Χρυσή Βίζα: Η Πορτογαλία βάζει φρένο στις αγορές ακινήτων και πατάει γκάζι στις επενδύσεις σε επιλεγμένα funds

Η Πορτογαλία επιδιώκει να συνεχίσει να εισπράττει ξένο χρήμα μέσω του προγράμματος της Χρυσής Βίζας, αποκλείοντας όμως πια από αυτό τις αγορές ακινήτων. Αυτό γίνεται επειδή οι τιμές -ειδικά στις κατοικίες αλλά και σε εμπορικά ακίνητα- έχουν πάει στα ύψη, θέτοντας ουσιαστικά εκτός αγοράς τους Πορτογάλους προς όφελος Κινέζων, Αμερικανών και Βραζιλιάνων, οι οποίοι αποδείχτηκαν οι βασικοί μέχρι τώρα ευνοημένοι του εν λόγω προγράμματος.

Πλέον η Λισσαβόνα αλλάζει μοντέλο και πλέον για να πάρει κανείς Χρυσή Βίζα στη χώρα θα πρέπει να επενδύει τουλάχιστον 500.000 ευρώ σε κάποιο ή κάποια από 40 περίπου ειδικά επενδυτικά κεφάλαια (funds) τα οποία ήδη υπάρχουν ή δημιουργούνται ειδικά για το σκοπό αυτό. Μπορεί επισήμως η πλήρης λίστα με τα funds να μην έχει ανακοινωθεί ακόμη, αλλά αφορούν μεγάλο εύρος επενδύσεων, από τη γεωργία μέχρι την έρευνα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.

Πορτογαλία: AirBnb και Χρυσή Βίζα ξανά στο προσκήνιο

Οι επενδύσεις σε τέτοια funds της χώρας αποτελούσαν ήδη από το 2015 επιλογή για όσους ήθελαν να βάλουν χρήματα στην Πορτογαλία και να λάβουν Χρυσή Βίζα,. Οι περισσότεροι ξένοι όμως προτιμούσαν να αγοράζουν κατοικίες. Τώρα το νέο πρόγραμμα επενδύσεων σε αναπτυξιακά funds αναμένεται ότι θα αποτελέσει την κύρια οδό για ξένους που θέλουν να εκμεταλλευτούν τη Χρυσή Βίζα και μένει να φανεί πόσο πετυχημένη θα είναι η προσπάθεια αυτή.

Πρόκειται για εξέλιξη που μπορεί να αποτελέσει οδηγό και για άλλες χώρες της Ευρώπης που διατηρούν ή διατηρούσαν προγράμματα Χρυσής Βίζας. Ορισμένες χώρες τα κατήργησαν ή εξετάζουν να τα καταργήσουν ή να τα αλλάξουν λόγω πιέσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργήσει στις εγχώριες αγορές –κυρίως μέσω μεγάλων αυξήσεων σε τιμές ακινήτων. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση έχει διπλασιάσει στις ακριβές περιοχές (ακριβές περιοχές Αθήνας, κάποια κοσμοπολίτικα νησιά κλπ) το ελάχιστο ποσό επένδυσης σε ακίνητα για τη χορήγηση Χρυσής Βίζας. Το ποσό αυτό πλέον διαμορφώνεται στις 500.000 ευρώ από 250.000 ευρώ που ήταν πριν.

Funds για χορήγηση Χρυσής Βίζας στην Πορτογαλία

Πηγές από την Πορτογαλία αναφέρουν ότι κι άλλα funds, όπως το Sharing Education με έδρα τη Λισσαβόνα το οποίο επενδύει σε διεθνή σχολεία, βλέπει επίσης να υπάρχει αύξηση ενδιαφέροντος από ξένους. Το Sharing Education ανήκει στα funds που ήδη συμμετέχουν στο πρόγραμμα χορήγησης Χρυσής Βίζας της χώρας.

Ως παράδειγμα τέτοιων νέων επενδύσεων για χορήγηση Χρυσής Βίζας στη χώρα το Reuters προβάλλει βιώσιμες αγροτικές επενδύσεις σε fund όπως το Pela Terra, το οποίο αποσκοπεί στην επαναχρησιμοποίηση και εκμετάλλευση 2.500 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης στην επαρχία Alentejo.

80% με 90% των ξένων επενδύσεων σε τέτοια funds

Οι προκλήσεις για το αναθεωρημένο πρόγραμμα είναι πολλές. Από τη μια, η Πορτογαλία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό γειτονικών χωρών που προσφέρουν προγράμματα Χρυσής Βίζας, όπως η Ισπανία. Από την άλλη τέτοιες επενδύσεις σε funds θεωρείται ότι μπορεί να ενέχουν μεγαλύτερους κινδύνους από όσο οι επενδύσεις σε ακίνητα, για παράδειγμα.

Σε κάθε περίπτωση όμως, ειδικοί στη χώρα θεωρούν ότι με την κατάργηση των επενδύσεων σε ακίνητα ως προϋπόθεση το βασικό δρόμο για τη χορήγηση Χρυσής Βίζας στην Πορτογαλία, σύντομα το 80% με 90% των ξένων επενδύσεων στη χώρα θα αφορά τοποθετήσεις σε τέτοια funds.

Χρυσή Βίζα: Έσοδα 7,2 δις ευρώ από το 2012 στην Πορτογαλία

Μένει να φανεί εάν το ενδιαφέρον θα παραμείνει μεγάλο, αφού το πρόγραμμα χορήγησης Χρυσής Βίζας στη χώρα σε ακίνητα έχει αποφέρει στη χώρα από το 2012 που πρωτοπαρουσιάστηκε περίπου 7,2 δις ευρώ. Από το ποσό αυτό, το 90% περίπου αφορούσε αγορές ακινήτων, με τους περισσότερους ενδιαφερόμενους ξένους να προέρχονται από Κίνα, ΗΠΑ και Βραζιλία. Η ζήτηση ήταν τέτοια που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγκάστηκε να παρέμβει για να μπει φρένο σε τέτοια προγράμματα, κάνοντας μεταξύ άλλων λόγο για απειλές που αφορούν τη μαζική είσοδο τέτοιων ξένων στην ασφάλεια των χωρών.

Επιπλέον οι ίδιοι οι κάτοικοι, ειδικά αυτοί σε μεγάλες πόλεις όπως η Λισσαβόνα, άρχισαν να αντιδρούν καθώς οι συνεχείς αγορές από ξένους επενδυτές ανέβασαν δραματικά τις τιμές τόσο για αγορά όσο και για ενοικίαση κατοικιών.

Από το Φεβρουάριο του 2023 η κυβέρνηση της Πορτογαλία ξεκίνησε να ανακοινώνει περιορισμούς στο πρόγραμμα Χρυσής Βίζας, σε μια προσπάθεια να κάνει αποκέντρωση στις επενδύσεις αυτές, από τις πόλεις προς την περιφέρεια.