Οικονομία: Απότομη προσγείωση για το παγκόσμιο εμπόριο

Την ώρα που οι οικονομολόγοι προσπαθούν να διαβλέψουν τις αναπτυξιακές προοπτικές των μεγάλων οικονομιών σε ένα περιβάλλον νομισματικής σύσφιγξης, πληθωριστικού περιβάλλοντος και γεωπολιτικών προκλήσεων, μια σειρά από πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η ύφεση είναι ήδη εμφανής όταν πρόκειται για το παγκόσμιο εμπόριο.

Η Κίνα, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, ανέφερε αυτήν την εβδομάδα τη μεγαλύτερη συρρίκνωση στις αποστολές στο εξωτερικό από τότε που η Covid-19 έπληξε τη χώρα τον Φεβρουάριο του 2020. Η Γερμανία, η Νο.3 παγκοσμίως, είδε τις εξαγωγές της να μειώνονται με το μεγαλύτερο ποσοστό από τις αρχές του 2021. Και το Νο2, οι Ηνωμένες Πολιτείες είδαν τις εξαγωγές τους να συρρικνώνονται από την αρχή το έτους.

«Καμπανάκι» Maersk για «καταιγίδα» στο παγκόσμιο εμπόριο

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, η αμερικανική οικονομία απολαμβάνει μια νέα αίσθηση αισιοδοξίας χάρη σε ένα συστατικό που στερούνται πολλοί από τους ανταγωνιστές της: την ισχυρή εγχώρια ζήτηση. Και δεν είναι η μόνη: ορισμένες χώρες με ανθεκτική εσωτερική δυναμική ξεχωρίζουν. Η Ινδονησία, η μεγαλύτερη οικονομία της Νοτιοανατολικής Ασίας, είδε την ανάπτυξη να επιταχύνεται το περασμένο τρίμηνο παρά την πτώση των εξαγωγών που προκλήθηκε από την απότομη πτώση των τιμών για τα εμπορεύματα της χώρας, όπως το φοινικέλαιο, ο άνθρακας και ο σίδηρος. Ανάλογη αναμένεται να είναι και εικόνα στην Ινδία εν μέσω ανάκαμψης των επενδύσεων.

Το «ενεργειακό» comeback του παγκόσμιου εμπορίου – Τι δείχνει έκθεση της UNCTAD [γραφήματα]

Ο κύκλος παραγωγής

Για τους παρόχους υπηρεσιών σε έθνη που απολαμβάνουν σταθερή αύξηση της απασχόλησης και του εισοδήματος, οι φόβοι φαίνονται υπερβολικοί. Ωστόσο, έως ότου ο παγκόσμιος κύκλος παραγωγής λειτουργήσει με τη συσσώρευση αποθεμάτων, οι οικονομίες που είναι προσανατολισμένες στις εξαγωγές θα επιβραδύνουν την παγκόσμια ανάπτυξη.

«Τόσο τομεακές όσο και περιφερειακές αποκλίσεις έχουν ανοίξει» στην παγκόσμια οικονομία τους τελευταίους μήνες, έγραψαν οι οικονομολόγοι της JPMorgan Chase & Co. Joseph Lupton και Bruce Kasman σε σημείωμά τους προς τους πελάτες αυτή την εβδομάδα. «Η υψηλότερη προσαρμογή της Ευρώπης και της Κίνας» στον βιομηχανικό κύκλο είναι ένα χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει, υπογράμμισαν.

Η ύφεση των εξαγωγών της Κίνας την άφησε ιδιαίτερα εκτεθειμένη, με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε πτωτική τροχιά και την ύφεση της αγοράς ακινήτων να εμποδίζει την ανάκαμψη από τα lockdown πανδημίας του περασμένου έτους.

Η εξαγωγική αδυναμία της Γερμανίας έχει δει τη βιομηχανική παραγωγή της να υποχωρεί σε χαμηλό έξι μηνών, καθιστώντας την έξοδό της από την ύφεση στις αρχές του έτους ακόμη πιο δύσκολη.

Κύκλος αγαθών

Ο κίνδυνος είναι ότι η ευρωπαϊκή και κινεζική αδυναμία «θα μπορούσε να εξαπλωθεί στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο», έγραψαν οι Lupton και Kasman. Με τον καιρό, το δίδυμο αναμένει μια «επιστροφή στον κύκλο παραγωγής αγαθών».

Αλλά προς το παρόν, υπάρχουν ένα σωρό άσχημα δεδομένα:

• Οι εξαγωγές εμπορευμάτων της Ινδίας μειώθηκαν κατά 22% τον Ιούνιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
• Οι εξαγωγές της Ταϊβάν υποχώρησαν για 11 συνεχόμενους μήνες.
• Το Βιετνάμ βυθίζεται στη μεγαλύτερη ύφεση για αποστολές στο εξωτερικό τα τελευταία 14 χρόνια.
• Το εμπορευματικό ισοζύγιο του Καναδά κατέγραψε το δεύτερο συνεχόμενο μηνιαίο έλλειμμα τον Ιούνιο λόγω της πτώσης των εξαγωγών.

Εμπορικές ροές

Όπως επισημαίνει το Bloomberg, αυτό που είναι επίσης εμφανές στα τελευταία στοιχεία είναι κάποια αναμόρφωση των παγκόσμιων εμπορικών ροών, εν μέσω της ώθησης των δυτικών εθνών με επικεφαλής τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να μειώσουν την εξάρτηση από την Κίνα και τη Ρωσία.

Το Μεξικό έχει ανακτήσει την πρώτη του θέση ως ο Νο. 1 εξαγωγέας στις ΗΠΑ, ωθώντας την Κίνα στην τρίτη θέση, μετά τον Καναδά. Και τα στοιχεία της Κίνας δείχνουν ότι οι αποστολές στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατακόρυφα 23,1% τον Ιούλιο. Οι εξαγωγές σε αγορές όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αυστραλία μειώθηκαν όλες κατά διψήφιο ποσοστό. Αλλά οι αποστολές της στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 73% φέτος.

Το μερίδιο της Κίνας στις συνολικές εξαγωγές της Γερμανίας μειώθηκε στο 6% το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους από 8% το 2020, σύμφωνα με τον δείκτη εμπορίου του Κιέλου.

Γενικότερα, οι Ευρωπαίοι εκφράζουν ανησυχία για ένα όλο και πιο ανισόρροπο πρότυπο εμπορικών ροών με την Κίνα, καθώς οι κινεζικές αποστολές ηλεκτρικών οχημάτων στην ήπειρο εκτινάσσονται στα ύψη. Το Πεκίνο αντέδρασε ότι το χάσμα οφείλεται στους ελέγχους των εξαγωγών της ίδιας της ΕΕ.

Προειδοποιήσεις

Ένας από τους μεγαλύτερους ναυλωτές στον κόσμο, η AP Moller-Maersk A/S, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το παγκόσμιο εμπόριο εμπορευματοκιβωτίων πιθανότατα θα συρρικνωθεί έως και 4% φέτος – ακόμη χειρότερα από μια προηγούμενη πρόβλεψη για συρρίκνωση 2,5%.

«Υπάρχουν πολλά κινούμενα μέρη αυτή τη στιγμή, από τις αυξήσεις επιτοκίων και τον κίνδυνο ύφεσης», καθώς και «αβεβαιότητα επίσης για την αύξηση του ΑΕΠ στην Κίνα και ποια θα είναι η ζήτηση στην Κίνα το επόμενο έτος», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Maersk, Vincent Clerc στην τηλεόραση του Bloomberg στις 4 Αυγούστου.

Ο Maitreyi Das, οικονομολόγος στην HSBC Holdings Plc, μία από τις κορυφαίες τράπεζες στον κόσμο για τη χρηματοδότηση του εμπορίου, είπε ότι «τα υψηλότερα επιτόκια και ο ανθεκτικός πληθωρισμός επηρέασαν το πραγματικό εισόδημα, ειδικά στις ανεπτυγμένες αγορές», μειώνοντας τη ζήτηση για αγαθά.

Αρνητική γραμμή βάσης

Από την πλευρά της, η ομάδα της Oxford Economics αυτή την εβδομάδα προειδοποίησε ότι η ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία «φαίνεται πιθανό να είναι ασθενής τα επόμενα τρίμηνα».

Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημάδια ελπίδας. Τα δεδομένα από την Ταϊβάν, ένα κρίσιμο μέρος των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού χάρη στην επιχείρηση ημιαγωγών της, δείχνουν ότι η μείωση των εξαγωγών τσιπ επιβραδύνεται.

Αν πράγματι αλλάξει ο παγκόσμιος κύκλος των αγαθών, τα οικονομικά μοντέλα υποδηλώνουν ότι μια αλλαγή στην Κίνα θα συνεχίσει να χρησιμεύει ως «προάγγελος για ευρύτερη δύναμη αλλού», έγραψαν οι Lupton και Kasman της JPMorgan.