Ευρωδικαστήριο: Για άλλη μια φορά στο εδώλιο η Ελλάδα για τα σκουπίδια

Για δεύτερη φορά παραπέμπεται η Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης  επειδή δεν έχει αποκαταστήσει τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) στο νησί της Ζακύνθου, ο οποίος λειτουργεί  εντός προστατευόμενης περιοχής Natura 2000. Αιτία, η αποτυχία της χώρας μας να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις του Δικαστηρίου από το 2014.      Η διαδικασία δεύτερης παραπομπής,   εάν δεν ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα, πιθανότατα θα καταλήξει στην επιβολή δυσθεώρητων προστίμων.

Σκυλακάκης: Μειώθηκαν τα πρόστιμα σε βάρος της Ελλάδας για τις παράνομες χωματερές

Παράνομες χωματερές

Η Ελλάδα ακόμη καταβάλλει πρόστιμα για τη λειτουργία παράνομων χωματερών, μια άλλη υπόθεση για την οποία είχε καταδικαστεί πρωτοδίκως από το ευρωδικαστήριο το 2005 και  της είχε επιβληθεί πρόστιμο το 2014 καθώς λειτουργούσαν ακόμα στην επικράτειά της 1.125 χώροι ανεξέλεγκτης διαθέσεως αποβλήτων. Η χρηματική κύρωση ήταν τότε 10 εκατ. ευρώ εφάπαξ και 80.000 ευρώ ανά χωματερή για κάθε χρόνο που παραμένει ανοιχτή.

Σήμερα, σχεδόν μια δεκαετία μετά, η Ελλάδα εξακολουθεί να καταβάλλει το ποσό των 80.000 ευρώ, σε ετήσια βάση, για καθεμία από τις 23 χωματερές που παραμένουν ανοιχτές. Στόχος του ΥΠΕΝ, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα Αποβλήτων κ. Μανώλη Γραφάκου είναι έως τέλος του 2024, τα πρόστιμα να έχουν μηδενιστεί.

Για να συμβεί ωστόσο αυτό, θα πρέπει αφενός να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή όλων των υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα, αλλά και να προχωρήσει η ανακύκλωση, η οποία παραμένει κάτω από 20%. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν     προ ημερών στη  15η Πανελλήνια Σύνοδο  ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων)  η ανακύκλωση και η ανάπτυξη διαλογής στην πηγή  διακριτών ρευμάτων σκουπιδιών, βρίσκονται σε στασιμότητα, ιδίως σε σχέση με τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) 2020 – 2030 και την ενδιάμεση χρονολογία του 2025.

Το γεγονός αυτό, όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της Συνόδου, οδηγεί στην ανάγκη υποβολής πρότασης από τη χώρα στην Κομισιόν, για  αναθεώρηση και  χρονική μετατόπισή   από το 2025 στο 2030 ως προς την επίτευξη των στόχων της ανακύκλωσης. Επίσης, ο στόχος   μείωσης του ποσοστού ταφής απορριμμάτων στο 10%   πρέπει να μετατοπιστεί  από το 2030 στο 2035.

Επιπλέον, η Ελλάδα βρίσκεται υπόλογη στην ΕΕ και για άλλες υποθέσεις διαχείρισης αποβλήτων. Καταβάλλει, επί του παρόντος, πρόστιμα και για τη   μη ορθή διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σε ολόκληρη τη χώρα. Ακόμη, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο χώρος υγειονομικής ταφής του Κιάτου λειτουργεί κατά παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα και την υγειονομική ταφή. Τέλος, η Επιτροπή είχε αποστείλει προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα το 2021 για να παροτρύνει τις ελληνικές αρχές να επεξεργάζονται σωστά τα απόβλητα πριν από την αποθήκευση σε 84 χώρους υγειονομικής ταφής.

Η υπόθεση της Ζακύνθου

Στις 17 Ιουλίου 2014 το Δικαστήριο απεφάνθη (υπόθεση C-600/12) ότι ο ΧΥΤΑ Ζακύνθου δεν πληροί τις προϋποθέσεις και απαιτήσεις της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας   και ότι η Ελλάδα συνεχίζει να διατηρεί σε λειτουργία δυσλειτουργικό χώρο υγειονομικής ταφής. Τον Απρίλιο 2017 η  Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στις ελληνικές αρχές  λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του Δικαστηρίου.

Μετά την τελευταία υπενθύμιση, η Ελλάδα σταμάτησε τη   διάθεση  αποβλήτων στον ΧΥΤΑ,     ωστόσο ο χώρος ακόμη δεν έχει αποκατασταθεί προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με την απόφαση του Δικαστηρίου. Οι διάφορες καταληκτικές ημερομηνίες που κοινοποίησε η Ελλάδα στην Επιτροπή αναβλήθηκαν και, επομένως, η χώρα δεν έχει κοινοποιήσει αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα για την πλήρη εφαρμογή της απόφασης του Δικαστηρίου.

Έτσι,  η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει εκ νέου την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς πρόκειται για τη δεύτερη παραπομπή αναμένεται να επιβληθούν   κυρώσεις για το χρονικό διάστημα μεταξύ της πρώτης απόφασης του 2014 έως την πλήρη συμμόρφωση της χώρας.