Κυβερνοασφάλεια: Τα 10 βήματα για να βάλετε σε τάξη την ψηφιακή σας ζωή

Όλο και περισσότερο, περνούμε τη ζωή μας στον ψηφιακό κόσμο. Αλλά, κάθε οργανισμός με τον οποίο αλληλοεπιδρούμε ψηφιακά θέλει να κρατήσει κάτι από εμάς. Μας ζητούν πληροφορίες, όπως συνδέσεις (logins), στοιχεία επικοινωνίας, τοποθεσία, ακόμη και ιστορικό περιήγησης, για να διατηρήσουν τους λογαριασμούς μας ασφαλείς, να προσφέρουν πιο εξατομικευμένες εμπειρίες και να αξιοποιήσουν τη σχέση τους μαζί μας.

«Όσες περισσότερες ιστοσελίδες και εφαρμογές χρησιμοποιείτε για να μοιραστείτε προσωπικές πληροφορίες και πληροφορίες λογαριασμού, τόσο αυξάνετε την πιθανότητα να παραβιαστούν τα στοιχεία σας – εάν μία από αυτές τις εταιρείες παραβιαστεί ή εάν εσείς γίνετε στόχος επίθεσης» λέει ο Phil Muncaster από την εταιρία ψηφιακής ασφάλειας ESET.

Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις για την κυβερνοασφάλεια το 2023

Μια έξυπνη κίνηση θα ήταν να περιορίσουμε τον όγκο των πληροφοριών που μοιραζόμαστε με αυτούς τους οργανισμούς και τις πληροφορίες που δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο, ώστε να μετριάσουμε τυχόν κινδύνους που προκύπτουν για την ασφάλεια και την προστασία της ιδιωτικής μας ζωής.

«Ο περιορισμός του τι δημοσιεύετε και μοιράζεστε στο διαδίκτυο είναι σημαντικός σε έναν ψηφιακό κόσμο που κατοικείται όλο και περισσότερο από κυβερνοαπατεώνες και κακόβουλους μεσίτες δεδομένων. Αλλά, με τόσες πολλές πληροφορίες που είναι διασκορπισμένες σε τόσες πολλές ιστοσελίδες, λογαριασμούς και συσκευές, πιθανά να μην ξέρετε από πού να ξεκινήσετε» αναφέρει ο ειδικός από την ESET και σημειώνει τα 10 βήματα που θα μας βοηθήσουν να κάνουμε την αρχή.

Δέκα τρόποι για να περιορίσετε το ψηφιακό σας αποτύπωμα

1. Μην συμπληρώνετε διαδικτυακές έρευνες

Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από διαγωνισμούς και προσφορές βραβείων, συχνά με αντάλλαγμα τη συμπλήρωση διαδικτυακών ερευνών. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για καλυμμένες εκστρατείες μάρκετινγκ για τη δημιουργία λίστας επαφών. Άλλες φορές μπορεί να είναι κακόβουλες ενέργειες με σκοπό την κλοπή των προσωπικών σας πληροφοριών για χρήση σε εκστρατείες ηλεκτρονικού “ψαρέματος” ή/και για πώληση στο σκοτεινό διαδίκτυο.

2. Κρατήστε την τοποθεσία σας μυστική

Μία από τις πιο παρεμβατικές μορφές καταγραφής δεδομένων είναι αυτή που παρακολουθεί την τοποθεσία σας. Από αυτήν, τρίτα μέρη μπορούν να συνθέσουν μια εξαιρετικά ακριβή εικόνα των καθημερινών σας κινήσεων και συνηθειών. Αυτό δε θέτει σε κίνδυνο μόνο το ψηφιακό σας απόρρητο, αλλά μπορεί επίσης να θέσει σε κίνδυνο τη σωματική σας ασφάλεια. Φροντίστε να σταματήσετε τις εφαρμογές που παρακολουθούν την τοποθεσία σας.

3. Γίνετε ανελέητοι με τα newsletters

Οι εμπορικές επωνυμίες ασχολούνται πολύ με τα ψηφιακά newsletters. Πιστεύουν ότι τους δίνεται τη δυνατότητα να επικοινωνούν απευθείας με τους πελάτες τους και να τους παρέχουν εξατομικευμένο περιεχόμενο και προσφορές. Αλλά για πολλούς από εμάς, τα online newsletters δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να γεμίζουν τα εισερχόμενά μας. Αντισταθείτε στην παρόρμηση να κάνετε εγγραφή. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκλειστικά για τέτοιο σκοπό ή έναν λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μίας χρήσης, ειδικά αν εγγράφεστε σε κάτι που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε μόνο μία φορά.

4. Κατεβάστε λιγότερες εφαρμογές

Οι εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας συχνά απαιτούν από τους χρήστες να δώσουν σημαντικό αριθμό προσωπικών ή/και οικονομικών πληροφοριών για να λειτουργήσουν όπως προβλέπεται. Ενδέχεται επίσης να παρακολουθούν την τοποθεσία, τη δραστηριότητα περιήγησης και άλλες πληροφορίες που στη συνέχεια μοιράζονται με τρίτους. Είναι λογικό ότι όσο λιγότερες εφαρμογές έχετε, τόσο λιγότερο εκτεθειμένες θα είναι οι πληροφορίες σας.

Όχι να κατεβάζετε πρώτα τις εφαρμογές και να κάνετε ερωτήσεις αργότερα, το αντίθετο. Κάντε την έρευνά σας προτού αποφασίσετε αν είναι κάτι που πραγματικά χρειάζεστε.

Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να κάνετε τακτικά ένα «ανοιξιάτικο καθάρισμα» των συσκευών σας για να αφαιρείτε τυχόν εφαρμογές που δεν έχετε χρησιμοποιήσει για καιρό. Ενώ το κάνετε, ελέγξτε τα δικαιώματα για όσες εφαρμογές αποφασίσετε να κρατήσετε.

5. Δημιουργήστε λιγότερους λογαριασμούς και προχωρήστε στον καθαρισμό όσων ήδη διαθέτετε

Οι εταιρείες δε θέλουν απλώς την παραγγελία σας. Θέλουν την αφοσίωσή σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές θα σας ωθήσουν στη δημιουργία λογαριασμών και στην ανταλλαγή πληροφοριών που μπορούν να αξιοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, από ένα κατάστημα ηλεκτρονικού εμπορίου μέχρι μια ιστοσελίδα μέσων ενημέρωσης.

Αντισταθείτε στον πειρασμό να το κάνετε, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι η πληρωμή και άλλες λεπτομέρειες δεν θα αποθηκευτούν την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε το online κατάστημα. Μια μικρή ταλαιπωρία είναι συχνά το τίμημα που πληρώνουμε για μεγαλύτερη ιδιωτικότητα και ασφάλεια. Αν με τα χρόνια έχετε δημιουργήσει διαδικτυακούς λογαριασμούς που δε χρειάζεστε και δε χρησιμοποιείτε πια, κλείστε τους.

6. Μη δίνετε ευαίσθητα δεδομένα

Μερικές φορές η ανταλλαγή πληροφοριών είναι αναπόφευκτη για να αποκτήσετε τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που θέλετε. Αλλά προσέξτε τι αποκαλύπτετε. Εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο, μη μοιράζεστε αριθμούς τηλεφώνου, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κατοικίας, οικονομικά στοιχεία και αριθμούς κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία έχουν μεγάλη ζήτηση στον σκοτεινό κόσμο του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα και οι αριθμοί τηλεφώνου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing). Χρησιμοποιήστε λογαριασμούς επισκεπτών όταν κάνετε αγορές μέσω διαδικτύου για να μειώσετε περαιτέρω τον κίνδυνο.

7. Σκεφτείτε διπλά πριν μοιραστείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σαν ένα ψηφιακό μεγάφωνο. Για πολλούς από εμάς, το περιεχόμενο που μοιραζόμαστε θα γίνει like, θα ξαναμοιραστεί και θα είναι πρακτικά αδύνατο να αφαιρεθεί ή να αποσυρθεί μόλις κυκλοφορήσει στον κυβερνοχώρο. Επομένως, είναι σημαντικό να εξετάσουμε πρώτα πώς μπορεί να γίνει δεκτό αυτό το περιεχόμενο από τους άλλους και τους υποψήφιους εργοδότες. Και αν περιέχει ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με την εργασία και την προσωπική σας ζωή. Επίσης, σκεφτείτε να περιορίσετε το προφίλ σας στους διαδικτυακούς σας φίλους/επαφές και να μην προσθέσετε κανέναν που δε γνωρίζετε στην πραγματική ζωή. Επανεξετάστε τις προτιμήσεις απορρήτου.

8. Εξασκήστε το δικαίωμα διαγραφής («δικαίωμα στη λήθη»)

Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, μεταξύ αυτών και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να ζητήσει τη διαγραφή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Το λεγόμενο «δικαίωμα στη λήθη» καθορίζεται στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων – GDPR) της ΕΕ. Αναζητήστε στο διαδίκτυο το όνομά σας για να δείτε τι υπάρχει εκεί έξω και επικοινωνήστε απευθείας με τους ιδιοκτήτες ιστοσελίδων για να ζητήσετε τη διαγραφή. Στη συνέχεια, επικοινωνήστε με μηχανές αναζήτησης όπως η Google για να κάνετε το ίδιο.

9. Απενεργοποιήστε τα cookies

Τα cookies είναι μικροσκοπικά αρχεία που μεταφορτώνονται στον υπολογιστή ή τη συσκευή σας όταν επισκέπτεστε μια ιστοσελίδα. Χρησιμοποιούνται από τους ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας για να σκιαγραφούν το προφίλ των επισκεπτών της και να αποθηκεύουν τις προτιμήσεις τους για μελλοντικές επισκέψεις. Ενώ αυτό μπορεί να κάνει την εμπειρία πλοήγησης καλύτερη, πολλοί από εμάς θα προτιμούσαμε να μη μοιραζόμαστε αυτού του είδους τις πληροφορίες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ονόματα χρηστών και κωδικούς πρόσβασης. Εάν σας δοθεί η δυνατότητα επιλογής κατά την επίσκεψη σε μια ιστοσελίδα, απλά αρνηθείτε να αποδεχτείτε τα cookies. Μπορείτε επίσης να απενεργοποιήσετε την παρακολούθηση από τρίτους πηγαίνοντας στις ρυθμίσεις απορρήτου του προγράμματος περιήγησής σας.

10. Μειώστε τον αριθμό των συσκευών που χρησιμοποιείτε

Τέλος, αναλογιστείτε πόσες συσκευές και υπολογιστές χρησιμοποιείτε. Κάθε μία από αυτές τις συσκευές είναι ένας πιθανός θησαυρός δεδομένων, ο οποίος θα μπορούσε να εκτεθεί σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής της συσκευής. Χρειάζεται πραγματικά να αγοράσετε αυτό το νέο tablet; Αν η απάντηση εξακολουθεί να είναι «ναι», χρειάζεται να συγχρονίσετε όλα τα προσωπικά σας δεδομένα σε αυτό;

Συνεχίστε με τον ίδιο τρόπο

Η αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων (data minimization) αποτελεί βέλτιστη πρακτική για τους οργανισμούς με τους οποίους αλληλοεπιδρούμε καθημερινά, καθώς συμβάλλει στη μείωση της έκθεσής τους σε κανονιστικούς κινδύνους. Με επιφύλαξη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι παράλληλα είναι και μια βέλτιστη πρακτική για τα ίδια τα υποκείμενα των δεδομένων – δηλαδή για όλους εμάς – για την ενίσχυση της ασφάλειας και της ιδιωτικής μας ζωής καθώς περιηγούμαστε στο διαδίκτυο.