Πούτιν: Το σχέδιο για να επωφεληθεί η Ρωσία από τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς

Τις τελευταίες 48 ώρες καταγράφεται ένα μπαράζ διπλωματικών πρωτοβουλιών από την πλευρά της Ρωσίας, σχετικά με την κρίση στη Μέση Ανατολή.

Στις 16 Οκτωβρίου ο ίδιος ο Βλαντίμιρ Πούτιν μίλησε με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, και τους ηγέτες της Αιγύπτου, του Ιράν, της Συρίας και της Παλαιστινιακής Αρχής. Ο ρώσος πρόεδρος εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τους δολοφονημένους Ισραηλινούς, αλλά δεν κατήγγειλε τις επιθέσεις της Χαμάς. Ο τσάρος της Ρωσίας ζήτησε επίσης κατάπαυση του πυρός και κατηγόρησε την Αμερική για την κρίση.

Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: «Παράδειγμα της αποτυχίας των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή», λέει ο Πούτιν

Όπως γράφει ο Economist, τα τηλεφωνήματα αυτά επιβεβαιώνουν δύο πράγματα: την αποξένωση της Ρωσίας από το Ισραήλ και ότι το Κρεμλίνο βλέπει τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς ως ευκαιρία να υπονομεύσει και να αποσπάσει την προσοχή της Δύσης.

Και αυτή ακριβώς η προσπάθεια επικροτείται από την Κίνα, την οποία επισκέφθηκε ο Πούτιν για να παραστεί στη σύνοδο κορυφής της πρωτοβουλίας Belt and Road, που διοργανώθηκε από τον Σι Τζινμπίνγκ.

Εν τω μεταξύ, ο Τζο Μπάιντεν συναντάται Νετανιάχου, επιδιώκοντας να διαμορφώσει τη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ, να λάβει μια ροή βοήθειας στη Γάζα και να αποτρέψει την ανάμειξη του Ιράν στην κρίση.

Λυκοφιλίες…

Ο Νετανιάχου συνήθιζε να αποκαλεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν «αγαπημένο του φίλο». Έχει επισκεφθεί τη Ρωσία δεκάδες φορές τα τελευταία χρόνια.

Πρέπει λοιπόν, να ξαφνιάστηκε που ο Ρώσος πρόεδρος περίμενε εννέα μέρες μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ για να τον πάρει τηλέφωνο. Η Ρωσία δεν έχει εκφράσει σχεδόν καμία μομφή για τους μαχητές, παρά τις αναφορές ότι, μεταξύ τόσων άλλων, σκότωσαν 16 υπηκόους της και ότι άλλοι οκτώ μπορεί να αγνοούνται.

Ο Νετανιάχου φλερτάρει τον Πούτιν λόγω του ρόλου της Ρωσίας στη Συρία, τον πιο ασταθή άμεσο γείτονα του Ισραήλ.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο κ. Νετανιάχου, ο κυρίαρχος πολιτικός στο Ισραήλ τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχει επίσης «συγγένεια» με ισχυρούς όπως ο Πούτιν. Δίσταζε να επικρίνει τη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία και σίγασε όταν το έκανε. Ούτε προμήθευσε στην Ουκρανία όπλα, παρά τα ουκρανικά αιτήματα.

Το δημοσίευμα του Economist υπογραμμίζει ότι υπάρχει άφθονη πιθανή συγγένεια μεταξύ της Ρωσίας και του Ισραήλ: το 15% των Ισραηλινών μιλούν ρωσικά, λόγω της καταγωγής τους στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Ο κ. Πούτιν φαίνεται να θαυμάζει το Ισραήλ ως μια μυώδη περιφερειακή δύναμη που δεν φοβάται να δείξει ην ισχύ του και καλωσόρισε «την προφανή αδιαφορία του κ. Νετανιάχου για τις δημοκρατικές αποτυχίες της Ρωσίας».

Η Χαμάς

Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρωσία έδωσε οποιαδήποτε άμεση βοήθεια στη Χαμάς είτε στον σχεδιασμό είτε στην εκτέλεση της επίθεσής της στο νότιο Ισραήλ. Αλλά η Ρωσία διατηρεί φιλικές σχέσεις με την οργάνωση που υποστηρίζεται από το Ιράν από τότε που ανέλαβε την εξουσία στη Γάζα, πιστεύοντας ότι μια μέρα μπορεί να είναι χρήσιμη. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, καλωσόρισε θερμά ένα μέλος της ηγεσίας της Χαμάς, τον Khaled Meshaal, στη Μόσχα το 2007. Όταν οι ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν στη Γάζα το 2014 σε μια επιχείρηση επτά εβδομάδων, βρέθηκαν αντιμέτωπες με μεγάλο αριθμό ρωσικών αντιαρματικών πυραύλων, που προμήθευσε το Ιράν.

Η ολοένα και πιο θερμή σχέση της Ρωσίας με το Ιράν έχει ήδη δημιουργήσει εντάσεις με το Ισραήλ και μπορεί να είχε προκαλέσει ρήξη ακόμη και χωρίς τη θηριωδία της 7ης Οκτωβρίου. Πέρυσι,  η Ρωσία στράφηκε στο Ιράν για να προμηθευτεί εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed προκειμένου να συνεχίσει τις επιθέσεις στην Ουκρανία.

Σε αντάλλαγμα, πιστεύεται ότι η Ρωσία θα εφοδιάσει το Ιράν με επιθετικά ελικόπτερα και συστήματα αεράμυνας. Αυτά τα όπλα, με τη σειρά τους, θα αύξαναν τις ικανότητες του Ιράν εάν πολεμήσει ποτέ με το Ισραήλ.

Κλιμάκωση

Ο κ. Πούτιν μπορεί να μην το θέλει αυτό, αλλά μάλλον δεν θα τον πείραζε αν ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς κλιμακωθεί και διευρυνθεί σε άλλα μέρη του αραβικού κόσμου. Η Χαμάς έχει ήδη βοηθήσει να απομακρυνθεί η εστίαση της Δύσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, προσπαθεί να εξασφαλίσει την έγκριση του Κογκρέσου για περαιτέρω βοήθεια προς την Ουκρανία, συνδέοντάς την με ένα πακέτο έκτακτης βοήθειας για το Ισραήλ. Αλλά ακόμα κι αν αυτό πετύχει, μια εκτεταμένη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή είναι βέβαιο ότι θα μειώσει τη ροή των πυρομαχικών προς την Ουκρανία, προς όφελος της Ρωσίας.

Στέλνοντας δύο αεροπλανοφόρα στην περιοχή, συν τον κορυφαίο διπλωμάτη της, Άντονι Μπλίνκεν, η Αμερική έδειξε πόσο πρόθυμη είναι να αποτρέψει τη διεύρυνση της σύγκρουσης. Ελπίζει να αποτρέψει τη Χεζμπολάχ, έναν άλλο ιρανικό πληρεξούσιο, ο οποίος ελέγχει τον νότιο Λίβανο και έχει ένα οπλοστάσιο έως και 150.000 ρουκετών και πυραύλων στραμμένο στο Ισραήλ.

Τα οφέλη

Ένας διευρυμένος πόλεμος θα είχε πιθανώς δύο οφέλη τόσο στη Ρωσία όσο και στο Ιράν.

Το πρώτο θα ήταν μια άνοδος στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που θα βοηθούσε και τις δύο προβληματικές οικονομίες και θα έδινε στον Πούτιν επιπλέον χρήματα για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο του στην Ουκρανία. Το δεύτερο θα ήταν να διαταράξει τα σχέδια της Αμερικής για τη Μέση Ανατολή. Ήδη, η Χαμάς έχει εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του Ιράν και της Ρωσίας αναβάλλοντας επ’ αόριστον την επίμαχη ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας που η Αμερική έχει ξοδέψει πολύ χρόνο και προσπάθεια προσπαθώντας να επιτύχει.

Για τους ίδιους σχεδόν λόγους η Κίνα αρνήθηκε επίσης να προσφέρει παρηγοριά στο Ισραήλ καταδικάζοντας τη Χαμάς.

Η Κίνα μέχρι στιγμής έχει εκφράσει απλώς ανησυχία «για την τρέχουσα κλιμάκωση των εντάσεων και της βίας μεταξύ Παλαιστίνης και Ισραήλ».

Όπως η Ρωσία, έτσι και η Κίνα θα χαρεί να δει την Αμερική να βουλιάζει στην περιοχή και να αμφισβητείται η εξουσία της. Η Κίνα βοήθησε στη διαμεσολάβηση μιας προσέγγισης μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας νωρίτερα αυτό το έτος, εν μέρει με την ελπίδα να υπονομεύσει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Μπορεί να μην είχε καμία ιδέα για τα σχέδια της Χαμάς, αλλά είναι απίθανο να μετανιώσει για την αναταραχή που προκάλεσαν.