Συμβάσεις κατά παραγγελία: Δύο εργατολόγοι μιλούν στον ΟΤ και ρίχνουν φως στις διατάξεις του νομοσχεδίου

Συμβάσεις κατά παραγγελία, συμβάσεις delivery όπως και να τις ονομάσει κανείς το σίγουρο είναι ότι έχει πέσει πολύ μελάνι για τις νέες ευέλικτες μορφές εργασίας που έφερε το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.

Οι ευέλικτες μορφές εργασίας είναι γεμάτες εκπλήξεις

Το υπουργείο και η κυβέρνηση τις θεωρούν ως το όχημα που θα βγάλει πολλά επαγγέλματα από τη ζώνη της μαύρης εργασίας στη νόμιμη. Μάλιστα ως πλεονέκτημα αυτών μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν μια καλή ευκαιρία για τις μητέρες με μικρά παιδιά, φοιτητές, τεχνικά επαγγέλματα, εργαζόμενους στο πεδίο του θεάματος, ακροάματος ή της εστίασης που επιθυμούν έκτακτη απασχόληση ολίγων ωρών. Οι συγκεκριμένες συμβάσεις είναι διαδεδομένες στο εξωτερικό και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με διαφορετικά βέβαια χαρακτηριστικά σε κάθε μια χώρα. Τέτοιου είδους συμβάσεις μάλιστα χρησιμοποεί ακόμα και το παλάτι του Μπάκιγχαμ Στο παλάτι δουλεύουν 350 εργαζόμενοι με τέτοιους όρους, σύμφωνα με τον Guardian.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο με τις εν λόγω συμβάσεις ο εργαζόμενος καλείται 24 ώρες πριν, να δουλέψει μόνο όταν έχει ανάγκη η επιχείρηση (και συμφωνεί και ο ίδιος) και πληρώνεται μόνο για τις ώρες που εργάστηκε με ελάχιστο όριο στις ώρες απασχόλησης που δε μπορεί να υπολείπεται του ενός τετάρτου του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών εργασίας

Τα προβληματικά σημεία της ρύθμισης

Όπως εξηγεί στον ΟΤ ο Δημήτρης Βασιλείου δικηγόρος και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εργατολόγων η προστασία που παρέχεται στους εργαζόμενους είναι ελάχιστη:

«Η κοινοτική οδηγία έχει σκοπό έχει να προστατεύσει τους εργαζόμενους από τέτοιου είδους συμβάσεις, να βρεθεί δηλαδή μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ ευελιξίας της επιχείρησης και προστασίας του εργαζόμενου»

Το πρώτο πρόβλημα όπως εξηγεί ο κύριος Βασιλείου είναι η εγγύηση μόνο του 25% των ωρών εργασίας. «Αν συμφωνήσουν λοιπόν 40 ώρες συνολικής απασχόλησης, εγγυημένες θα είναι μόνο οι 10 ώρες. Ο εργοδότης θα έχει συνεπώς το δικαίωμα να προβαίνει κατά το δοκούν σε αυξομείωση της εργασίας και, ως εκ τούτου των αποδοχών του εργαζόμενου, με περιθώριο 75%».

Το δεύτερο προβληματικό σημείο όπως επισημαίνει είναι η στενότητα της προθεσμίας προειδοποίησης του εργαζόμενου: «Στη Γερμανία για παράδειγμα η προθεσμία αυτή είναι τεσσάρων μερών, στην Ελλάδα είναι 24 ωρών και μάλιστα ο νόμος λέει ότι εάν δικαιολογείται αντικειμενικά μπορεί να είναι ακόμη μικρότερος. Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα περιμένει στο σπίτι του την κλήση από το εργοδότη και μπορεί να κληθεί ακόμη και λίγες ώρες πριν να εμφανιστεί στην εργασία του, δεν μπορεί δηλαδή να κάνει τίποτα άλλο ούτε να αναλάβει την ευθύνη των παιδιών, των ηλικιωμένων γονέων, να εκπαιδευτεί ακόμη και να εργαστεί. Θα πρέπει ουσιαστικά να περιμένει ανά πάσα στιγμή. Δεν μπορεί να υπάρξει προγραμματισμός στους εν λόγω εργαζόμενους», προσθέτει ο κ. Βασιλείου.

Άλλο ένα σημείο το οποίο μπορεί να φέρει στρέβλωση στην αγορά εργασίας είναι πως ναι μεν παλιές συμβάσεις εργασίας μερικής ή πλήρους απασχόλησης δεν μπορούν να μετατραπούν σε συμβάσεις κατά παραγγελία παρόλα αυτά δεν υπάρχει «κόφτης» για το ποσοστό των νέων συμβάσεων κατά παραγγελία που μπορεί να έχει εξηγεί ο ίδιος.

Η δοκιμαστική περίοδος

Σύμφωνα με το εργασιακό νομοσχέδιο ο εργοδότης μπορεί να συμφωνήσει με τον εργαζόμενο δοκιμαστική περίοδο χρονικού διαστήματος έως 6 μήνες. Η εργατολόγος κυρία Ματίνα Τριανταφύλλη επισημαίνει στον OT, ότι «η ρύθμιση αυτή είναι υπέρ των εργαζομένων καθώς στη περίπτωση που η δοκιμαστική περίοδος είναι επιτυχής και συνεχίσει η σύμβαση του εργαζόμενου ως χρόνος έναρξης της σύμβασης υπολογίζεται η αρχική ημερομηνία πρόσληψης του εργαζόμενου για όλα τα δικαιώματα που στηρίζονται στην απασχόληση του .Υπάρχει δηλαδή μια εργασιακή συνέχεια»

Παρά τη θεσμοθετημένη πλέον εξάμηνη δοκιμαστική περίοδο όπως επισημαίνει ο κ. Βασιλείου στο άρθρο 19 του νομοσχεδίου αναφέρεται πως η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου για τους πρώτους 12 μήνες μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης «H δοκιμαστική περίοδος ήταν πάντα 2 μήνες. Στα μνημόνια αυτό έγινε χρόνος. Εάν μια επιχείρηση απέλυε τον εργαζόμενο της δεν όφειλε ούτε αποζημίωση ,ούτε προειδοποίηση. Για ποιο λόγο όταν μια επιχείρηση δοκιμάζει ένα εργαζόμενο δεν λέει σας δοκίμασα δεν μου κάνετε; Να μην τον προειδοποιήσει ώστε και ο ίδιος ο εργαζόμενος να μπορεί να βρει εργασία αλλού. Δεν υπάρχει χώρα στο κόσμο που να γίνεται απόλυση χωρίς καμία προειδοποίηση. Η χώρα έχει καταδικαστεί από την Ευρωπαϊκή επιτροπή Κοινωνικών Θεμάτων πάνω από 4 φορές με τελευταία το 2022 γιατί οι εργαζόμενοι μπορούν να απολυθούν χωρίς προειδοποίηση πάνω από 6 μήνες».

Οι άλλες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου

Νομιμοποιείται η εργασία σε περισσότερους του ενός εργοδότη, κάτι που σήμερα απαγορεύεται καθιστώντας έτσι παράνομη την εργασία σε δεύτερο εργοδότη,εφόσον η πρώτη απασχόληση είναι οχτάωρη. Ο εργαζόμενος που θα επιλέξει να απασχοληθεί σε άλλους εργοδότες παράλληλα, απαγορεύεται να απολυθεί από τον πρώτο εργοδότη για τον λόγο αυτό. Σε μία τέτοια περίπτωση, η απόλυση είναι άκυρη.

Θεσπίζεται βαρύτατο πρόστιμο, αντίστοιχου ύψους με το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία, ήτοι 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο σε κάθε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της κάρτας, κυρίως κατά την προσέλευση στην εργασία, και την υπερωρία, η οποία διαπιστώνεται από σχετικό έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας, επιβάλλεται στους εργοδότες.

Επιπλέον ορίζεται πως η αδικαιολόγητη αποχή του εργαζομένου από την εργασία του για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε συναπτών εργάσιμων ημερών μπορεί να θεωρηθεί ως καταγγελία σύμβασης εκ μέρους του εργαζόμενου.

Ποινικές ευθύνες

Το εργασιακό προβλέπει και την ύπαρξη και ποινικών ευθυνών (εκτός από τις αστικές που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί) για απεργούς που αποδεδειγμένα θα παρεμποδίσουν συναδέλφους τους να εργαστούν.

Ουσιαστικά ορίζεται ότι όποιος εμποδίζει την ελεύθερη προσέλευση ή ακόμα και την αποχώρηση από την εργασία θα τιμωρείται με φυλάκιση το λιγότερο για έξι μήνες και με χρηματική ποινή.