλουν χρήματα, ο δανεισμός επιβραδύνεται και το ίδιο και η οικονομική δραστηριότητα.

Μετά από μια έκρηξη σε σχεδόν 3,5% στα μέσα Ιουνίου, η απόδοση του 10ετούς έχει υποχωρήσει στο 2,78% και κυμαινόταν ακριβώς κάτω από την απόδοση 2,79% του 2ετούς. Το 10ετές κινήθηκε υψηλότερα λόγω των ανησυχιών για τον πληθωρισμό, αλλά αντιστράφηκε η πορεία καθώς οι επενδυτές ανησυχούσαν περισσότερο για την οικονομία.

Τι γίνεται με τα δάνεια

Το σημείο αναφοράς για το 10ετές παρακολουθείται ευρέως επειδή επηρεάζει τα στεγαστικά δάνεια και άλλα επιτόκια δανεισμού. Το 2ετές επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τις αυξήσεις των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και κινείται υψηλότερα.

«Δεν ξέρω από μόνος του ότι είναι δείκτης ύφεσης», δήλωσε ο Γκρέγκορι Φραγκανέλο, επικεφαλής των αμερικανικών επιτοκίων στην AmeriVet Securities. «Γίνεται μια μάχη μεταξύ του πληθωρισμού και της ανάπτυξης για τη Fed. Η άποψή μου είναι ότι εξακολουθεί να είναι ο πληθωρισμός έναντι της ανάπτυξης».

Το τμήμα «2 έως 10» της καμπύλης αποδόσεων αντιστράφηκε στα τέλη Μαρτίου για πρώτη φορά από το 2019 και ξανά τον Ιούνιο.

Πληθωρισμός vs ανάπτυξη

Τις τελευταίες εβδομάδες, η αγορά έχει τρομάξει περισσότερο από την πιθανότητα ύφεσης. Τα οικονομικά δεδομένα έχουν αποδυναμωθεί και ο πρόεδρος της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα θα είναι σταθερή στη μάχη απέναντι στον πληθωρισμό.

Οι επενδυτές ανησυχούν περισσότερο ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια τόσο πολύ που θα επιβραδύνει την οικονομία σε σημείο που να οδηγείται σε ύφεση.

Πώς πρέπει να είναι η καμπύλη;

Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ χρηματοδοτεί τις υποχρεώσεις του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού της κυβέρνησης εκδίδοντας διάφορες μορφές χρέους. Η αγορά του Δημοσίου των 23 τρισεκατομμυρίων δολαρίων περιλαμβάνει γραμμάτια που λήγουν σε ένα μήνα έως ένα έτος, ομόλογα δύο έως 10 ετών και ομόλογα 20 και 30 ετών.

Η καμπύλη απόδοσης, η οποία απεικονίζει την απόδοση όλων των τίτλων του Δημοσίου, συνήθως κλίνει προς τα πάνω καθώς η πληρωμή αυξάνεται με τη διάρκεια. Οι αποδόσεις κινούνται αντιστρόφως στις τιμές.

Μια ανοδική καμπύλη συνήθως σηματοδοτεί προσδοκίες για ισχυρότερη οικονομική δραστηριότητα, υψηλότερο πληθωρισμό και υψηλότερα επιτόκια. Μια ισοπεδωτική καμπύλη μπορεί να σημαίνει ότι οι επενδυτές αναμένουν βραχυπρόθεσμες αυξήσεις επιτοκίων και είναι απαισιόδοξοι για την οικονομική ανάπτυξη.

Όμως τι σημαίνει μια αντίστροφη καμπύλη;

Οι επενδυτές παρακολουθούν τμήματα της καμπύλης αποδόσεων ως δείκτες ύφεσης, κυρίως τη διαφορά μεταξύ των τρίμηνων γραμματίων του Δημοσίου και των 10ετών γραμματίων και του τμήματος δύο έως 10 ετών (2/10).

Οι αντιστροφές υποδηλώνουν ότι, ενώ οι επενδυτές αναμένουν υψηλότερα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, μπορεί να ανησυχούν για την ικανότητα της Fed να ελέγχει τον πληθωρισμό χωρίς να βλάπτει την ανάπτυξη, παρόλο που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής λένε ότι είναι σίγουροι για την επίτευξη μιας λεγόμενης «ήπιας προσγείωσης» για την οικονομία.

Η Fed έχει ήδη αυξήσει τα επιτόκια κατά 150 μονάδες βάσης φέτος, συμπεριλαμβανομένης της τεράστιας αύξησης 75 μονάδων βάσης τον περασμένο μήνα.

Η Ανού Γκάγκαρ, Global Investment Strategist for Commonwealth Financial Network, διαπίστωσε ότι το spread 2/10 έχει αντιστραφεί 28 φορές από το 1900. Σε 22 από αυτές τις περιπτώσεις, ακολούθησε ύφεση.

Και πρόσθεσε ότι για τις τελευταίες έξι περιπτώσεις , η ύφεση ξεκίνησε κατά μέσο όρο έξι έως 36 μήνες μετά την αντιστροφή της καμπύλης.

Πριν από τον Μάρτιο, η τελευταία φορά που το τμήμα 2/10 της καμπύλης αντιστράφηκε ήταν το 2019. Το επόμενο έτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήλθαν σε ύφεση, η οποία προκλήθηκε από την πανδημία.

Τι σημαίνει αυτό για την πραγματική οικονομία

Όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Reuters, ενώ οι αυξήσεις των επιτοκίων μπορούν να αποτελέσουν όπλο κατά του πληθωρισμού, μπορούν επίσης να επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για οτιδήποτε, από στεγαστικά δάνεια μέχρι δάνεια αυτοκινήτων.

Η καμπύλη απόδοσης επηρεάζει επίσης τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.

Όταν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια αυξάνονται, οι τράπεζες των ΗΠΑ αυξάνουν τα επιτόκια αναφοράς για ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών και εμπορικών δανείων, συμπεριλαμβανομένων δανείων μικρών επιχειρήσεων και πιστωτικών καρτών, καθιστώντας το δανεισμό πιο δαπανηρό για τους καταναλωτές. Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων επίσης αυξάνονται.

Όταν η καμπύλη αποδόσεων κλιμακώνεται, οι τράπεζες μπορούν να δανείζονται με χαμηλότερα επιτόκια και να δανείζουν με υψηλότερα επιτόκια. Όταν η καμπύλη είναι πιο επίπεδη, τα περιθώριά τους συμπιέζονται, γεγονός που μπορεί να αποτρέψει τον δανεισμό.