Τηλεργασία: Οι ευέλικτες μορφές εργασίας είναι γεμάτες εκπλήξεις

Στην Amazon έκαναν στάση εργασίας. Στα Starbucks και στην Walt Disney υπέγραψαν ψηφίσματα. Στην Google ζήτησαν επανεξέταση της κατάστασης. Ετσι αντέδρασαν οι εργαζόμενοι μερικών από τις γνωστότερες εταιρείες του κόσμου όταν πληροφορήθηκαν μια απόφαση που θα έμοιαζε αδιανόητη πριν από την πανδημία: να δουλεύουν με φυσική παρουσία τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα. Τέσσερις, στην περίπτωση της Disney.

Σύμφωνα με τη Financial Times απ’ όλες τις συνέπειες της νέας εποχής ευέλικτης εργασίας, αυτό που κάποιος θα περίμενε λιγότερο ήταν αυτή η ανταρσία. Αλλά δεν ήταν η μόνη έκπληξη. Τρία χρόνια μετά την εντολή που έλαβαν εκατομμύρια εργαζόμενοι να μείνουν σπίτι, το ερώτημα πού και πότε εργάζεται κάποιος παραμένει πολύπλοκο.

Αυτό που καθίσταται σαφές, αντιθέτως, είναι ότι οι εργαζόμενοι είναι προετοιμασμένοι να αγωνιστούν για ένα προνόμιο που δεν είχαν πριν από την πανδημία. Μέχρι στιγμής, οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας είναι οι υπάλληλοι γραφείου.

Τηλεργασία: 3+1 προβλήματα που απειλούν τους εργαζόμενους

Συμφωνία στην Αυστραλία

Στην Αυστραλία, τα συνδικάτα πέτυχαν μια συμφωνία που επιτρέπει σε χιλιάδες ομοσπονδιακούς δημοσίους υπαλλήλους απεριόριστες ημέρες εργασίας από το σπίτι. Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις για μια ανάλογη συμφωνία που θα αφορά τις τράπεζες. Πολλές φορές βέβαια η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο.

Πάνω από 150.000 καναδοί κρατικοί υπάλληλοι έκαναν δεκαπενθήμερη απεργία στην αρχή του χρόνου για τους όρους επιστροφής στην εργασία. Τελικά δεν μπόρεσαν να κερδίσουν το δικαίωμα να εργάζονται από το σπίτι, αν και η κυβέρνηση συμφώνησε να επανεξετάσει την πολιτική της.

Γίνεται επίσης σαφές ότι η τηλεργασία δεν βλάπτει αναγκαστικά την παραγωγικότητα. Μια μεγάλη έρευνα δείχνει ότι η τηλεργασία σε ποσοστό 100% σε μια επιχείρηση μπορεί να μειώσει την παραγωγικότητα κατά 10% σε σχέση με τη φυσική παρουσία όλου του προσωπικού, η μείωση αυτή όμως αντισταθμίζεται από τις μεγάλες οικονομίες στη χρήση του χώρου. Η υβριδική εργασία, πάλι, μπορεί να έχει και θετική επίδραση στην απόδοση.

Μια άλλη έκπληξη είναι το είδος των χωρών όπου αρχίζει να καθιερώνεται η εργασία από το σπίτι. Ερευνητές όπως ο οικονομολόγος του Στάνφορντ Νίκολας Μπλουμ περίμεναν να δουν ότι η τηλεργασία είναι πιο δημοφιλής μεταξύ όσων κερδίζουν περισσότερα και μειώνεται όσο μειώνεται το εισόδημα. Τα στοιχεία δείχνουν όμως ότι τη διαφορά την κάνει η γλώσσα, όχι το εισόδημα. Σε πλούσιες αγγλόφωνες χώρες όπως είναι oι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, το ποσοστό τηλεργασίας είναι υψηλότερο σε σχέση με πλούσιες μη αγγλόφωνες χώρες όπως η Ιαπωνία, η Γαλλία και η Ιταλία.

Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό δεν είναι σαφείς. Τα πιο ευρύχωρα αμερικανικά σπίτια ίσως να κάνουν την τηλεργασία πιο εύκολη σε σχέση με τα σπίτια στη βόρεια Ευρώπη και την Ασία. Οι ασιατικές χώρες που νίκησαν πιο γρήγορα την Covid είχαν βραχύτερη καραντίνα, άρα λιγότερο χρόνο να πειραματιστούν με την τηλεργασία.

Μια άλλη θεωρία ακούγεται πιο πειστική. Οι αμερικανικές εταιρείες αξιολογούν καλύτερα την επίδοση των εργαζομένων κι έτσι αντιμετωπίζουν πιο χαλαρά την εργασία από το σπίτι.