Γκρίνσπαν-ΟΗΕ: Πώς οι πλούσιες χώρες «πρασινίζουν» σε βάρος των φτωχότερων

Οι πλούσιες χώρες χρησιμοποιούν την πράσινη μετάβαση ως δικαιολογία για να ενισχύσουν τις δικές τους οικονομίες σε βάρος των αναπτυσσόμενων, εκμεταλλευόμενες τους απαρχαιωμένους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, σύμφωνα με την επικεφαλής Εμπορίου του ΟΗΕ.

«Πολλοί εμπορικοί κανόνες απαγορεύουν πολιτικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Και οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν περισσότερο δημοσιονομικό χώρο για να επιδοτούν τους τομείς που είναι καλοί για το περιβάλλον», αναφέρει η Ρεμπέκα Γκρίνσπαν, γενική γραμματέας της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, σε συνέντευξή της στους Financial Times.

Και πρόσθεσε ότι το διεθνές εμπορικό σύστημα, το οποίο επέτρεψε σε κράτη όπως η Νότια Κορέα και η πατρίδα της η Κόστα Ρίκα να προχωρήσουν, δεν λειτουργεί πλέον για τους φτωχότερους.

«Το εμπόριο και οι επενδύσεις ήταν οι δύο πυλώνες προκειμένου οι αναπτυσσόμενες χώρες να προχωρήσουν πραγματικά σε μια πορεία δυναμικής ανάπτυξης. Και τώρα θα είναι εξίσου σημαντικό για τη δυναμική, βιώσιμη ανάπτυξη», υπογράμμισε.

Τώρα όμως αντιμετωπίζουν δύο μεγάλα προβλήματα, καθώς έχουν αποκλειστεί από τις αγορές λόγω του γρήγορου ρυθμού της τεχνολογικής αλλαγής και των νέων φραγμών στις πλούσιες χώρες.

«Οι λιγότερο ψηφιακά προετοιμασμένες χώρες μένουν πιο πίσω στον ψηφιακό τομέα», τόνισε η Γκρίνσπαν και πρόσθεσε: «Το άλλο πρόβλημα είναι ότι η βιομηχανική πολιτική επέστρεψε, αλλά ειδικά στις πιο ανεπτυγμένες χώρες. Και έτσι αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα των αναπτυσσόμενων χωρών να ανταγωνιστούν».

Η αμερικανική νομοθεσία

Οι ΗΠΑ έχουν θεσπίσει τον νόμο ορόσημο για τη μείωση του πληθωρισμού με επιδοτήσεις 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων και φορολογικές ελαφρύνσεις για προϊόντα εγχώριας παραγωγής, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα. Η ΕΕ ανταποκρίθηκε ομοίως με αυξημένες επιδοτήσεις και πολιτικές για την τόνωση της παραγωγής τσιπς πυριτίου, κρίσιμων ορυκτών και πράσινης τεχνολογίας.

«Οι αναπτυσσόμενες χώρες βλέπουν πολλές από αυτές τις πολιτικές ως προστατευτικές. Δεν έχουν τον δημοσιονομικό χώρο να ακολουθήσουν τον δρόμο των επιδοτήσεων, άρα πρέπει να ακολουθήσουν τον δρόμο των περιορισμών στο εμπόριο ή ακόμη και των δασμών ή των φόρων», εξήγησε.

Μάλιστα, άσκησε κριτική στην ΕΕ επειδή οδήγησε την Ινδονησία στον ΠΟΕ λόγω των περιορισμών της στις εξαγωγές νικελίου και της απαίτησης να επεξεργάζεται το μετάλλευμα σε τοπικό επίπεδο. Είπε ότι η Τζακάρτα ήθελε να ανεβάσει την αλυσίδα αξίας φτιάχνοντας προϊόντα από το νικέλιο.

«Δεν θέλουν να εξαχθεί σε ακατέργαστη μορφή, αλλά με προστιθέμενη αξία. Έτσι οδηγήθηκαν σε διαιτησία στον ΠΟΕ. Έχασαν σε πρώτη φάση ακριβώς επειδή οι κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου δεν έχουν προσαρμοστεί», υποστήριξε και τόνισε ότι η Συμφωνία για τα Επενδυτικά Μέτρα που σχετίζονται με το Εμπόριο πρέπει να μεταρρυθμιστεί.

Η Τζακάρτα άσκησε έφεση, αλλά επειδή οι ΗΠΑ εμπόδισαν τη σύσταση δευτεροβάθμιου οργάνου του ΠΟΕ, η υπόθεση έχει σταματήσει. Η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να λάβει μέτρα επιβολής, όπως δασμούς σε ινδονησιακά προϊόντα.

Επιτέθηκε επίσης στους νέους πράσινους κανόνες της ΕΕ που απαγορεύουν τις εισαγωγές από αποψιλωμένη γη ως υπερβολικά τιμωρητικό. «Αν τιμωρήσετε μόνο τον πληθυσμό και δεν τον βοηθήσετε να έχει βιώσιμο εισόδημα από ένα βιώσιμο δάσος. . . ποιος είναι ο δρόμος προς τα εμπρός;»

Ο φόρος των Βρυξελλών στις εισαγωγές χάλυβα, τσιμέντου και άλλων προϊόντων έντασης άνθρακα, ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων άνθρακα , ήταν επίσης άδικος επειδή βασιζόταν στο ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες πληρώνουν την ίδια τιμή άνθρακα με εκείνες της ΕΕ, είπε.

Σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015 για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι χώρες που ιστορικά έχουν περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συμφώνησαν να επωμιστούν μεγαλύτερο βάρος από το κόστος από τις αναπτυσσόμενες χώρες.

«Το όλο θέμα της κοινής αλλά διαφοροποιημένης ευθύνης έχει περιθωριοποιηθεί», υπογράμμισε η Γκρίνσπαν. «Το Παρίσι δεν είναι ένα μενού εστιατορίου από το οποίο μπορείτε να διαλέξετε. Αυτό ήταν αναπόσπαστο μέρος της συμφωνίας».