ΔΝΤ: Η καθυστέρηση στην πράσινη μετάβαση θα βλάψει την οικονομία

Η ενεργειακή κρίση που πλήττει τον πλανήτη, με τις τιμές του φυσικού αερίου να έχουν εκτιναχθεί στα ύψη και τον πληθωρισμό να καλπάζει, έχει στρέψει πολλές οικονομίες και πάλι στα ορυκτά καύσιμα, θέτοντας σε δεύτερη προτεραιότητα την πράσινη μετάβαση και τις ενέργειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Ωστόσο, εκτός από τις προφανείς επιπτώσεις μιας τέτοιας καθυστέρησης, όσο η μετάβαση καθυστερεί, ο αντίκτυπος αναμένεται να είναι μεγάλος και στην οικονομική ανάπτυξη.

«Ο κόσμος πρέπει να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον ένα τέταρτο πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας για να επιτύχει ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050. Η πρόοδος που απαιτείται προς μια τέτοια σημαντική αλλαγή θα επιβάλει αναπόφευκτα βραχυπρόθεσμο οικονομικό κόστος, αν και αυτό είναι διαχειρίσιμο σε σχέση με το μακροπρόθεσμο  κόστος και μακροπρόθεσμα οφέλη από την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής.

Αυτό γράφουν σε άρθρου του στο IMF Blog, οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Benjamin Carton και Jean-Marc Natal.

Διαβάστε επίσης – Απότομη προσγείωση για την παγκόσμια οικονομία

Υπογραμμίζουν ότι στην τελευταία Παγκόσμια Οικονομική Προοπτική του ΔΝΤ, εκτιμάται ο βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος των διαφορετικών πολιτικών μετριασμού του κλίματος στην παραγωγή και τον πληθωρισμό. Εάν εφαρμοστούν άμεσα τα σωστά μέτρα και εφαρμοστούν σταδιακά τα επόμενα οκτώ χρόνια, το κόστος θα είναι μικρό. Ωστόσο, εάν καθυστερήσει η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο.

Διαβάστε επίσης – Ζαν Τιρόλ: Πρέπει να λυθεί η δύσκολη εξίσωση της ενεργειακής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής

Για να αξιολογήσουν τον βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανέπτυξαν ένα μοντέλο που χωρίζει τις χώρες σε τέσσερις περιφέρειες—την Κίνα, τη ζώνη του ευρώ, τις Ηνωμένες Πολιτείες και ένα μπλοκ που αντιπροσωπεύει τον υπόλοιπο κόσμο. «Υποθέτουμε ότι κάθε περιοχή εισάγει δημοσιονομικά ουδέτερες πολιτικές που περιλαμβάνουν φόρους αερίων θερμοκηπίου, οι οποίοι αυξάνονται σταδιακά για να επιτευχθεί μείωση των εκπομπών κατά 25% έως το 2030, σε συνδυασμό με μεταφορές στα νοικοκυριά, επιδοτήσεις σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών και περικοπές φόρων εργασίας» αναφέρουν.

Οι επιπτώσεις του «πακέτου»

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ένα τέτοιο πακέτο πολιτικής θα μπορούσε να επιβραδύνει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη κατά 0,15 ποσοστιαίες μονάδες σε 0,25 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως από τώρα έως το 2030, ανάλογα με το πόσο γρήγορα οι περιφέρειες μπορούν να αποδεσμεύσουν τα ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Όσο πιο δύσκολη είναι η μετάβαση στην καθαρή ηλεκτρική ενέργεια, τόσο μεγαλύτερη είναι η αύξηση του φόρου για τα αέρια θερμοκηπίου ή οι ισοδύναμες ρυθμίσεις που απαιτούνται για την παροχή κινήτρων για την αλλαγή — και τόσο μεγαλύτερο είναι το μακροοικονομικό κόστος από την άποψη της απώλειας παραγωγής και του υψηλότερου πληθωρισμού.

Για την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα, το κόστος θα είναι πιθανότατα χαμηλότερο, κυμαινόμενο μεταξύ 0,05 της εκατοστιαίας μονάδας και 0,20 της εκατοστιαίας μονάδας κατά μέσο όρο σε διάστημα οκτώ ετών. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το κόστος θα είναι υψηλότερο για τους εξαγωγείς ορυκτών καυσίμων και τις ενεργοβόρες αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς, οι οποίες συνολικά οδηγούν τα αποτελέσματα για τον υπόλοιπο κόσμο.

Συνεργασία

Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες πρέπει να συνεργάζονται περισσότερο σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση και την τεχνολογία που απαιτούνται για τη μείωση του κόστους —και να μοιράζονται περισσότερη από την απαιτούμενη τεχνογνωσία—ειδικά όταν πρόκειται για χώρες χαμηλού εισοδήματος. Σε όλες τις περιπτώσεις, ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εξετάζουν τις πιθανές μακροπρόθεσμες απώλειες παραγωγής από ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή.

Στις περισσότερες περιφέρειες, ο πληθωρισμός αυξάνεται μέτρια, από 0,1 ποσοστιαία μονάδα σε 0,4 εκατοστιαία μονάδα. Για να περιοριστεί το κόστος, οι πολιτικές για το κλίμα πρέπει να είναι σταδιακές. Αλλά για να είναι πιο αποτελεσματικές, πρέπει επίσης να είναι και αξιόπιστες. Εάν οι πολιτικές για το κλίμα είναι μόνο εν μέρει αξιόπιστες, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά δεν θα εξετάσουν μελλοντικές αυξήσεις φόρων κατά τον σχεδιασμό επενδυτικών αποφάσεων, τονίζεται στην έκθεση.

Αυτό θα επιβραδύνει τη μετάβαση απαιτώντας πιο αυστηρές πολιτικές για την επίτευξη του ίδιου στόχου απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα. Ως αποτέλεσμα, ο πληθωρισμός θα ήταν υψηλότερος και η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος χαμηλότερη μέχρι το τέλος της δεκαετίας. «Εκτιμούμε ότι μόνο μερικώς αξιόπιστες πολιτικές θα μπορούσαν σχεδόν να διπλασιάσουν το κόστος της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030» αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Πληθωρισμός και νομισματική πολιτική

Μια ανησυχία μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής είναι εάν η πολιτική για το κλίμα θα μπορούσε να περιπλέξει το έργο των κεντρικών τραπεζών και ενδεχομένως να πυροδοτήσει τη σπείρα μισθών-τιμών στο τρέχον περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού. Η ανάλυση του ΔΝΤ δείχνει ότι αυτό δεν ισχύει.

Οι σταδιακά και αξιόπιστα εφαρμοσμένες πολιτικές μετριασμού του κλίματος δίνουν στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις το κίνητρο και τον χρόνο για μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων. Η νομισματική πολιτική θα πρέπει να προσαρμοστεί για να διασφαλίσει ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν σταθερές, αλλά για το είδος των πολιτικών που προσομοιώνονται, το κόστος είναι μικρό και πολύ πιο εύκολο για τις κεντρικές τράπεζες να το χειριστούν από τα τυπικά σοκ προσφοράς που προκαλούν ξαφνική άνοδο των τιμών της ενέργειας.

Χρησιμοποιώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες ως παράδειγμα, δείχνουν πώς οι πολιτικές για το κλίμα επηρεάζουν τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη σε μια σειρά σεναρίων. Όταν οι πολιτικές είναι σταδιακές και αξιόπιστες, η αντιστάθμιση παραγωγής-πληθωρισμού είναι μικρή.

Το κόστος θα ήταν πολύ υψηλότερο εάν η νομισματική πολιτική έχανε την αξιοπιστία της, μια ανησυχία στο σημερινό περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού. Εάν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό διαψευσθούν, η εισαγωγή πολιτικών για το κλίμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε δευτερογενείς επιπτώσεις και σε μεγαλύτερη αντιστάθμιση παραγωγής-πληθωρισμού, όπως φαίνεται από το λιγότερο αξιόπιστο σενάριο νομισματικής πολιτικής.