Ασφαλιστικό: Έρχονται αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης και τις συντάξεις χηρείας

Σειρά αλλαγών στην ασφαλιστική νομοθεσία περιλαμβάνει το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου. Ωστόσο υπάρχουν δύο συνταξιοδοτικά θέματα τα οποία δεν συμπεριλήφθηκαν, παρότι αρχικώς συζητείτο η αντιμετώπισή τους.

Πρόκειται για τις επικείμενες αλλαγές – επί τα βελτίω – στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (παρακράτηση στις υψηλές συντάξεις υπέρ του ασφαλιστικού συστήματος). Όπως και την μείωση των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα για τις περιπτώσεις όπου ο δικαιούχος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται εξ ιδίου δικαιώματος.

Ανέφικτη η αύξηση των μισθών στα 1.500 ευρώ – Τι είπε η ΓΣΕΕ στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας

Η κυβέρνηση σχεδιάζει την αναμόρφωση της κλίμακας της εισφοράς αλληλεγγύης ώστε να καταστεί δικαιότερη, χωρίς ωστόσο να μειώσει τα έσοδα του ειδικού ταμείου που έχει συσταθεί για το σκοπό αυτό.

Στο άλλο θέμα οι περικοπές είναι αναπόφευκτες και – πιθανότατα – το υπουργείο επέλεξε να μην συμπεριλάβει τη διάταξη προκειμένου να αποφύγει τις αντιδράσεις σε ένα νομοσχέδιο, το οποίο – κατά βάσην – περιέχει θετικές διατάξεις για τους συνταξιούχους. Οι συντάξεις χηρείας του δημοσίου τομέα ήδη περικόπτονται μετά την παρέλευση τριετίας το θάνατο του ασφαλισμένου. Εκκρεμεί η σχετική διάταξη να ισχύσει και στον ιδιωτικό τομέα.

Εισφορά αλληλεγγύης

Η κυβέρνηση εξετάζει την αναμόρφωση της εισφοράς και όχι την πλήρη κατάργησή της, κάτι που αποτελεί αίτημα των συνταξιούχων. Η εν λόγω εισφορά επιβάλλεται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ κλιμακωτά και κυμαίνεται από 3% έως 14%. Ουσιαστικά αφορά 400.000 συνταξιούχους με συντάξεις άνω των 1400 ευρώ. Χρηματοδοτεί το λογαριασμό ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών) στο οποίο υπολογίζεται ότι έχουν συγκεντρωθεί περί τα 14 δισ. ευρώ.

Η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταφέρει για τους επόμενους μήνες την τελική αναμόρφωσή της, χωρίς να ξεκαθαρίζει με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί το λεγόμενο «ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα».

Τα δύο επικρατέστερα σενάρια για τη νέα ρύθμιση προβλέπουν: Πρώτον, την αλλαγή της αρχιτεκτονικής της εισφοράς, ώστε να μην επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ» αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου. Δηλαδή κάτι ανάλογο με αυτό που εφαρμόζεται στην φορολογία εισοδήματος. Δεύτερον, τη μείωση των συντελεστών της εισφοράς, έτσι ώστε να μην διπλασιάζονται από το πρώτο στο δεύτερο κλιμάκιο (από 3% σε 6%).

Συντάξεις χηρείας

Η τελική απόφαση για τις συντάξεις χηρείας αναμένεται να ληφθεί σε κεντρικό κυβερνητικό επίπεδο, καθώς πρόκειται για ένα ευαίσθητο θέμα το οποίο μπορεί να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.

Αφορά τις περιπτώσεις των δικαιούχων σύνταξης χηρείας, οι οποίοι εργάζονται ή συνταξιοδοτούνται εξ ιδίου δικαιώματος

Σύμφωνα με το νόμο οι δικαιούχοι λαμβάνουν σύνταξη χηρείας ίση με το 70% της σύνταξης του θανόντος, επί μία τριετία.

Μετά την τριετία το ποσό της χηρείας μειώνεται κατά 50% και η σύνταξη χηρείας περιορίζεται από το 70% στο 35% της σύνταξης του θανόντος. Δηλαδή η περικοπή θα πρέπει να επιβληθεί σε όλες τις συντάξεις χηρείας (ανδρών και γυναικών) που δόθηκαν πριν την 1η Οκτωβρίου 2020 αν σήμερα ο δικαιούχος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται.

Ωστόσο, ο συνταξιούχος μπορεί να επιλέξει ποια από τις δύο συντάξεις θα περιοριστεί στο 50% ώστε να επιλέξει προφανώς το μικρότερο ποσό και να έχουν μικρότερες απώλειες.

Αναδρομικές περικοπές

Σημειώνεται πως το 2020, κόπηκαν οι συντάξεις 5.500 δικαιούχων συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα – χωρίς οι ίδιοι να έχουν ενημερωθεί – με αποτέλεσμα να προκληθεί αγανάκτηση και ο ΕΦΚΑ να αναγκαστεί να επιστρέψει πίσω τα ποσά.

Ταυτοχρόνως, η Ανώτατη Γενική Συνομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδος ζητά από την πολιτεία να μην διεκδικήσει αναδρομικές περικοπές από τους δικαιούχους συντάξεων χηρείας που λαμβάνουν δική τους σύνταξη. Σημειώνει πως περισσότερο από το 25% των αναδρομικών – που θα κληθούν να επιστρέψουν – είναι φόροι που ήδη οι συνταξιούχοι έχουν καταβάλει και ως εκ τούτου η επιστροφή θα δημιουργήσει τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα.

Μέχρι ώρας η κυβέρνηση δεν έχει ξεκαθαρίσει τι πολιτική θα ακολουθήσει στο θέμα αυτό. Πάντως οι περικοπές στις συντάξεις του δημοσίου τομέα έχει ήδη εφαρμοστεί, γεγονός που προδιαθέτει για το τι θα συμβεί και στον ιδιωτικό τομέα.