Ατλαντική ενότητα;

Project Syndicate

Oι ευρωπαίοι ηγέτες άφησαν έναν τεράστιο αναστεναγμό ανακούφισης μετά την αποτυχία των Ρεπουμπλικανών να επιτύχουν ένα «κόκκινο κύμα» στις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ. Οι Δημοκρατικοί κράτησαν τη Γερουσία και είναι ήδη σαφές ότι το Κογκρέσο δεν θα κατακλυστεί από ακραίους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν. Αλλά αντί να χρησιμοποιήσουν αυτή τη στιγμή για να γιορτάσουν, οι Ευρωπαίοι πρέπει να προετοιμαστούν για την επόμενη πιθανή καταιγίδα.

Η Ευρώπη έχει επωφεληθεί από μια εξαιρετική στιγμή διατλαντικής ενότητας τον τελευταίο χρόνο. Η αμερικανοευρωπαϊκή εταιρική σχέση ανταποκρίθηκε απρόσκοπτα στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με συντονισμένες κυρώσεις και με τις ΗΠΑ να συμβουλεύονται τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προτού συνεχίσουν οποιαδήποτε συζήτηση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ασφάλειας με το Κρεμλίνο. Το ΝΑΤΟ, η συμμαχία την οποία ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αποκάλεσε «εγκεφαλικά νεκρή» το 2019, ευδοκιμεί τώρα και είναι έτοιμη να υποδεχθεί τη Φινλανδία και τη Σουηδία ως νέα μέλη. Και οι Ευρωπαίοι ξοδεύουν επιτέλους περισσότερα για την άμυνα, με ακόμη και τη Γερμανία να πετυχαίνει τον στόχο του 2% του ΑΕΠ. Αμερικανοί και Ευρωπαίοι συμφωνούν επίσης γενικά για τη στρατηγική πρόκληση που θέτει η Κίνα, ειδικά τώρα που ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος κυβέρνησε με οικονομικές απειλές και πολεμοχαρείς εξωτερικές πολιτικές, έχει επεκτείνει και εδραιώσει την εξουσία του. Υπάρχει μια ισχυρή αίσθηση ότι «η Δύση επέστρεψε». Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη απολαμβάνουν μια νεοαποκτηθείσα πολιτική ενότητα για την υποστήριξη κοινών αξιών και ενός κοινού οράματος για το είδος του κόσμου που θέλουν.

Αλλά τα σύννεφα της καταιγίδας ήδη συγκεντρώνονται. Βραχυπρόθεσμα, μια Βουλή που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς μπορεί ακόμη να προσπαθήσει να αντιδράσει στην ιδέα ότι η Αμερική θα πρέπει να καλύψει ένα δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο του κόστους για την άμυνα της Ουκρανίας. Οπως σημειώνει ο συνάδελφός μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων Τζέρεμι Σαπίρο, οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί για στρατιωτική βοήθεια ύψους 24 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία, ενώ η Ευρώπη έχει δεσμευτεί μόνο για τα μισά. Γιατί οι Αμερικανοί θα πρέπει να πληρώνουν περισσότερα από τους γείτονες της Ουκρανίας;

Επιπλέον, μακροπρόθεσμα, οι συζητήσεις για το πώς θα οριστεί μια ουκρανική νίκη θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες εντάσεις. Ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν, η Γαλλία και η Γερμανία σημειώνουν ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να υπάρξουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής έχουν καταστήσει σαφές ότι θέλουν να δουν τη Ρωσία να ταπεινώνεται. Υπάρχουν επίσης εντάσεις που αναβλύζουν κάτω από την επιφάνεια όταν πρόκειται για την Κίνα. Ενώ οι διατλαντικοί σύμμαχοι κινούνται όλοι προς την ίδια κατεύθυνση, αυτό δεν σημαίνει ότι στοχεύουν στον ίδιο προορισμό. Ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, για παράδειγμα, επισκέφθηκε πρόσφατα το Πεκίνο, όπου έδειξε μικρό ενδιαφέρον για την αποσύνδεση της ευρωπαϊκής και της κινεζικής οικονομίας (αν και αναγνωρίζει πλήρως τους κινδύνους της υπερβολικής εξάρτησης).

Αλλά οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι εξακολουθούν να προέρχονται από την εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Το πιο σημαντικό είναι ότι ο τραμπισμός δεν έχει πεθάνει. Οι υποψήφιοι των Ρεπουμπλικανών θα συνεχίσουν να επιδιώκουν πολιτιστικούς πολέμους και να υιοθετούν τις θέσεις του Τραμπ κατά του ελεύθερου εμπορίου, της μετανάστευσης, της εξωτερικής παρέμβασης και της Ευρώπης. Και δεδομένης της επιδεινούμενης κατάστασης της παγκόσμιας οικονομίας, οι συνθήκες μπορεί να είναι ώριμες για τους Ρεπουμπλικανούς να τα πάνε καλύτερα στις επόμενες εκλογές, ειδικά αν μάθουν από τα λάθη τους το 2022. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Ευρωπαίοι πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα επόμενα δύο χρόνια για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις ΗΠΑ. Εάν ο Μπάιντεν θέσει εκ νέου υποψηφιότητα και κερδίσει, μια πιο αυτάρκης Ευρώπη μπορεί να χρησιμεύσει ως πολύ καλύτερος εταίρος για τις ΗΠΑ. Με μόλις δύο χρόνια για να στήσουν αποτελεσματικές άμυνες ενάντια σε ένα μελλοντικό κόκκινο κύμα, είναι καιρός οι Ευρωπαίοι να χτίσουν το δικό τους είδος τείχους.

Ο Μαρκ Λέναρντ είναι διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων