Economist: Σε ποια κράτη ευημερούν οι πολίτες – Η θέση της Ελλάδας [πίνακας]

Στην 28η θέση, σε σύνολο 170 χωρών κατατάσσεται Ελλάδα όσον αφορά την ευημερία των πολιτών της, σύμφωνα με έρευνα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Social Progress Imperative.

Η μελέτη ερευνά 170 κράτη σχετικά με το πόση ευημερία προσφέρουν στους κατοίκους τους, χρησιμοποιώντας επιπλέον μετρήσεις εκτός του πλούτου, όπως αναφέρει ο Economist. Παράγοντες, όπως οι ατομικές ελευθερίες και το δικαίωμα σε ίσες ευκαιρίες διαδραματίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο- σε κάποιες περιπτώσεις και μεγαλύτερο- από την οικονομική ευμάρεια. Τελικά φέρνουν τα χρήματα την ευτυχία; Οχι, ή τουλάχιστον όχι, στον βαθμό που ίσως νομίζουμε.

Economist: Σχεδόν «πλήρης δημοκρατία» η Ελλάδα – Πού έχει τον υψηλότερο και πού το χαμηλότερο βαθμό

Ο συγκεκριμένος οργανισμός δεν είναι ο μόνος στη μέτρηση της ευημερίας με άλλες μεθόδους εκτός από τα υλικά αγαθά. Για παράδειγμα, ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, συνδυάζει το ΑΕΠ ανά άτομο με τομείς όπως η υγεία και η εκπαίδευση. Αλλά ο δείκτης κοινωνικής προόδου (SPI) αποφεύγει εντελώς το ΑΕΠ.

Οι 3 κατηγορίες

Αντίθετα, παρακολουθεί 52 δείκτες και τους ομαδοποιεί σε τρεις κατηγορίες, στις οποίες δίνει ίση βαρύτητα: βασικές ανθρώπινες ανάγκες (όπως φαγητό και νερό), τα θεμέλια για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη (εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη) και «ευκαιρίες» (συμπεριλαμβανομένων προσωπικών δικαιωμάτων και ελευθεριών).

Τα αποτελέσματα εξακολουθούν να υποδηλώνουν μια σύνδεση μεταξύ του πλούτου και της ευημερίας. Οι πιο πλούσιες χώρες είναι αυτές όπου ευημερούν συχνότερα οι πολίτες τους. Οι συνθήκες χειροτερεύουν στις φτωχότερες χώρες.

Επιπλέον, παρατηρείται το φαινόμενο χωρών που έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε ορισμένους τομείς, όπως η κάλυψη βασικών αναγκών, να απογοητεύουν τους πολίτες τους σε άλλους, ιδίως όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων τους.

«Καλό πλασάρισμα» για την Ελλάδα

Τα ευρήματα του SPI για το 2022 τοποθετούν στην κορυφή τη Νορβηγία, με βαθμολογία 90,7.

Αντιθέτως, το Νότιο Σουδάν κατετάγη τελευταίο. Συμπερασματικά, οι πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις, ενώ οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής τις χαμηλότερες. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 28η θέση ανάμεσα σε 70 κράτη.

Σημαντικό εύρημα της έρευνας αποτελεί το γεγονός ότι μετά από ταχεία πρόοδο στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, οι βελτιώσεις στην ανθρώπινη ευημερία φαίνεται να έχουν επιβραδυνθεί. Επιπλέον, η πρόοδος σε ορισμένες περιοχές, όπως η Λατινική Αμερική, έχει σταματήσει, ενώ σε άλλες, όπως οι ΗΠΑ, διαπιστώνουμε ένα πισωγύρισμα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διετής περίοδος της πανδημίας αποτέλεσε έναν επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα ως προς την ευημερία.

Η Ασία

Η περιοχή που γνώρισε τη μεγαλύτερη αύξηση της ευημερίας είναι η Ανατολική Ασία και ο Ειρηνικός. Συνολικά, οι εκεί χώρες βελτίωσαν τη βαθμολογία SPI κατά 18 μονάδες μεταξύ 1990 και 2020.

Η Νότια Ασία σημείωσε επίσης σημαντική πρόοδο. Η βαθμολογία SPI της Ινδίας, για παράδειγμα, αυξήθηκε κατά 16 μονάδες τις τρεις δεκαετίες. Η μεγάλη έκπληξη της έρευνας είναι το μικροσκοπικό Μπουτάν, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα, το οπίο είδε την μεγαλύτερη βελτίωση, συγκεκριμένα κατά 30 μονάδες, καθώς αύξησε σημαντικά τις προβλέψεις του για την κάλυψη βασικών ανθρώπινων αναγκών.  Η Βενεζουέλα από την άλλη πλευρά, της οποίας η οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 75% από το 2013, είδε τη μεγαλύτερη πτώση από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην κατάταξη SPI μεταξύ 1990 και 2020.

Σε συνδυασμό με τα δεδομένα για το ΑΕΠ, οι κατατάξεις του SPI δείχνουν ότι η οικονομική ανάπτυξη είναι μεν σημαντική, αλλά όχι ο μοναδικός καθοριστικός παράγοντας για την κοινωνική πρόοδο . Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κίνας αυξήθηκε 11 φορές μεταξύ 1990 και 2010- την ίδια περίοδο η βαθμολογία του SPI αυξήθηκε κατά 45%. Η Ινδία πέτυχεπαρόμοιο άλμα, από ελαφρώς χαμηλότερη αφετηρία, με το ένα τρίτο της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας.

Το αρνητικό παράδειγμα των ΗΠΑ

Το παράδειγμα των ΗΠΑ, καταδεικνύει ότι η οικονομική ευημερία δε συνοδεύεται πάντα από κοινωνική πρόοδο. Παρά το γεγονός ότι έχει το μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα ανάμεσα στις χώρες της G7, η βαθμολογία SPI – 87,6 – είναι η χαμηλότερη ανάμεσα στα επτά κράτη. Από το 2016, η βαθμολογία SPI της Αμερικής μειώνεται σταθερά, παρόλο που η οικονομία της έχει αναπτυχθεί ταχύτερα από αυτή άλλων πλούσιων χωρών. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις χειρότερες βαθμολογίες στην κατηγορία «ευκαιρίες», η οποία περιλαμβάνει φυλετικές διακρίσεις και περιορισμένη πρόσβαση στην προηγμένη εκπαίδευση.

Συμπερασματικά, αυτό που βλέπουμε με σαφήνεια είναι το γεγονός ότι ενώ ο πλούτος είναι ένα μέσο ευημερίας -χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη, εκπαίδευση, υγεία και ευκαιρίες εξέλιξης – δεν αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα για αυτό που ονομάζεται κοινωνική ευημερία.