Πόλεμος: Αγεφύρωτο το χάσμα Αμερικανών – Ουκρανών στρατηγών;

Την Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν βρέθηκε εσπευσμένα στο Κίεβο για συζητήσει για τη πρόοδο της αντεπίθεσης και να αξιολογήσει τις ανάγκες στο πεδίο της μάχης καθώς και τυχόν μέτρα που μπορεί να απαιτηθούν για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ουκρανίας πριν από το χειμώνα.

«Νομίζω ότι το πιο σημαντικό είναι να λάβουμε μια πραγματική αξιολόγηση από τους ίδιους τους Ουκρανούς», είπε ο αξιωματούχος. «Θέλουμε να δούμε, να ακούσουμε πώς σκοπεύουν να προχωρήσουν τις επόμενες εβδομάδες».

Ίλον Μασκ: «Πώς μπλέχτηκα στον πόλεμο στην Ουκρανία»

Ο εξαιρετικά αυτός ήπιος τόνος όμως του Μπλίνκεν δεν μπορεί να σκεπάσει σε καμία περίπτωση το γεγονός ότι οι Αμερικανοί στρατηγοί -και ίσως ακόμα και Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων Μαρκ Μίλεϊ- βράζουν από την αγανάκτησή τους.

Το Κίεβο έχει υποστηρίξει ότι προχωρά παρά τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες, την έλλειψη απαραίτητου εξοπλισμού και τις σκληρές ρωσικές άμυνες, αλλά μεταξύ ορισμένων δυτικών αξιωματούχων, των οποίων οι απόψεις μπορεί να διαφοροποιούνται από επίσημες θέσεις, υπήρξαν ανησυχίες ότι τα στρατηγικά και τακτικά λάθη έχουν πλήξει την επίθεση και θα μπορούσε ακόμη και να οδηγήσει σε αποτυχία επίτευξης βασικών στόχων.

Ο νέος υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Ρουστέμ Ουμέροφ, μιλά με τον Ανώτατο Διοικητή των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων Valerii Zaluzhnyi και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Serhii Shaptala κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Κίεβο, 7 Σεπτεμβρίου 2023

Ο στρατηγός Mark Milley, σημείωσε πρόσφατα ότι ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος στην αντεπίθεση, «η ταχύτητα με την οποία έχει ξεκινήσει η επίθεση είναι πιο αργή από τους σχεδιαστές είχε σκεφτεί».

«Είναι μια επίθεση που συνεχίζεται για περίπου, υποθέτω, οκτώ εβδομάδες περίπου. Είναι πολύ αιματηρή, αργή, με πολλές απώλειες και είναι πολύ δύσκολη. Έτσι, η ιδέα της στρατιωτικής εκδίωξης 200.000 ή 300.000 ρωσικών στρατευμάτων θα είναι πολύ δύσκολη και μια πρόκληση. Ένας διαφορετικός τρόπος για να βγούμε από αυτό είναι μέσω διαπραγματεύσεων και ίσως αυτό να συμβεί επίσης».

«Όλοι είναι πλέον ειδικοί στο πώς πρέπει να πολεμήσουμε», ανέφερε το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Πέμπτη.

H συνάντηση κάπου στα πολωνικά σύνορα

Κάθε εβδομάδα ο στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ μιλάει με τον ομόλογό του στρατηγό Βάλερι Ζαλούζνι για τη στρατηγική και τις ουκρανικές στρατιωτικές ανάγκες. Η κυβέρνηση Μπάιντεν εξάλλου απαγορεύει σε αστεράτους να επισκέπονται την Ουκρανία για λόγους ασφαλείας και για να αποφευχθεί η αύξηση της έντασης με τη Μόσχα.

Έτσι, λίγες μέρες πριν την επίσκεψη του Μπλίνκεν στην Ουκρανία, έλαβε μέρος μια άλλη συνάντηση.

Μια ομάδα σημαντικών στρατηγών των ΗΠΑ συναντήθηκε με Ουκρανούς στρατηγούς στα σύνορα με την Πολωνία. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε εκεί για να επικυρωθεί ο ισχυρισμός ότι οι δυνάμεις των ΗΠΑ δεν εμπλέκονται στην Ουκρανία, κάτι που είναι και αληθινό και ψευδές, όπως λέει ο ιδρυτής και πρόεδρος της Geopolitical Futures γεωπολιτικός αναλυτής Τζορτζ Φρίντμαν .

«Σε συνδυασμό με την αντικατάσταση του υπουργού Άμυνας, το μήνυμα που έδωσαν οι ΗΠΑ ήταν ότι η στρατηγική της Ουκρανίας επρόκειτο να αποτύχει και έπρεπε να υιοθετηθεί μια νέα στρατηγική».

Το παρωχημένο ουκρανικό δόγμα

Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, κατά το αμερικανικό δόγμα του πολέμου, υπάρχει πάντα μια κύρια προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι οι μέγιστοι πόροι θα διατεθούν σε ένα μόνο μέτωπο, ακόμα κι αν οι δυνάμεις υποστήριξης μάχονται σε άλλες περιοχές για να αντισταθμίσουν την αποτυχία ή την εξάπλωση της άμυνας του εχθρού.

Ωστόσο, οι Ουκρανοί -όπως και οι Ρώσοι- πολεμούν βάσει του παλιού σοβιετικού δόγματος, το οποίο επιδιώκει να ελαχιστοποιήσει τους ανταγωνισμούς μεταξύ των φατριών του στρατού παρέχοντας ίσες ποσότητες ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού. Και οι δύο στρατοί απέτυχαν να δώσουν προτεραιότητα στους πιο σημαντικούς στόχους τους, λένει οι Αμερικανοί.

«Το μήνυμα που έστειλαν οι ΗΠΑ ήταν ότι η στρατηγική της Ουκρανίας επρόκειτο να αποτύχει και έπρεπε να υιοθετηθεί μια νέα στρατηγική»

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε επίσκεψή του στη πρώτη γραμμή κοντά στην πόλη Μπακχμούτ, με τον Διοικητή των Χερσαίων Δυνάμεων συνταγματάρχη Oleksandr Syrsky στις 5 Σεπτεμβρίου 2023.

Οι Αμερικανοί είναι πεπεισμένοι ότι βλέπουν τα πράγματα πιο καθαρά. Για αυτούς, ο χρόνος για «διάχυτη άμυνα» ενάντια στις μαζικές ρωσικές δυνάμεις έχει τελειώσει. Ο ουκρανικός στρατός είναι πλέον εμπειροπόλεμος και έμπειρος με όπλα που είναι κατάλληλα για την επόμενη φάση του πολέμου.

Μπορεί στα πρώτα στάδια του πολέμου αυτή η στρατηγική της κατανομής των δυνάμεων να πέτυχε, ωστόσο, η Ρωσία προσαρμόστηκε και υιοθέτησε πιο ορθή τακτική. «Η Μόσχα γνωρίζει πλέον τον βαθμό στον οποίο θα πολεμήσει η Ουκρανία και κατανοεί την ουσία της ουκρανικής στρατηγικής. Ως εκ τούτου, οι πιθανότητες μιας ρωσικής νίκης είναι μεγαλύτερες, σε κάποιο βαθμό» λέει ο Φρίντμαν.

Έτσι, οι ΗΠΑ προφανώς πιστεύουν ότι αν η Ουκρανία δεν αλλάξει τη στρατηγική της, θα ηττηθεί. «Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει τη συγκέντρωση δυνάμεων σε μία ή δύο ισχυρές ωθήσεις για να χρησιμεύσει ως αποτελεσματική δύναμη. Δεδομένου ότι έχει πρόσβαση σε πυροβολικό, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και εξαιρετική πληροφόρηση, καθώς και μια ισχυρή μάχιμη δύναμη, έχει έρθει η ώρα να σπάσει τη ρωσική επίθεση, να εκμεταλλευτεί τυχόν κενά και να απειλήσει τη ρωσική επιμελητεία» επισημαίνει ο Φρίντμαν.

Πολιτικές εμμονές εις βάρος του πολέμου

Για παράδειγμα, όπως αναφέρεται στους New York Times, η συνεχής εστίαση της Ουκρανίας στο Μπαχμούτ έχει μπερδέψει τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και στρατιωτικούς αξιωματούχους. Η Ουκρανία έχει επενδύσει τεράστιους πόρους για την υπεράσπιση της γύρω περιοχής του Ντονμπάς και ο Ζελένσκι, δεν θέλει να φαίνεται ότι εγκαταλείπει την προσπάθεια να ανακαταλάβει τα χαμένα εδάφη. Ωστόσο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η πολιτική πρέπει, τουλάχιστον προσωρινά, να τεθεί σε δεύτερη μοίρα για να είναι υγιής στρατιωτική στρατηγική.

Οι Αμερικανοί στρατηγοί λένε ότι η διατήρηση μιας μικρής δύναμης κοντά στην κατεστραμμένη πόλη δικαιολογείται για να καθηλώσουν τα ρωσικά στρατεύματα και να τους εμποδίσουν να τη χρησιμοποιήσουν ως βάση για επίθεση. Όμως η Ουκρανία έχει αρκετά στρατεύματα εκεί για να προσπαθήσει να ανακαταλάβει την περιοχή, μια κίνηση που σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους θα οδηγήσει σε βαριές απώλειες για μικρό στρατηγικό κέρδος.

Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν στους Ουκρανούς ηγέτες ότι μπορούν να εξασφαλίσουν τα εδάφη γύρω από το Μπαχμούτ με πολύ λιγότερα στρατεύματα και θα πρέπει να ανακατανείμουν δυνάμεις σε στόχους στο νότο.

Πάντως το Κίεβο φαίνεται να υποχωρεί

Φαίνεται πως η αμερικανική γκρίνια συμπίπτει χρονικά με την αντικατάσταση του υπουργού Άμυνας, δείχνοντας ότι ο Ουκρανός πρόεδρος καταλαβαίνει ότι η κατάσταση έχει έρθει σε ένα κρίσιμο σημείο. Σύμφωνα με τον Φρίντμαν φαίνεται ότι ο Ζελέσκι να ακούει τους Αμερικανούς, πλέον. Ενώ ο νέος υπουργός Άμυνας μάλλον θα αλλάξει την προσέγγιση στον πόλεμο.

Μιλώντας στο Insider ο πρώην επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη στρατηγός Μπεν Χότζες είπε ότι οι Ουκρανοί «αναγνώρισαν ότι πρέπει να προσαρμοστούν». Σημείωσε ότι εν μέσω των πολλών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι δυνάμεις του Κιέβου, -πχ έλλειψη επαρκούς αεροπορικής κάλυψης- είναι «αρκετά εντυπωσιασμένος» με τις επιδόσεις της Ουκρανίας.

Το ίδιο πάνω κάτω λέει και ο Αυστραλός απόστρατος στρατηγός Mick Ryan. Υποστηρίζει ότι είναι πολύ νωρίς για να πούμε πώς θα εξελιχθεί η αντεπίθεση, τονίζοντας ότι «ο αργός ρυθμός δεν πρέπει να εκπλήσσει ανθρώπους που έχουν μελετήσει στρατιωτικές συγκρούσεις και τις προκλήσεις των επιθετικών επιχειρήσεων». Σημείωσε ότι 18 μήνες και στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, η κατάσταση φαινόταν μάλλον ζοφερή για τους Συμμάχους.

Βέβαια, του Αυστραλού στρατηγού του διαφεύγει ότι η πλάστιγγα έγειρε επειδή στο πλευρά των Συμμάχων πολεμούσαν οι υπερδυνάμεις ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, ενώ η σήμερα Ουκρανία μάχεται μόνη της εναντίον της γειτονικής υπερδύναμης.

Συγκριτικά, υποστήριξε ο Ράιαν, η ουκρανική αντεπίθεση προσφέρει στην πραγματικότητα πολλά για τα οποία οι παρατηρητές μπορούν να είναι αισιόδοξοι, ακόμα κι αν ο δρόμος μπροστά για τις δυνάμεις του Κιέβου εξακολουθεί να είναι δύσκολος και θανατηφόρος.

Πάντως, για τον πιο σκεπτικό Φρίντμαν, «δεν έχω ιδέα ποιος ήταν ο τόνος της συνάντησης στα σύνορα. Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά οι Αμερικανοί δεν αντιστέκονται πάντα στους άλλους. Πιθανότατα, δεν χρειαζόταν να ενημερωθούν για να ξέρουν πώς να συμπεριφερθούν» στους Ουκρανούς.

Πηγές: New York Times, Geopolitical Futures, The Business Insider, The Straits Times