Ελληνική οικονομία: Οι προκλήσεις του 2024

Μεγάλες είναι οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία το 2024, η οποία θα είναι κρίσιμη χρονιά και θα συνοδευτεί από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες. Σημαντικό στοίχημα για την κυβέρνηση αποτελεί η ανάπτυξη, με τον πήχη να έχει τεθεί στο 2,9%.

Ωστόσο, οι υπόλοιποι οργανισμοί – εγχώριοι και διεθνείς – «βλέπουν» μικρότερο ρυθμό. Η μία εκδοχή των  μελλοντικών εξελίξεων αφορά τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού, κάτι το οποίο δε φαίνεται να αφορά μέχρι στιγμής τον καλπασμό των τιμών των τροφίμων ο οποίος μάλλον θα συνεχιστεί τουλάχιστον κατά τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους.

Ο πληθωρισμός και οι ρυθμοί ανάπτυξης

Παράλληλα οι υποδεέστερες του πληθωρισμού ονομαστικές αυξήσεις των εισοδημάτων και η συνεχώς καταγραφόμενη μείωση της κατ’ όγκον κατανάλωσης , αν συνοδευτεί και από τη μείωση των τιμών των υδρογανανθράκων και της ηλεκτρικής ενέργειας, μάλλον θα επηρεάσουν αρνητικά τα έσοδα, εξ ού και η κυβερνητική πρεμούρα για επιβολή νέων φόρων αλλά και η μαζική αποστολή προειδοποιήσεων προς οφειλέτες με απειλές για λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Η ευημερία δεν είναι υπόθεση «δεικτών»

Οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών για τους ρυθμούς ανάπτυξης το 2024 δεν είναι αισιόδοξες, ενώ γενικότερα στο «τετράγωνο» ανάπτυξη – πληθωρισμός – επιτόκια – χρέος συγκεντρώνονται πολλές εντάσεις και υψηλή ανασφάλεια.Το ζητημα είναι το ποιος θα είναι ο βαθμός απόκρισης της ελληνικής οικονομίας στα παραπάνω.

Η υπεραισιοδοξία των επενδύσεων

Από εκεί και πέρα, βασικό ζήτημα αλλά και ζητούμενο και οι επενδύσεις. Tο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει θέσει έναν μεγαλεπήβολο στόχο για επενδυτικές δαπάνες 12,17 δισ. ευρώ το 2024, σε επίπεδα δηλαδή πρωτόγνωρα για την ελληνική οικονομία ακόμα και τον καιρό πριν από τα μνημόνια. Σύμφωνα με το κείμενο του προϋπολογισμού, οι επενδύσεις θα πρέπει να αυξηθούν κατά περισσότερο από 15% και την επόμενη χρονιά. Αποτελεί έναν από τους πλέον υπεραισιόδοξους στόχους της επόμενης χρονιάς.

Οι επενδυτικοί πόροι του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων θα πρέπει να αυξηθούν σε 12,167 δισ. ευρώ το 2024, από 10,822 δισ. ευρώ το 2023. Τα 8,55 δισ. ευρώ των δαπανών του 2024 θα πρέπει να προέλθουν από το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και τα 3,62 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Για το 2024 ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των επενδύσεων θα πρέπει να φτάσει στο 15,1%. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι και ο προϋπολογισμός του 2023 προέβλεπε επενδύσεις της τάξης του 15% και τελικά η εκτέλεση φτάνει μόλις το 7%, ήτοι υποδιπλάσιο του στόχου.

Τα προβλήματα στο Ταμείο Ανάκαμψης

Με το παραπάνω συνδέεται και η πορεία που θα έχει η απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πάντως, οι προβλέψεις για φέτος είναι ότι θα υπάρξει μια υποεκτέλεση της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ, κάτι που μόνο ενθαρρυντικό δεν είναι. Φέτος, αντί για 3,66 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος, αναμένεται οι δαπάνες να κλείσουν λίγο πάνω από τα 2 δισ. ευρώ (η δαπάνη του 2022 ήταν 2,843 δισ. ευρώ, ο στόχος του 2023 ήταν 3.662 δισ. ευρώ με νέα πρόβλεψη για 2,072 δισ. ευρώ). Για το 2024, ο στόχος επισήμως τίθεται στα 3,617 δισ. ευρώ με πηγές του Υπουργείου να αναφέρουν ότι φιλοδοξούν για ακόμα πιο υψηλές επιδόσεις.

Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το έτος 2024 φτάνουν στα 8,55 δισ. ευρώ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης μεταξύ των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της ΕΕ, ύψους 6,5 δισ. ευρώ και εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, ύψους 2,05 δισ. ευρώ. Οι εθνικοί πόροι είναι ενισχυμένοι γιατί έχουν προστεθεί 250 εκατ. για πληρωμές έργων και 350 εκατ. για τις φυσικές καταστροφές.

Οι προκλήσεις για τον τουρισμό

«Κλειδί» αναμένεται να αποδειχθεί και η πορεία του τουρισμού της επόμενης χρονιάς. Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, θετικά καταγράφονται τα πρώτα μηνύματα για το 2024 από την τουριστική αγορά, με τις αεροπορικές και τους tour operators να συνεχίζουν να εντάσσουν την χώρα μας στον προγραμματισμό του 2024 και τους τουρίστες να περιλαμβάνουν την Ελλάδα στους επιθυμητούς προορισμούς. Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι προκλήσεις στην τουριστική σκακιέρα παραμένουν πολλαπλές και μεγάλες, προσθέτοντας έναν παράγοντα αβεβαιότητας στις όποιες προβλέψεις. Αντιστοίχως ευοίωνες είναι και οι προβλέψεις για τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, ο οποίος μάλιστα αναμένει υψηλότερη κίνηση και τους πρώτους μήνες του νέου έτους, χάρη στην ενίσχυση των συνδέσεων κατά την χειμερινή περίοδο. Θετικές παραμέτρους για την τουριστική πορεία του 2024 διαπιστώνει και η πρόσφατη έρευνα «Τάσεις του Επιχειρείν» της Εθνικής Τράπεζας.

Οι προκλήσεις και οι αστερίσκοι παραμένουν, επισφραγίζοντας την ρευστή φύση του τουριστικού γίγνεσθαι αλλά και την πεποίθηση των φορέων ότι οι καλές επιδόσεις δεν προσφέρονται για εφησυχασμό. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι πληθωριστικές πιέσεις οι οποίες μπορεί να μειώσουν το διαθέσιμο εισόδημα των ταξιδιωτών με αποτέλεσμα είτε να περιορίσουν τα ταξίδια είτε να μειώσουν την μέση δαπάνη και οι έκρυθμες γεωπολιτικές συνθήκες, με δύο πολέμους να μαίνονται στην ευρύτερη περιοχή, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει δυσμενώς την πορεία της ελληνικής οικονομίας.