Φυσικό αέριο: Ανησυχία στην Ευρώπη από τις πρόσφατες αναταράξεις στην αγορά

Η θεωρία του Χάους μελετά τη συμπεριφορά ορισμένων μη γραμμικών δυναμικών συστημάτων, που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις αρχικές συνθήκες, ένα αποτέλεσμα το οποίο ευρέως αναφέρεται ως το φαινόμενο της πεταλούδας. Σύμφωνα με μια από τις διατυπώσεις, λέγεται ότι «αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα».

Στη προκειμένη περίπτωση μια απεργία στην μακρινή Αυστραλία απειλεί να βάλει φωτιά στους λογαριασμούς ρεύματος της Ευρώπης.

Στη Γηραιά Ήπειρο το ράλι που καταγράφει το τελευταίο διάστημα το φυσικό αέριο, ξυπνά τον εφιάλτη του περασμένου έτους, καθώς μια σειρά προκλήσεων που ταλανίζουν την αγορά προκαλούν νευρικότητα αντισταθμίζοντας την αισιοδοξία που δημιουργούν τα ιστορικά υψηλά αποθήκευσης.

Η πιθανότητα απεργιακών κινητοποιήσεων στην Αυστραλία απειλεί να σπάσει την εύθραυστη ισορροπία των παγκόσμιων προμηθειών και να αυξήσει τους λογαριασμούς των καταναλωτών για άλλη μια φορά, την ώρα που οι κεντρικές τράπεζες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού επιδίδονται σε μια επιθετική μάχη για την πάταξη του πληθωρισμού.

Η ζήτηση για φυσικό αέριο στο βόρειο ημισφαίριο είναι ακόμη υποτονική, με λίγους μήνες να απομένουν πριν από την έναρξη της περιόδου θέρμανσης. Αλλά η προοπτική ενός παρατεταμένου κλεισίματος των εργοστασίων έχει εκτοξεύσει τις τιμές του φυσικού αερίου χονδρικής στα ύψη, στον απόηχο των ακραίων καιρικών φαινομένων και των κυμάτων καύσωνα που έχουν δοκιμάσει τα ενεργειακά συστήματα αυτό το καλοκαίρι.

Αναβιώνει ο εφιάλτης της ενεργειακής κρίσης – Ράλι 40% στο φυσικό αέριο

Η αυστραλιανή απειλή

Η τελευταία ανησυχία για την αγορά πηγάζει από την Αυστραλία και από τη διαφωνία σχετικά με τις αμοιβές και τις συνθήκες στα εργοστάσια που ανήκουν στη Chevron Corp. και τη Woodside Energy Group Ltd., τα οποία αντιπροσωπεύουν πάνω από το 10% των παγκόσμιων προμηθειών υγροποιημένου φυσικού αερίου. Ενώ οι ιδιοκτήτες των εγκαταστάσεων κέρδισαν δισεκατομμύρια δολάρια από την αναταραχή που οδήγησε τις τιμές του φυσικού αερίου σε υψηλά ρεκόρ το περασμένο καλοκαίρι, οι εργαζόμενοί τους ζητούν αυξήσεις στις αποδοχές τους.

«Η πιθανή απεργία έρχεται τη στιγμή που η αγορά φυσικού αερίου βρίσκεται σε επισφαλή κατάσταση, παρόλο που οι τιμές έχουν πέσει και βρίσκονται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν», σχολιάζει χαρακτηριστικά στο Bloomberg ο Oystein Kalleklev, διευθύνων σύμβουλος της πλοιοκτήτριας Flex LNG Ltd. στο Όσλο που κατέχει και εκμεταλλεύεται θαλάσσια δεξαμενόπλοια φυσικού αερίου. Το μέγεθος της επηρεαζόμενης ετήσιας χωρητικότητας της Αυστραλίας είναι περισσότερο από δυόμισι φορές μεγαλύτερο από αυτό του US Freeport LNG στο Τέξας, στο οποίο η πολύμηνη διακοπή λειτουργίας από έκρηξη και πυρκαγιά τον Ιούνιο του 2022 είχε αναστατώσει τις αγορές.

Η Ευρώπη δεν ξεμπέρδεψε με την ακριβή ενέργεια – Ηχηρό καμπανάκι από ΕΟΝ

Ανησυχία για τον χειμώνα

Ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου εξακολουθούν να είναι πολύ μακριά από τα υψηλά που παρατηρήθηκαν πριν από περίπου ένα χρόνο, η αστάθεια αυτό το χειμώνα θα μπορούσε να σημαίνει υψηλότερους λογαριασμούς για τους πελάτες οικιακής θέρμανσης και οικιακής ενέργειας, καθώς και για καταναλωτές μεγάλης κλίμακας φυσικού αερίου που περιλαμβάνουν βιομηχανίες χάλυβα, λιπασμάτων και κεραμικών.

Οι απεργίες υπογραμμίζουν την ευθραυστότητα των παγκόσμιων ροών φυσικού αερίου περισσότερο από έναν χρόνο μετά την κατάρρευση του status quo της αγοράς από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ευρώπη, η οποία επλήγη σκληρά από την απόφαση της Ρωσίας να περιορίσει τις ροές μέσω αγωγών, εξακολουθεί να βρίσκεται σε κίνδυνο και στελέχη μεγάλων ενεργειακών εταιρειών έχουν προειδοποιήσει τις τελευταίες εβδομάδες ότι ένας κρύος χειμώνας και απροσδόκητες διακοπές θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα ελλείψεις στην περιοχή παρά τις γεμάτες αποθήκες.

Γεμάτες οι αποθήκες

Οι αποθήκες φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι γεμάτες σε ποσοστό που πλησιάζει το 88%. Αυτό είναι το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί για αυτήν την εποχή του χρόνου, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe, και μια ανάσα από τον στόχο που έχει θέσει το μπλοκ για πληρότητα 90% έως τον Νοέμβριο. Ορισμένα κράτη έχουν ήδη ξεπεράσει αυτό το επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων της Ισπανίας και της Ολλανδίας, ενώ η Γερμανία και η Ιταλία πλησιάζουν.

«Η αποθήκευση φυσικού αερίου σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ θα πρέπει να μετριάσει τυχόν ανοδικούς παράγοντες», ανέφεραν σε εβδομαδιαίο σημείωμα αναλυτές της Alfa Energy Ltd. Αυτές περιλαμβάνουν ανησυχίες σχετικά με τη συνέχιση της συντήρησης στον κορυφαίο εξαγωγέα, την Νορβηγία και την επιδείνωση της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, οι οποίες έχουν παράσχει κάποια υποστήριξη στα συμβόλαια φυσικού αερίου πρόσφατα.

Η «ευάλωτη» Ευρώπη

Η βίαιη άνοδος της περασμένης εβδομάδας στις τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου υπογραμμίζει πώς η επιτυχία της περιοχής να απογαλακτιστεί από τη ρωσική ενέργεια την έχει αφήσει πιο ευάλωτη στην άμπωτη και τη ροή των ασταθών παγκόσμιων ενεργειακών αγορών.

Η Ευρώπη κατάφερε να αποτρέψει μια ενεργειακή κρίση πέρυσι αυξάνοντας ραγδαία τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου. Το θαλάσσιο καύσιμο αντικατέστησε τη ροή από τους ρωσικούς αγωγούς αφού το Κρεμλίνο διέκοψε την πλειοψηφία των προμηθειών σε μια κλιμακούμενη ενεργειακή αντιπαράθεση μετά την εισβολή του στην Ουκρανία.

Όμως, η νεοανακαλυφθείσα εξάρτηση από το LNG, που είναι ένα παγκόσμιο εμπόρευμα, έχει αφήσει τις ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας πιο ευαίσθητες στις διακοπές του εφοδιασμού από όλο τον κόσμο — ακόμα και από τη μακρινή Αυστραλία.

Οι αναλυτές τονίζουν ότι η βουτιά της περασμένης εβδομάδας ήταν ιδιαίτερα απότομη επειδή πολλοί traders είχαν στοιχηματίσει σε περαιτέρω πτώση των τιμών και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν απότομα τις short θέσεις τους όταν η αγορά κινήθηκε εναντίον τους.

Για τους ενεργειακούς αναλυτές, η κίνηση επιβεβαίωσε τη νέα πραγματικότητα της Ευρώπης: οι προμήθειες φυσικού αερίου στις οποίες βασίζεται, όπως το πετρέλαιο, είναι πλέον πραγματικά παγκόσμιες.

Η Goldman Sachs, μία από τις τράπεζες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον τομέα των εμπορευμάτων, προειδοποιεί ότι οι ευρωπαϊκές τιμές θα μπορούσαν να διπλασιαστούν ή και να τριπλασιαστούν αυτό το χειμώνα.

Πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αυτό που συνέβη στις ασιατικές αγορές φυσικού αερίου είχε περιορισμένο αντίκτυπο στην Ευρώπη, όπου το φθηνό και άφθονο ρωσικό αέριο αγωγών σήμαινε ότι η ήπειρος ήταν μόνο ένας μικρός αγοραστής LNG. Το 2021, το LNG  αντιπροσώπευε μόνο περίπου το 20% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της δεξαμενής σκέψης Bruegel. Το ρωσικό αέριο αντιπροσώπευε το 40%.

Αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αλλάξει βαθιά την ισορροπία. Το LNG αποτελούσε το 34% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ πέρυσι και αναμένεται να αυξηθεί ξανά το 2023 στο 40%%.

Το LNG από την Αυστραλία σπάνια φτάνει απευθείας στις ευρωπαϊκές ακτές, καθώς η διάρκεια του ταξιδιού καθιστά το υψηλό κόστος αποστολής αντιοικονομικό.

Αλλά εάν οι αγοραστές αυστραλιανού φυσικού αερίου στην Ασία χρειαστεί να αναζητήσουν εναλλακτικές, θα τους φέρει απευθείας σε ανταγωνισμό με την Ευρώπη και τη νέα δίψα της για το καύσιμο. Η Ιαπωνία, η Κίνα και η Νότια Κορέα είναι μερικοί από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς LNG στον κόσμο.

Προβληματισμός στην Ασία

Η Ασία είναι ακόμη πιο άμεσα εκτεθειμένη στις αυστραλιανές ροές και ένας πόλεμος προσφορών με την Ευρώπη κινδυνεύει να αυξήσει τους λογαριασμούς των καταναλωτών και στις δύο περιοχές. Εάν η απεργία στα εργοστάσια LNG της Αυστραλίας Gorgon, Wheatstone και North West Shelf διαρκέσει ένα μήνα, θα μπορούσαν να επηρεαστούν τρία εκατομμύρια τόνοι εφοδιασμού, αφαιρώντας περίπου 44 φορτία LNG από την αγορά, δήλωσε ο Claudio Steuer, Διευθυντής της SyEnergy Consulting.

Οι ΗΠΑ – ο μεγαλύτερος και πιο ευέλικτος προμηθευτής LNG – πιθανότατα θα τραβήξουν την προσοχή των αγοραστών που αναζητούν εναλλακτικές λύσεις.

Εάν η διακοπή παροχής στην Αυστραλία επεκταθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο, αυτό θα επηρεάσει τις παγκόσμιες προμήθειες και τις τιμές ενόψει της περιόδου θέρμανσης. Οι τιμές τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη θα πρέπει να αυξηθούν για να προσελκύσουν το διαθέσιμο LNG και να διατηρήσουν τα σπίτια ζεστά.

«Σε μια στενή αγορά LNG, αυτό θα μπορούσε να ωθήσει και τις τιμές προς τα πάνω, καθώς οι βασικές περιφερειακές αγορές ανταγωνίζονται για περιορισμένες προμήθειες LNG», δήλωσε ο Steuer της SyEnergy Consulting. «Αυτή θα είναι η νιρβάνα των εμπόρων, καθώς κανείς δεν ξέρει πού θα είναι το πραγματικό ανώτατο όριο των τιμών της αγοράς».

Οι καταλύτες στην αγορά

Άλλοι παράγοντες που ευνοούν τις υψηλές τιμές περιλαμβάνουν τη μείωση των εισαγωγών LNG στην Ευρώπη τον περασμένο μήνα και τις αυξημένες ροές από την περιοχή προς την Ουκρανία, η οποία έχει πλεονάζουσα ικανότητα αποθήκευσης.

Πιθανές καθυστερήσεις στην εποχιακή συντήρηση της Νορβηγίας ενέχουν επίσης κίνδυνους. Προς το παρόν τουλάχιστον, αυτοί οι παράγοντες αντισταθμίζουν τη χαμηλή ζήτηση και τα ασυνήθιστα υψηλά αποθέματα στην Ευρώπη.

Είναι επίσης πιθανό η άνοδος της τιμής αυτής της εβδομάδας να προκάλεσε ένα κύμα κάλυψης θέσης από επενδυτές που προηγουμένως στοιχημάτιζαν σε περαιτέρω πτώση του φυσικού αερίου. Παρόμοιες κινήσεις προκάλεσαν ακραία αστάθεια τον Ιούνιο.

Οι καθαρές θέσεις των επενδυτικών αμοιβαίων κεφαλαίων στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου στην Ολλανδία αυξήθηκαν την περασμένη εβδομάδα – αφού υποχώρησαν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο μια εβδομάδα πριν, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε την Τετάρτη η εταιρεία Intercontinental Exchange Inc.

Οι αγορές φαίνεται επίσης να έχουν δυσκολία «στην αναντιστοιχία τιμών» μεταξύ των υγιών χειμερινών αποθεμάτων και των κινδύνων για την κρύα περίοδο εν μέσω αυξημένων εντάσεων στον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, δήλωσε ο Ole Hansen, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στη Saxo Bank.