Νταβός: Ο υπερβολικός πλούτος στο στόχαστρο της Oxfam

«Κάθε δισεκατομμυριούχος αντιπροσωπεύει μια αποτυχία της παγκόσμιας κοινωνικής πολιτικής», υποστηρίζει η Oxfam σε μια έκθεση που φρόντισε να δώσει στη δημοσιότητα τη Δευτέρα, ταυτόχρονα με τα εγκαίνια του 53^ου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) του Νταβός. Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση έχει ξεκινήσει εκστρατεία για τη μείωση έως το έτος 2030 μέσω της φορολόγησης κατά το ήμισυ του αριθμού των «υπερ-πλουσίων», καθώς τους καταλογίζει ευθύνες για την εκτίναξη των εισοδηματικών ανισοτήτων παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες.

«Οι οικονομικές ανισότητες έχουν φτάσει σε ακραία και επικίνδυνα επίπεδα», σημειώνει στην ετήσια έκθεσή της για τις ανισότητες η γνωστή ΜΚΟ που ιδρύθηκε το 1942 στη Βρετανία από μια ομάδα Κουακέρων και ακαδημαϊκών της Οξφόρδης και μια από τις πρώτες «αποστολές» που επιχείρησε ήταν η αρωγή των λιμοκτονούντων κατοίκων της Αθήνας κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.

Καταστατικός στόχος της ΜΚΟ είναι η καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας –πρωτίστως της ακραίας– μέσω μιας διαδικασίας ανακατανομής και διάχυσης του παγκόσμιου πλούτου, που μπορεί να επιτευχθεί, όπως προτείνει, μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

Χρηματιστηριακή έκρηξη

Η σύναξη της παγκόσμιας οικονομικής και πολιτικής ελίτ στο ελβετικό χιονοδρομικό κέντρο του Νταβός για το WEF ήταν και εφέτος μια ιδανική ευκαιρία για να λάβει δημοσιότητα η έρευνα για την πορεία συγκέντρωσης του πλούτου, που διενεργεί κάθε χρόνο η Oxfam.

Οι ηχηρές απουσίες στέλνουν το μήνυμα – Τι θέλει η Μάντσεστερ στο Νταβός

Χάρη στην άνοδο των αξιών στις κεφαλαιαγορές ολόκληρου του πλανήτη οι μεγάλες περιουσίες έχουν εκτοξευθεί στα ύψη τα τελευταία δέκα χρόνια, παρατηρεί η ΜΚΟ. Και από 100 δολάρια του πλούτου που δημιουργήθηκε παγκοσμίως κατά την τελευταία δεκαετία, τα 54,4 δολάρια έχουν καταλήξει στις τσέπες του πλουσιότερου 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Και τα 99,3 δολάρια έχει εξάλλου καρπωθεί το 50% των υψηλότερων εισοδημάτων.

Μόλις 70 σεντς του δολαρίου από τα 100 δολάρια, δηλαδή το 0,7% του συνόλου του νέου πλούτου που δημιουργήθηκε από το 2013 έως το 2022, έχουν μοιραστεί όσοι ανήκουν στο 50% των λιγότερο τυχερών, από οικονομικής απόψεως, κατοίκων του πλανήτη.

Ο πλούτος πάει στον πλούτο

«Τα λεφτά πάνε στα λεφτά», λέει μια λαϊκή ρήση που επιβεβαιώθηκε τα χρόνια αυτά. «Οι δισεκατομμυριούχοι έχουν διπλασιάσει τις περιουσίες τους τα τελευταία δέκα χρόνια», δήλωσε στα διεθνή μέσα ενημέρωσης η γενική διευθύντρια της Oxfam Γκαμπριέλα Μπούτσερ, η οποία έχει προσκληθεί στο Νταβός για να συμμετάσχει σε πάνελ που θα διοργανωθούν (και) για το πρόβλημα αναδιανομής του παγκόσμιου πλούτου με στόχο τη μείωση των ιλιγγιωδών εισοδηματικών ανισοτήτων και πρωτίστως της ακραίας φτώχειας.

«Η ακραία συγκέντρωση πλούτου υπονομεύει την οικονομική ανάπτυξη, διαφθείρει τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης, διαβρώνει τη δημοκρατία και αυξάνει την πόλωση των κοινωνιών», σημειώνει στην έκθεσή της η Oxfam. Η οργάνωση εκτιμά ότι η ανισότητα «έχει εξελιχθεί σε υπαρξιακή απειλή για τις κοινωνίες μας, καθώς παραλύει την ικανότητά μας να ανακόψουμε τη φτώχεια». Ως εκ τούτου, υπό μίαν έννοια «η ακραία συγκέντρωση πλούτου θέτει το μέλλον του πλανήτη σε κίνδυνο».

Φόρος στα μερίσματα

Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση, η φορολογία έχει έναν «κρίσιμο» ρόλο να διαδραματίσει στην προσπάθεια αναδιανομής των εισοδημάτων προς όφελος των περίπου 4 δισεκατομμυρίων (του μισού πληθυσμού της γης δηλαδή) που μοιράστηκαν μόλις το 0,007% του πλούτου που δημιουργήθηκε τα τελευταία 10 χρόνια. Η Oxfam προτείνει εν προκειμένω την επιβολή ενός έκτακτου φόρου στον πλούτο και συγκεκριμένα ενός φόρου στα μερίσματα που διανέμονται στους μετόχους των εισηγμένων εταιρειών.

Προτείνει επίσης η οργάνωση την αύξηση της φορολογίας στα εισοδήματα από την εργασία και τα κεφαλαιακά κέρδη του πλουσιότερου 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ιδιαίτερα το ήδη συσσωρευμένο κεφάλαιο «αποδίδει ένα απροσδόκητο οικονομικό κέρδος σε όσους το εκμεταλλεύονται, πολύ σημαντικότερο από τους μισθούς» εκτιμά στην εφετινή έκθεσή της η Oxfam.

Προτείνει λοιπόν η οργάνωση να αυξηθεί η φορολογία των κερδών που ρευστοποιήθηκαν από πωλήσεις μετοχών, ενώ σημειώνει ότι θα πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να φορολογείται και η απλή κατοχή μετοχών –πρόκειται βέβαια για μια μαξιμαλιστική άποψη, διότι δύσκολα θα δεχθούν τα δικαστήρια κάτι τέτοιο.

Τα «απροσδόκητα κέρδη»

Εκτός από τους «Κροίσους» του πλανήτη, η Oxfam έχει βάλει στο στόχαστρό της και τα «υπερκέρδη των επιχειρήσεων». Ειδικότερα με αφορμή τις εξελίξεις μετά την έκρηξη του πολέμου στην Ουκρανία, η οργάνωση ζητεί τη φορολόγηση των «απροσδόκητων κερδών» ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων που καταγράφουν οι πετρελαϊκοί όμιλοι «χάρη» στην εκτίναξη των τιμών ενέργειας.

Σύμφωνα με τη ΜΚΟ, τα μέτρα που προτείνει «θα επαναφέρουν τις περιουσίες των δισεκατομμυριούχων καθώς και  τον αριθμό των υπερ-πλουσίων στα επίπεδα που ήταν το 2012».

Οι «παράδεισοι»

Στα πάνελ του Νταβός θα τεθεί επί τάπητος και το ουσιαστικό πρόβλημα για την επίτευξη των επιδιώξεων της Oxfam και άλλων διεθνών οργανώσεων και οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, που είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την ουσιαστική φορολόγηση και αναδιανομή του παγκόσμιου «υπερβάλλοντος» πλούτου.

Και μια πρώτη ένδειξη της βούλησης προς τον σκοπό αυτό θα ήταν η αποδυνάμωση των λεγόμενων «φορολογικών παραδείσων», μια που παρέχουν καταφύγιο όχι μόνο στα κέρδη από νόμιμες (αν και αφορολόγητες) δραστηριότητες των ανθρώπων, αλλά και στη λεία κοινών εγκληματιών.