Καναδάς: Η υπερθέρμανση του πλανήτη επταπλασίασε την απειλή πυρκαγιών

Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει προκαλέσει ακραία καιρικά φαινόμενα σαν κι αυτά που προηγήθηκαν τους τελευταίους μήνες στον Καναδά, τα οποία με τη σειρά τους έχουν αυξήσει κατά τουλάχιστον επτά φορές την απειλή ανεξέλεγκτων, καταστροφικών πυρκαγιών. Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα μελέτης που δημοσιεύθηκε την Τρίτη από το World Weather Attribution (WWA), ένα δίκτυο ερευνητών-επιστημόνων από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ινδία που ειδικεύονται σε περιβαλλοντικές αναλύσεις.

Τα καιρικά φαινόμενα που θεωρούνται υπεύθυνα για την πρωτόγνωρη σε έκταση και ένταση καταστροφή είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες και οι χαμηλές τιμές υγρασίας. Οι δύο αυτοί παράγοντες επιτάχυναν την ανάπτυξη και δυσχέραναν την αντιμετώπιση των 1.000 και πλέον πυρκαγιών που ξέσπασαν εφέτος στον Καναδά.

Σημειωτέον ότι στις ανατολικές επαρχίες της χώρας κάηκαν περισσότερα από 140.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασών, «έκταση μεγαλύτερη από την επικράτεια της Ελλάδας», όπως αναφέρει η γαλλική οικονομική εφημερίδα «Les Echos». «Κι ακόμα είναι νωρίς για να πει κανείς ότι η μάχη με τις φλόγες έχει κερδηθεί», συμπληρώνει η εφημερίδα.

Σκορ Άνθρακα: Ένας Πολυκριτήριος Δείκτης μέτρησης της Υπερθέρμανσης του Πλανήτη

Τα ορυκτά καύσιμα

«Η άνοδος της θερμοκρασίας δημιουργεί συνθήκες που μοιάζουν με πυριτιδαποθήκη στα δάση όχι μόνο στον Καναδά αλλά οπουδήποτε στον κόσμο ξεσπά φωτιά», δήλωσε η γερμανίδα κλιματολόγος Φρεντερίκε Ότο (εκ των συνιδρυτών του WWA). «Μέχρι να σταματήσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα, ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών θα αυξάνεται», προειδοποίησε η καθηγήτρια του Imperial College του Λονδίνου.

Για να εκπονήσουν τη μελέτη τους, οι 16 ερευνητές του WWA που την υπογράφουν εστίασαν κατ’ αρχάς στις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου στο Κεμπέκ. Στόχος τους ήταν να μελετήσουν μια ομοιογενή ζώνη από άποψη κλίματος και βλάστησης.

Η ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής απευθείας στον αριθμό των πυρκαγιών ή στην περιοχή είναι μια υπόθεση πολύ δύσκολη, όπως υποστηρίζουν, δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζουν άλλοι παράγοντες και κυρίως ο τρόπος έναρξης μιας πυρκαγιάς. Γι’ αυτό εστίασαν τη μελέτη τους στην επίδραση της κλιματικής αλλαγής στις καιρικές συνθήκες που ευνοούν τις πυρκαγιές.

Πιο έντονα φαινόμενα

Οι ερευνητές μελέτησαν μια μεταβλητή που ονομάζεται «Δείκτης δάσους-καιρού» και η οποία συνδυάζει τη θερμοκρασία, την ταχύτητα του ανέμου, την υγρασία και τη βροχόπτωση, για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο να ξεσπάσει δασική πυρκαγιά. Στη συνέχεια απομόνωσαν μια περίοδο επτά ημερών τους μήνες Μάιο και Ιούλιο κατά την οποία οι καιρικές συνθήκες ήταν πιο ευνοϊκές για το ξέσπασμα πυρκαγιών.

Σύμφωνα με την ανάλυση των 16 επιστημόνων, η κλιματική κρίση διπλασιάζει τις πιθανότητες να δημιουργηθούν ακραίες καιρικές συνθήκες. Επίσης η κλιματική κρίση αύξησε κατά 20% την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων.

Στη συνέχεια οι ερευνητές διεύρυναν την χρονική περίοδο των παρατηρήσεών τους. Προσπάθησαν δηλαδή να αξιολογήσουν τη σοβαρότητα των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στην περιοχή του Κεμπέκ όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά από την αρχή του έτους.

Έλαβαν υπόψη τους τις ημερήσιες διακυμάνσεις του Δείκτη δάσους-καιρού από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο. Και κατέληξαν στο εκλαϊκευμένο συμπέρασμα ότι η πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων ευνοϊκών για την πρόκληση φωτιάς συνθηκών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου Ιανουαρίου-Ιουλίου δεν διπλασιάστηκαν μόνο αλλά… υπερ-επταπλασιάστηκαν εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη συγκριτικά με την προηγούμενη δεκαετία. Επίσης διαπίστωσαν ότι οι ευνοϊκές συνθήκες για μια καταστροφή έχουν επίσης γίνει κατά 50% πιο έντονες.

Ο φαύλος κύκλος του άνθρακα

«Η κλιματική αλλαγή αυξάνει δραματικά την ευφλεκτότητα της καύσιμης ύλης που μοιραία υπάρχει διαθέσιμη στα δάση. Αυτό σημαίνει ότι μια απλή σπίθα, από όποια πηγή κι αν προέρχεται, μπορεί πολύ πιο εύκολα να προκαλέσει ανάφλεξη και γρήγορα οι φλόγες να θεριέψουν και η περιοχή να μετατραπεί σε πραγματική κόλαση», εξήγησε στη γαλλική εφημερίδα «Les Echos» ο Γιαν Μπουλανζέ, ερευνητής του Καναδικού Τμήματος Φυσικών Πόρων, ο οποίος επίσης συμμετείχε στη μελέτη.

Οι επιστήμονες επισήμαναν, τέλος, ότι πυρκαγιές μεγεθών σαν κι αυτή του Καναδά επιδεινώνουν την κλιματική κρίση, καθώς οι ίδιες απελευθερώνουν αέρια που επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Εν προκειμένω έχει παρατηρηθεί ότι οι περισσότερες πυρκαγιές στον Καναδά ξεσπούν και καταστρέφουν σταδιακά τα βόρεια δάση της χώρας, τα οποία απελευθερώνουν περισσότερο άνθρακα από άλλα οικοσυστήματα όταν καίγονται.

Συνολικά υπολογίζεται ότι οι πυρκαγιές που ξέσπασαν εφέτος στον Καναδά έχουν προκαλέσει την έκλυση περισσότερων από 1 δισ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. «Πρόκειται για μια πρωτοφανή ποσότητα εκπομπών CO2», σημειώνεται στη μελέτη της WWA.