Επικίνδυνη αποστολή με κωδικό «Σώστε τη βιομηχανία της Ευρώπης»

Σε ελεύθερη πτώση δείχνει να βρίσκεται ο δείκτης εμπιστοσύνης των επικεφαλής των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, γεγονός που αποδεικνύει τα σύννεφα που υπάρχουν όσον αφορά στο μέλλον των ίδιων και των επενδύσεών τους στη Γηραιά Ήπειρο. Κι αυτό, με τη σειρά του, συνιστά έναν ακόμη πονοκέφαλο για τις κυβερνήσεις των «27» της ΕΕ.

Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του European Round Table for Industry (ERT), στο δεύτερο μισό του 2022 διαμορφώθηκε στο εντυπωσιακά χαμηλό επίπεδο του 24, έναντι 37 στο πρώτο και 64 στο αντίστοιχο εξάμηνο του περασμένου έτους – με κάθε τιμή κάτω του 50 να «δηλώνει» ότι το αρνητικό κλίμα υπερτερεί του θετικού.

Ενέργεια και ανταγωνισμός

Οι βασικές αιτίες για την παραπάνω εικόνα είναι δύο: Αφενός, το εξαιρετικά υψηλό κόστος της ενέργειας που, όπως φαίνεται, ήρθε για να μείνει. Και, αφετέρου, η πολιτική των δύο βασικών ανταγωνιστών της Ευρώπης διεθνώς, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, που σφραγίζεται από έντονο προστατευτισμό και καθιστά τα ευρωπαϊκά προϊόντα λιγότερο ανταγωνιστικά.

Ειδικά όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι οι ηγέτες της Ευρώπης έχουν, για μια ακόμη φορά, πιαστεί στον ύπνο. Αισθάνονται δε «προδομένοι» από τους Αμερικανούς εταίρους τους (από τους Κινέζους δεν περίμεναν κάτι καλύτερο, έτσι κι αλλιώς…), καθώς η Ουάσιγκτον αρνείται – μέχρι στιγμής – κάθε συμφωνία που θα μπορούσε να καταστήσει πιο ισότιμες τις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις.

Η «προδοσία» των ΗΠΑ

Σε αυτό το φόντο, αναγκάζονται να σημάνουν συναγερμό και να πάρουν επειγόντως τα μέτρα τους. «Η ΕΕ σχεδιάζει ένα πόλεμο επιδοτήσεων, καθώς η βιομηχανία της αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή απειλή από τις ΗΠΑ», σημειώνει χαρακτηριστικά ανάλυση του Politico. Οι συντάκτες της, επικαλούμενοι δύο υψηλόβαθμούς αξιωματούχους, τονίζουν πως οι Βρυξέλλες «έχουν τεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης να προετοιμάζουν μια μεγάλη ώθηση μέσω επιδοτήσεων, προκειμένου να αποτρέψουν την εξαφάνιση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τους Αμερικανούς ανταγωνιστές της».

Το μεγάλο πρόβλημα των Ευρωπαίων ακούει στο όνομα Inflation Reduction Act. Πρόκειται για την πρωτοβουλία του Τζο Μπάιντεν η οποία προβλέπει ένα «πακέτο» ενίσχυσης των εγχώριων βιομηχανιών, με κίνητρα και φοροαπαλλαγές συνολικού ύψους 369 δισ. δολαρίων, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της περιόδου και να περάσουν αλώβητες τους κάβους της ακριβής ενέργειας και της μετάβασης στην «πράσινη οικονομία».

Ένα Ταμείο για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις

Έτσι, η Κομισιόν έχει στα σκαριά τη δική της απάντηση: Ένα Ταμείο – το επονομαζόμενο European Sovereignty Fund, στο οποίο είχε αναφερθεί και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την πρόσφατη ομιλία της για την «Κατάσταση της Ένωσης» – που θα στηρίζει τις επιχειρήσεις οι οποίες αποφασίζουν να διατηρήσουν τη βάση τους στην Ευρώπη και, πολύ περισσότερο, να πραγματοποιήσουν νέες και σημαντικές επενδύσεις στο έδαφός της.

Πολιτικοί και εκπρόσωποι των επιχειρήσεων συμφωνούν, μάλιστα, ότι όλα πρέπει να γίνουν ταχύτατα, με την αίσθηση του κατεπείγοντος. Την Παρασκευή δε, κατά τη συνάντηση των αρμόδιων υπουργών, θα ζητηθεί από όλους να ξεκαθαρίσουν τη στάση τους και το κατά πόσο εγκρίνουν αυτή την πρωτοβουλία.

Όπως είναι φανερό, είναι κάτι που αφορά πρωτίστως τη Γερμανία και μια μικρή ομάδα χωρών που συμμερίζονται τις απόψεις της. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι στο φόντο των πρόσφατων εξελίξεων, το Βερολίνο έχει βάλει νερό στο κρασί του και ετοιμάζεται να κάνει το μεγάλο βήμα και να πει «ναι» στο νέο Ταμείο – το οποίο, όπως είναι φυσικό, θα κληθεί και να χρηματοδοτήσει.

Τα ξαναβρίσκουν Γαλλία και Γερμανία

Αυτό φαίνεται πως είναι και ένα από τα βασικά ζητήματα στην ατζέντα των αλλεπάλληλων και εντατικών διαβουλεύσεων ανάμεσα στις κυβερνήσεις Γερμανίας και Γαλλίας, που πήραν απόφαση ότι δεν έχουν την πολυτέλεια της αντιπαράθεσης, καθώς το διακύβευμα είναι πολύ πιο μεγάλο και σοβαρό. Όταν και εφόσον αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που έχει ανακύψει, τότε θα μπορούν να ασχοληθούν πάλι, με την άνεσή τους, με τις μεταξύ τους διαφορές και αντιθέσεις.

Όσο για το κράτος, για μια ακόμη φορά σε αυτή την περίοδο των κρίσεων, ο ρόλος του αποδεικνύεται καίριος και αναντικατάστατος.