Χάσμα 7.500 θέσεων εργασίας ετησίως στην πληροφορική ως το 2030 στην Ελλάδα

Κορυφαίο ζητούμενο αποτελεί το ανθρώπινο δυναμικό για τον κλάδο της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών και στην Ελλάδα. Η ταχύτητα με την οποία θα καλύψει η χώρα μας το «κενό» σε ειδικούς πληροφορικής θα αποτελέσει τον καταλύτη για την επιτυχία της τεράστιας πρόκλησης των ψηφιακών έργων ύψους 6 δισ. ευρώ ως το 2026. Δεν είναι τυχαίο ότι το ζήτημα της επάρκειας του ανθρώπινου δυναμικού με τις απαραίτητες δεξιότητες, ετέθη μετ’ επιτάσεως από τους φορείς και τα στελέχη του κλάδου, στο πλαίσιο του Digital Economy Forum 2022 του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ).

Το πρόβλημα είναι βεβαίως πανευρωπαϊκό. Με τα κονδύλια που θα διατεθούν για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης από το Next Generation EU, ανέρχονται σε 250 δισ. ευρώ, το χάσμα ανάμεσα στη ζήτηση και την προσφορά εργασίας στην πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες, φτάνει σήμερα τις 200.000 θέσεις εργασίας. Ενώ πολλοί εκτιμούν ότι η έλλειψη cyber specialists θα φτάσει το 1,5 εκατ. ως το 2030. Σύμφωνα με στοιχεία του Digital Europe, η Ευρώπη θα πρέπει να προσθέτει ετησίως 1,2 εκατ. ειδικούς στις τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών ως το 2030.

Τηλεπικοινωνίες: Η Ευρώπη στο φάσμα του μπλακάουτ

Όσο για τη χώρα μας, είναι χαρακτηριστικό ότι προ κρίσης, όπως ανέφερε ο β’ αντιπρόεδρος του ΣΕΠΕ, κ. Βασίλης Ορφανός, το 52% του εργατικού δυναμικού έπρεπε να ενισχύσει τις ψηφιακές δεξιότητές του στα επόμενα 5 χρόνια. Πλέον αυτό θα πρέπει να γίνει μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Όπως επισήμανε δε, η πρόεδρος του ΣΕΠΕ, κυρία Γιώτα Παπαρίδου, δεδομένου ο κλάδος της πληροφορικής ήταν αυτός που επλήγη περισσότερο από το brain drain στα χρόνια της κρίσης, το μεγάλο στοίχημα είναι η χώρα μας να επιστρέψει στην 4η θέση σε διαθεσιμότητα μηχανικών πληροφορικής, όπως ήταν προ κρίσης.

Πάνω από 60.000 επιπλέον ειδικούς πληροφορικής θα χρειαστεί ως το 2030 η Ελλάδα

Οι μεγάλες τεχνολογικές επενδύσεις που συρρέουν τα τελευταία χρόνια στη χώρα ανεβάζουν στροφές και στη ζήτηση ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων και κατάρτισης. Ο κλάδος των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχει αντιστρέψει δηλαδή την τάση «φυγής» που έπληξε το ελληνικό ταλέντο μέσα στην οικονομική κρίση. Οι ανάγκες όμως αυξάνονται διαρκώς.

Όπως προέκυψε από τη μελέτη που διεξήγαγε η εταιρεία συμβούλων Deloitte για τον ΣΕΠΕ, η οποία παρουσιάστηκε εχθές κατά τη διάρκεια του Digital Economy Forum 2022: Digital Greece in the spotlight. Τα συμπεράσματα της έρευνας για το ανθρώπινο δυναμικό, επιβεβαίωσαν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών στην Ελλάδα έχουν ακάλυπτες θέσεις ειδικών ΤΠΕ, ενώ αναμένεται σημαντική αύξηση των αναγκών τους στο μέλλον. Επί του παρόντος, στον κλάδο οι ακάλυπτες θέσεις ειδικών ΤΠΕ φτάνουν στο 7,8%, ενώ για τους υπόλοιπους κλάδους είναι στο 7,5%. Εντωμεταξύ, οι 7 στις 10 εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα έχουν σήμερα κενές θέσεις ειδικών ΤΠΕ, νούμερο που ανεβαίνεις σε σχεδόν 9 στις 10 όταν αφορά αμιγώς εταιρείες του κλάδου.

Σήμερα, οι ειδικοί ΤΠΕ εκτιμώνται σε περίπου 160.000, ενώ το 2030, λαμβάνοντας υπόψη τη στόχευση της Ψηφιακής Πυξίδας της Ε.Ε. και την ανάγκη στήριξης του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας, θα ανέλθουν σε 280.000-300.000. Εκτιμάται δηλαδή επιπλέον ζήτηση 15.000 – 16.000 ειδικών ΤΠΕ κατ’ έτος για την περίοδο 2023 – 2030, όταν η χώρα παράγει τους μισούς αποφοίτους σε αντίστοιχα πεδία από όσους χρειάζεται.

Βάσει των εκτιμήσεων για την εξέλιξη της προσφοράς αποφοίτων από το 2023 έως το 2030, η διαθέσιμη προσφορά θα ανέλθει σε 8.000-8.500 κατ’ έτος, ενώ με βάση τη μεθοδολογία, που ακολουθήθηκε, η εκτίμηση της επιπλέον ζήτησης που αναμένεται να μην καλύπτεται ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 7.000-7.500 ετησίως για την περίοδο 2023 – 2030.

Η έρευνα, επίσης, επιβεβαίωσε ότι οι εταιρείες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση προσωπικού ΤΠΕ (ποσοστό 51% του κλάδου ΤΠΕ απάντησε ότι είναι πολύ δύσκολο), με κύριες αιτίες τη μη επαρκή εξειδίκευση και τη μετανάστευση νέων επιστημόνων το εξωτερικό.

Οι συμμετέχουσες εταιρίες αξιολόγησαν σε μεγάλο ποσοστό (43%) την ετοιμότητα ένταξης στην αγορά εργασίας των αποφοίτων ως «μέτρια», ενώ σημαντική ζήτηση προκύπτει για τις 3 πιο βασικές ειδικότητες στον κλάδο ΤΠΕ σήμερα, με τον προγραμματισμό να κατέχει ποσοστό 78%, την κυβερνοασφάλεια 54% και την αρχιτεκτονική πληροφοριακών συστημάτων 48%, ενώ στους υπόλοιπους κλάδους: προγραμματισμός 52%, IT Business Analysis 48%, IT Project Management 48%, με τα ποσοστά να ανεβαίνουν στους περισσότερους κλάδους τα επόμενα χρόνια.

Μέσω αντίστοιχης έρευνας, αναδείχθηκε η ύπαρξη αναγκών σε ειδικούς ΤΠΕ και στον Δημόσιο Τομέα με την κυβερνοασφάλεια να κατέχει το 56%, τον προγραμματισμό το 52% και την αρχιτεκτονική πληροφοριακών συστημάτων το 42% σήμερα, με μικρή ποσοστιαία απόκλιση τα επόμενα χρόνια.

Γιατί έχουμε έλλειψη σε ειδικούς πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών;

Σύμφωνα με την παρουσίαση της έρευνας από τον κ. Νίκο Χριστοδούλου, Partner, Consulting Leader, Deloitte Greece, η έλλειψη ειδικών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών αποδίδεται σε ποσοστό 78% στην ανεπαρκή εξειδίκευση σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα των ΤΠΕ, ενώ με 70% ακολουθεί η μετανάστευση των νέων επιστημόνων. Ποσοστό 46% των συμμετεχόντων την απέδωσαν στον ελλιπή επαγγελματικό προσανατολισμό στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και το 41% στον περιορισμένο αριθμό αποφοίτων ελληνικών τμημάτων ΤΠΕ στην Ελλάδα. Οι περιορισμένες ευκαιρίες επαγγελματικής κατάρτισης σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα των ΤΠΕ συγκέντρωσε το 25%, ενώ ο περιορισμένο αριθμός εισακτέων σε ελληνικά τμήματα ΤΠΕ στην Ελλάδα το 20%.

Με γνώμονα όλα τα ανωτέρω, η μελέτη προχωράει σε δέκα προτεινόμενες δράσεις,  οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην κάλυψη του κενού σε ειδικούς ΤΠΕ στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, προτείνονται οι εξής βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις:

• Αύξηση προγραμμάτων κατάρτισης σε αντικείμενα ΤΠΕ
• Προσέλκυση & αξιοποίηση ειδικών από το εξωτερικό ( Visas/ Hubs)
• Δημιουργία νέων μεταπτυχιακών τμημάτων ΤΠΕ
• Υποχρεωτική πρακτική άσκηση φοιτητών & ενίσχυση συνεργασίας ΑΕΙ – εταιριών
• Δημιουργία νέων προπτυχιακών τμημάτων ΤΠΕ
• Εμπλουτισμός προγραμμάτων σπουδών λοιπών τμημάτων με μαθήματα ΤΠΕ
• Ενίσχυση αντικειμένων & δεξιοτήτων ΤΠΕ σε Α’ βάθμια & Β’  βάθμια εκπαίδευση
• Συνεργασία με ξένες χώρες σε πανεπιστημιακό επίπεδο