Τουρκία: Αντιμέτωποι με νέο κύκλο αυξήσεων των τιμών οι πολίτες- Βαρύ το τίμημα και για την οικονομία

Την ώρα που οι ομάδες διάσωσης στην Τουρκία δίνουν μάχη με το χρόνο για να διασώσουν όσο γίνεται περισσότερους από τους εγκλωβισμένους κάτω από τα συντρίμμια των κτιρίων, γίνονται οι πρώτες προσπάθειες να εκτιμηθεί το οικονομικό αποτύπωμα του καταστροφικού σεισμού.

Αν και είναι πολύ νωρίς για να γίνουν ακριβείς εκτιμήσεις η βουτιά στις τιμές των μετοχών και η εκτίναξη των αποδόσεων των ομολόγων έστειλαν τα πρώτα αρνητικά μηνύματα. Η γειτονική χώρα ανέστειλε τις συναλλαγές στο χρηματιστήριο την Τετάρτη, για πρώτη φορά από το 1999, καθώς ο δείκτης βυθίστηκε κατά 16%.

Τουρκία: Κλειστό το χρηματιστήριο για πρώτη φορά μετά το 1999

«Το κόστος αυτής της καταστροφής πλήττει την τουρκική οικονομία σε μια περίοδο που το κλίμα είναι ήδη εύθραυστο», εξηγεί στο Bloomberg o επικεφαλής του τμήματος προϊόντων της Medley Global Advisors στη Νέα Υόρκη, Νικ Σταντμίλερ. «Αυξάνει τον κίνδυνο μιας νέας κατάρρευσης της αγοράς, δεδομένων των προϋπαρχόντων τρωτών σημείων στην τουρκική λίρα και το εξωτερικό ισοζύγιο πληρωμών», είπε.

Οι πρώτες εκτιμήσεις

Η νεότερη καταμέτρηση των νεκρών ανεβάζει σε πάνω από 16.000 τον αριθμό των θυμάτων σε Τουρκία και Συρία, ενώ δεκάδες χιλιάδες είναι οι τραυματισμένοι και άγνωστος είναι ο αριθμός των εγκλωβισμένων. Ενώ η διάσωση ζωών είναι το κυρίαρχο μέλημα αυτή τη στιγμή, το πρόγραμμα ανοικοδόμησης των πληγεισών περιοχών εκτιμάται ότι θα μπεί στην ατζέντα της εκλογικής αναμέτρησης.

‘Ηδη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η εκστρατεία ανοικοδόμησης σε 10 επαρχίες θα ολοκληρωθεί μέσα σε ένα χρόνο, θα δοθεί έκτακτη ενίσχυση 10.000 λιρών (531 δολάρια) σε κάθε πληγείσα οικογένεια και οι επιζώντες που μένουν σε σκηνές και άλλες προσωρινές κατοικίες μπορούν να μεταφερθούν σε ξενοδοχεία στα παράλια.

«Σύμφωνα με μια πρώτη πρόχειρη εκτίμηση οι δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση των καταστροφών μπορεί να ανέλθουν στο 5,5% του ΑΕΠ», σημείωσε ο οικονομολόγος του Bloomberg, Σέλβα Μπαχάρ Μπαζίκι. «Ένα πιθανό πιστωτικό πρόγραμμα που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερο αριθμό», με αποτέλεσμα τον εκτροχιασμό των δημοσιονομικών στόχων.

Το έργο της εκτίμησης των ακριβών επιπτώσεων των σεισμών περιπλέκεται από τον ρόλο της περιοχής στην οικονομία της Τουρκίας. Με μια πρώτη ματιά, οι 10 επαρχίες που επλήγησαν περισσότερο από τους σεισμούς αντιπροσωπεύουν ένα σχετικά μικρό μέρος του ΑΕΠ. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές αποτελούν επίσης έναν βιομηχανικό και γεωργικό διάδρομο που διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ευημερία της Κωνσταντινούπολης και άλλων μεγαλύτερων πόλεων. Σύμφωνα με την Oxford Economics, οι βραχυπρόθεσμες διαταραχές της οικονομικής δραστηριότητας σε αυτές τις επαρχίες θα μειώσουν κατά 0,3% έως 0,4% το τουρκικό ΑΕΠ.

«Ένα σχετικό πρόσφατο προηγούμενο φυσικών καταστροφών θα μπορούσε να είναι οι πλημμύρες στο Πακιστάν, που μείωσε κατά 5%-10% το ΑΕΠ και, προφανώς, είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην ευπάθεια του εξωτερικού ισοζυγίου», δήλωσε ο στρατηγικός αναλυτής της Tellimer στο Ντουμπάι, Χασνάι Μάλικ. «Ο αντίκτυπος είναι πιθανότατα σημαντικά μικρότερος στην Τουρκία σε όρους ΑΕΠ, αλλά επιδεινώνει την υφιστάμενη πίεση στο εξωτερικό ισοζύγιο πληρωμών και στο νόμισμά της».

Πληθωρισμός και νομισματική πολιτική

Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε έλλειψη τροφίμων και να αυξήσει τις πληθωριστικές πιέσεις σε μια χώρα όπου ο πληθωρισμός έχει εκτοξευτεί κοντά στο 60%.

Ο αντίκτυπος  στη λίρα ήταν συγκρατημένος, καθώς το νόμισμα παραμένει σε ένα στενό εύρος τιμών, ενώ οι τουρκικές αρχές υιοθετούν μέτρα στήριξης για τις επιπτώσεις της νομισματικής πολιτικής, που πολλοί επενδυτές θεωρούν υπερβολικά χαλαρή.

«Η λίρα δεν είναι το πιο ακριβές βαρόμετρο του κλίματος της αγοράς απέναντι στην Τουρκία, δεδομένου ότι εξακολουθεί να υποστηρίζεται από παρεμβάσεις από την πίσω πόρτα» εξηγεί ο Piotr Matys, ανώτερος αναλυτής της In Touch Capital Markets,  Πιότρ Ματίς και συμπληρώνει ότι «Η κεντρική τράπεζα είναι πιθανό να δεχθεί ακόμη ισχυρότερες πιέσεις από την κυβέρνηση Ερντογάν να μειώσει τα επιτόκια για να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη».

Θα χρειαστούν αρκετοί μήνες για να προσδιοριστεί η οικονομική ζημιά της χώρας, εκτιμούν οι οικονομολόγοι και προβλέπουν ότι στο άμεσο μέλλον θα παρθούν έκτακτα μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, ενώ η Τουρκία θα αναζητήσει και διεθνή στήριξη.