Βρετανία: Η πτώση της Τρας και η κρίση ταυτότητας της χώρας μετά το Brexit 

Βαθαίνει η πολιτική κρίση στο πάλαι ποτέ κραταιό Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Τόρις εξετάζουν όλα τα σενάρια για να αποπέμψουν την πρωθυπουργό, με τα ηνία να παίρνει (προσωρινά;) ο Τζέρεμι Χαντ.

Ελάχιστοι πιστεύουν πλέον ότι η Λιζ Τρας εξακολουθεί να κάνει κουμάντο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κι αυτό διότι αν και τυπικά διατηρεί τον τίτλο της πρωθυπουργού, τον οποίο απέκτησε περίπου πριν ένα μήνα, ουσιαστικά έχει απωλέσει την εξουσία της.

Διαβάστε επίσης: Το οριστικό τέλος μίας εποχής 

Το μεγαλύτερο μέρος των βρετανικών ΜΜΕ συμφωνεί, άλλωστε, ότι τα κορυφαία στελέχη των Τόρις έχουν ξεκινήσει ήδη τις διαδικασίες – και μάλιστα, όχι με τόση μυστικότητα… – προκειμένου να την αποπέμψουν. Ένας από τους πιο παλαίμαχους δε, ο οποίος την στήριξε κατά την  εσωκομματική διαδικασία για τη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον, έφτασε να ισχυριστεί ότι όλα θα έχουν τελειώσει μέχρι την επόμενη εβδομάδα.

«Οι Συντηρητικοί έχουν πλέον δύο επιλογές, εκ των οποίων καμία δεν είναι καλή. Μπορούν να συνεχίσουν να συνωμοτούν σε βάρος της Τρας, μέχρις ότου βρουν τρόπο να την διώξουν από τη θέση της ή μπορούν να προσπαθήσουν να προσποιηθούν ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει και ότι το πραγματικό αφεντικό είναι ο νέος υπουργός Οικονομικών, Τζέρεμι Χαντ», σημειώνει και το σχετικό ρεπορτάζ στους FinancialTimes.

Ψήφισαν Τρας, έχουν Σούνακ!

Όπως και να έχουν τα πράγματα και ό,τι και αν επιλέξουν τελικώς τα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, δύο πράγματα είναι βέβαια. Το ένα είναι ότι ενώ η πλειοψηφία των μελών και βουλευτών των Τόρις επέλεξαν την Τρας ως νέα ηγέτη τους και πρωθυπουργό, τώρα βλέπουν να εφαρμόζεται από τον Χαντ το οικονομικό πρόγραμμα του βασικού της αντιπάλου, Ρίσι Σούνακ.

Διαβάστε επίσης: Σε πολιτική αμηχανία το Ηνωμένο Βασίλειο μετά τη δημοσιονομική στροφή

Όσο για το δεύτερο, είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο – μία από τις ισχυρότερες χώρες του πλανήτη σε οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο – μοιάζει πλέον με ακυβέρνητο καράβι. Σε βαθμό που ορισμένοι να το συγκρίνουν είτε με τριτοκοσμική χώρα είτε με την Ιταλία, η οποία διαθέτει τη μεγαλύτερη εμπειρία από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα όσον αφορά την κυβερνητική αστάθεια και έχει διδάξει τους πάντες πώς είναι να αλλάζουν οι πρωθυπουργοί σαν τα… πουκάμισα.

Υπαρξιακή κρίση

Πρακτικά, η χώρα έχει εισέλθει σε μια περίοδο βαθιάς υπαρξιακής κρίσης, σε όλα τα επίπεδα, η οποία συνδέεται άμεσα με τη διαδικασία του Brexit και το σοκ που αυτή προκάλεσε. Πρακτικά, εξάλλου, ήταν ο στόχος της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση που είχε κυριαρχήσει ολοκληρωτικά την προηγούμενη πενταετία, κρύβοντας «κάτω από το χαλί» όλα τα άλλα μεγάλα προβλήματα, που ζητούσαν απαντήσεις και λύσεις.

Με απλά λόγια: Το Brexit και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2016 ήταν οι αιτίες για την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον από τη θέση του πρωθυπουργού, εκείνη τη χρονιά. Το Brexit ήταν αυτό που «έφαγε» την Τερέζα Μέι, καθώς εκτιμήθηκε ότι ήταν πολύ «λίγη» για να οδηγήσει το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός ΕΕ.

Το Brexit έφερε τον Τζόνσον στο τιμόνι το 2019, μετά βαΐων και κλάδων και με την υπόσχεση ότι ουδείς μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη Βρετανία, που παίρνει την κατάσταση στα χέρια της. Και όταν το Brexit έπαψε να υφίσταται ως ζήτημα πρώτης προτεραιότητας, έχοντας αντικατασταθεί από την πανδημία της Covid-19 και, στη συνέχεια, από τον πόλεμο, την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση, ο Τζόνσον δεν είχε πλέον λόγο ύπαρξης.

Οι «κωλοτούμπες» της Τρας

Όσο για την Τρας, η οποία έκανε μια μεγαλειώδη «κωλοτούμπα» στο συγκεκριμένο θέμα – αρχικά είχε υποστηρίξει την παραμονή στην ΕΕ, ενώ στη συνέχεια έγινε από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του διαζυγίου – τώρα αναγκάστηκε σε μία ακόμη, διαπιστώνοντας με οδυνηρό τρόπο ότι είναι άλλο να λέει κανείς ότι δεν έχουμε ανάγκη κανέναν και άλλο να το αποδεικνύει στην πράξη.

Διαβάστε επίσης: Βρετανία: Όπισθεν ολοταχώς από την Τρας για τις μειώσεις φόρων

Ή, για να το διατυπώσουμε όπως θα το έλεγε και ο λαός: Τα μεταξωτά βρακιά θέλουν και επιδέξιους κ…ους!

Φυγόκεντρες τάσεις

Σε όλα τα παραπάνω οφείλει να προσθέσει κανείς και τις φυγόκεντρες τάσεις που ενισχύονται διαρκώς. Για του λόγου το αληθές, μόλις την περασμένη εβδομάδα η επικεφαλής των Σκοτσέζων εθνικιστών, Νίκολα Στέρτζον, εμφανίστηκε σίγουρη ότι μέσα στο 2023 μπορεί να διεξαχθεί και νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο – κι αν αυτό συμβεί, ουδείς πρέπει να αμφιβάλει ποιο θα είναι αυτή τη φορά το αποτέλεσμα.

Στη Βόρειο Ιρλανδία, επίσης – που εξακολουθεί να αποτελεί και ένα από τα «αγκάθια» του πρωτοκόλλου αποχώρησης από την ΕΕ – το εθνικιστικό Σιν Φέιν αναπτύσσεται ραγδαία και παίρνει κεφάλι, αυξάνοντας επίσης τις πιθανότητες να επανέλθει στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της ένωσης με την Ιρλανδία (κάτι που, πιθανότατα, θα οδηγήσει σε αναζωπύρωση του εμφυλίου).

Οι εξελίξεις που σημειώνονται και ο ορίζοντας που διαγράφεται, λοιπόν, δεν μπορεί παρά να οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: Η Μεγάλη Βρετανία έχει πάψει πλέον να είναι πλέον τόσο μεγάλη. Και οι Εργατικοί, που ετοιμάζονται να αναλάβουν την κυβέρνηση μετά τις επόμενες εκλογές, κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι ότι έχουν απαντήσεις στα καυτά ερωτήματα.

Τουλάχιστον, η Ελισάβετ έφυγε πριν δει την κατάρρευση…