Eurostat: Οι εισαγωγές πετρελαίου στην ΕΕ πριν και μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία

Ριζικές ανατροπές έχουν σημειωθεί στις εισαγωγές αργού πετρελαίου στην ΕΕ από τις αρχές του 2022, περίοδος κατά την οποία στιγματίστηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την επιβολή διαφόρων κυρώσεων κατά της Μόσχας από τη Δύση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου 2022, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, οι εισαγωγές στην ΕΕ από διάφορες χώρες παρέμειναν σχετικά σταθερές, με τη Ρωσία να είναι η κύρια πηγή εισαγωγών αργού πετρελαίου.

Από το τελευταίο τρίμηνο του 2021 έως τον Ιανουάριο του 2022, οι εισαγωγές από τη Ρωσία κυμάνθηκαν από 39.657 χιλιάδες βαρέλια έως 49.698 χιλιάδες βαρέλια, αντιπροσωπεύοντας το 24% έως το 31% των συνολικών εισαγωγών.

Ανατροπές στις μεταφορές αργού λόγω εμπάργκο

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αργού πετρελαίου της ΕΕ, παρέχοντας από 19.115 χιλιάδες βαρέλια έως 20.751 χιλιάδες βαρέλια, που αντιπροσωπεύουν το 10% έως το 13% των συνολικών εισαγωγών αργού πετρελαίου.

Η Νορβηγία και το Καζακστάν παρείχαν επίσης παρόμοιες ποσότητες αργού πετρελαίου, που κυμαίνονταν από 8% έως 14% των συνολικών εισαγωγών, ενώ οι εισαγωγές από το Ιράκ ήταν ελαφρώς χαμηλότερες, κυμαινόμενες μεταξύ 7% και 12%. Οι εισαγωγές από τη Λιβύη και το Ηνωμένο Βασίλειο αντιπροσώπευαν περίπου το 5% των συνολικών εισαγωγών.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 είχε σημαντικό αντίκτυπο στην εισαγωγή αργού πετρελαίου στην ΕΕ. Η κατάσταση ήταν πολύ ασταθής από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο, με μεγάλες εισαγωγές από τη Ρωσία τον Φεβρουάριο και τον Απρίλιο (63.859 χιλιάδες βαρέλια και 58.976 χιλιάδες βαρέλια, αντίστοιχα, που αντιπροσωπεύουν το 33% και το 30% των συνολικών εισαγωγών) και χαμηλές εισαγωγές τον Μάρτιο (31.820 χιλιάδες βαρέλια, που αντιπροσωπεύουν το 18% των συνολικών εισαγωγών).

Ραγδαία μείωση ρωσικών εισαγωγών

Τον Μάιο του 2022, οι εισαγωγές από τη Ρωσία μειώθηκαν σε 24.162 χιλιάδες βαρέλια (12% των συνολικών εισαγωγών) και παρέμειναν σχετικά σταθερές μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2022. Από τον Σεπτέμβριο και μετά, οι ρωσικές εισαγωγές μειώθηκαν σταδιακά, φτάνοντας τα 7.645 χιλιάδες βαρέλια (4% των συνολικών εισαγωγών) τον Δεκέμβριο 2022 (η έκτη δέσμη κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Ιούνιο, συνίστατο στην απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού θαλάσσιου αργού πετρελαίου από τις 5 Δεκεμβρίου 2022).

Πήραν «κεφάλι» οι ΗΠΑ

Η μείωση των εισαγωγών από τη Ρωσία αντισταθμίστηκε από την αύξηση των εισαγωγών από άλλες πηγές. Τον Δεκέμβριο του 2022, οι μεγαλύτεροι προμηθευτές αργού πετρελαίου ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, με 34.483 χιλιάδες βαρέλια (18% των συνολικών εισαγωγών), +6 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2021, και η Νορβηγία, με 32.899 χιλιάδες βαρέλια (17% των συνολικών εισαγωγών ή αύξηση κατά 7 π.μ.)

Οι εισαγωγές από τη Λιβύη και το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά μερικές ποσοστιαίες μονάδες (+2 π.μ. και +4 π.μ., αντίστοιχα). Οι εισαγωγές από το Καζακστάν και το Ιράκ παρέμειναν σε παρόμοια επίπεδα ή αυξήθηκαν οριακά σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο πριν τον πόλεμο.

Κυμαινόμενες τιμές

Υπάρχουν δύο στοιχεία που καθορίζουν τις τιμές του αργού πετρελαίου: η άμεση αγορά και το είδος του αργού πετρελαίου. Πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η τιμή ήταν σταθερή γύρω στα 80 δολάρια ΗΠΑ ανά βαρέλι, με μικρή διακύμανση μεταξύ των τύπων αργού πετρελαίου (λιγότερο από 4 δολάρια ΗΠΑ ανά βαρέλι). Ωστόσο, η ασταθής γεωπολιτική κατάσταση προκάλεσε υψηλή αστάθεια στην αγορά και από τον Φεβρουάριο του 2022, οι τιμές του αργού πετρελαίου άρχισαν να αυξάνονται σημαντικά.

Τον Μάρτιο του 2022, το αργό πετρέλαιο από τη Ρωσία (Urals) τιμολογήθηκε χαμηλότερα από άλλους τύπους, με έκπτωση περίπου 16 δολαρίων ΗΠΑ ανά βαρέλι σε σύγκριση με τη μέση τιμή των άλλων τεσσάρων πιο κοινών τύπων πετρελαίου. Τους επόμενους μήνες, το ρωσικό πετρέλαιο Urals διαπραγματευόταν σε πολύ μειωμένη τιμή (περίπου 30 δολάρια ΗΠΑ ανά βαρέλι).

Ταυτόχρονα, οι τιμές των άλλων τύπων πετρελαίου άρχισαν να κυμαίνονται περισσότερο. Η αγορά ήταν λιγότερο σταθερή τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2022, με τις διαφορές τιμών μεταξύ των άλλων τεσσάρων πιο κοινών τύπων πετρελαίου να κυμαίνονται μεταξύ 9 και 12 δολαρίων ΗΠΑ ανά βαρέλι, τρεις έως τέσσερις φορές υψηλότερες από ό,τι πριν από τον πόλεμο.

Μέχρι το τέλος του έτους, τα πράγματα άρχισαν να σταθεροποιούνται, με μείωση των εισαγωγών από τη Ρωσία, χαμηλότερες τιμές του αργού πετρελαίου και χαμηλότερη αστάθεια των τιμών.

Οι μεγαλύτεροι προμηθευτές αργού πετρελαίου της ΕΕ ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Νορβηγία και το Καζακστάν, δείχνοντας ότι η ΕΕ κατάφερε να προσαρμοστεί στο μεταβαλλόμενο τοπίο της αγοράς πετρελαίου και ουσιαστικά να αφαιρέσει την εξάρτησή της από το ρωσικό πετρέλαιο.