Golden visa: Το πορτογαλικό τρικ και πώς κερδίζει η Ελλάδα

Η ντρίμπλα της Πορτογαλίας αναφορικά με την χορήγηση «χρυσής βίζας» φαίνεται ότι αλλάζει τα δεδομένα στην ευρωπαϊκή αγορά και παρά το γεγονός ότι δεν στοχεύει απευθείας στα ακίνητα επηρεάζει σημαντικά τον συγκεκριμένο κλάδο.

Το κενό που έχει δημιουργηθεί φαίνεται ότι εκμεταλλεύεται επί του παρόντος η Ελλάδα, η οποία φιγουράρει σε αρκετές λίστες ως η πλέον ελκυστική Golden Visa, και τον Πειραιά να αναδεικνύεται σε ελ Ντοράντο προσέλκυσης ζεστού χρήματος.

Golden Visa: Οι χώρες που παρέχουν τα πιο ελκυστικά προγράμματα – Η θέση της Ελλάδας

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του δείκτη τιμών Spitogatos Property Index, σύμφωνα με τα οποία οι τιμές των κατοικιών στον Πειραιά, κατέγραψαν αύξηση κατά 23,20% στο τέταρτο τρίμηνο του 2023 με τη μέση ζητούμενη τιμή πώλησης, να διαμορφώνεται στα 2.174 ευρώ ανά τ.μ., σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022 που ένα σπίτι κόστιζε κατά μέσο όρο 1.765 ευρώ ανά τ.μ.

Μεγαλύτερη αύξηση κατά 25,60% καταγράφεται στα προάστια του Πειραιά με την μέση τιμή να διαμορφώνεται 1.800 ευρώ ανά τ.μ. το τέταρτο τρίμηνο του 2023 έναντι 1.433 ευρώ ανά τ.μ. το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Η Golden Visa

Οι ξένοι επενδυτές παραμένουν σταθερά προσηλωμένοι στην απόκτηση ακινήτων τουλάχιστον 250.000 ώστε να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής μέσω του προγράμματος «χρυσή βίζα».

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως τονίζουν στελέχη της αγοράς ακινήτων, η ζήτηση έχει πλέον μετατοπιστεί στον Πειραιά καθώς και σε περιοχές της Αττικής όπου έχει διατηρηθεί το καθεστώς των 250.000 ευρώ, αποφεύγοντας τις περιοχές όπου έχει διπλασιαστεί το όριο σε 500.000 ευρώ, δηλαδή το κέντρο της Αθήνας, τα βόρεια και τα νότια προάστια.

Ωστόσο, ο μεγαλύτερος όγκος των επενδυτών αναζητάει πλέον ακίνητα στον Πειραιά, όπου έχουν γίνει σημαντικά έργα υποδομής και αναπλάσεις, όπως ο σταθμός του μετρό αλλά και οι αναπλάσεις στον Πύργο του Πειραιά, δημιουργώντας σημαντική ζήτηση για κατοικίες από εργαζομένους στην περιοχή.

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των επενδυτών για Golden Visa μέχρι και σήμερα παραμένει από επενδυτές προερχόμενους από την Κίνα.

Το πορτογαλικό πείραμα

Σε μια προσπάθεια να επιλύσει τη στεγαστική κρίση που έπληξε τη χώρα, η Πορτογαλία ανακοίνωσε τον περασμένο Φεβρουάριο ότι θα καταργούσε το πρόγραμμα της χρυσής βίζας. Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την αγορά ακινήτων. Κι αυτό γιατί επί της ουσίας το νέο πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα σε αλλοδαπούς να εξασφαλίσουν δικαιώματα διαμονής αρκεί να βάλουν τα χρήματά τους σε επενδυτικά κεφάλαια. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει προβληματισμός για έμμεσες επενδύσεις σε ακίνητα, καθώς παράγοντες της αγοράς εντοπίζουν κενό στον νόμο.

Εκτιμάται ότι η χρυσή βίζα έχει προσελκύσει κεφάλαια 7,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (8 δισεκατομμύρια δολάρια) από την έναρξή της το 2012, με τα περισσότερα χρήματα να είναι από την Κίνα, τη Βραζιλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Περίπου το 90% αυτών των χρημάτων πήγαν σε ακίνητα, πυροδοτώντας αντιδράσεις για εκτίναξη των τιμών των κατοικιών σε ένα από τα φτωχότερα έθνη της δυτικής Ευρώπης.

Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε να σταματήσουν τέτοια προγράμματα, επικαλούμενη κινδύνους για την ασφάλεια.

Η τοποθέτηση χρημάτων σε επενδυτικά κεφάλαια ήταν μια επιλογή στο πλαίσιο του πορτογαλικού συστήματος από το 2015, αλλά τώρα αναμένεται να είναι το κύριο κανάλι του. Άλλες διαδρομές για την απόκτηση της golden visa περιλαμβάνουν δωρεές σε πολιτιστικά ή ερευνητικά έργα.

«Η ακίνητη περιουσία πάντα απομάκρυνε την εστίαση από τις άλλες επιλογές», ανέφερε στο Reuters, η δικηγόρος Vanessa Lima, από την Prime Legal, η οποία μεταξύ άλλων υπηρεσιών βοηθά τους αλλοδαπούς να υποβάλουν αίτηση για βίζα.

«Ο κύριος τύπος επένδυσης θα είναι (από εδώ και πέρα) σε funds – δεν υπάρχει αμφιβολία».

Για να επιλεγούν, οι υποψήφιοι πρέπει να μεταφέρουν 500.000 ευρώ σε ένα ή περισσότερα ταμεία που πληρούν τις προϋποθέσεις.

Pela Terra

Μεταξύ εκείνων που ελπίζουν να επωφεληθούν είναι το επενδυτικό ταμείο βιώσιμης γεωργίας Pela Terra , το οποίο ήδη βοηθά στην αναγέννηση σχεδόν 1.000 εκταρίων γεωργικής γης στην περιοχή Alentejo. «Οι νέοι κανονισμοί είναι άνεμος στα πανιά μας», δήλωσε ο Alex Lawry-White της Pela Terra.

Χαρακτήρισε τις αλλαγές ως «διόρθωση» κανόνων που είχαν δημιουργήσει προβλήματα όπως οι υψηλότερες τιμές των κατοικιών, προσθέτοντας: «Το πρόγραμμα χρυσής βίζας θα πρέπει να έχει την κοινότητα… στο επίκεντρό του».

Προβληματισμός

Αν και δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία, τρεις δικηγόροι που ειδικεύονται στις χρυσές βίζες είπαν στο Reuters ότι με τον δρόμο των ακινήτων να έχει κλείσει, είναι πιθανόν να φτάσουν λιγότερα χρήματα στην Πορτογαλία.

«Οι άνθρωποι το κάνουν όχι από επιθυμία να επενδύσουν αλλά από ανάγκη… για να πάρουν τις χρυσές βίζες», δήλωσε ο Francisco Barata Salgueiro, ανώτερος συνεργάτης υπεύθυνος για το τμήμα ξένων επενδύσεων στην EDGE International Lawyers.

Η συνεισφορά τουλάχιστον 250.000 ευρώ σε πολιτιστικά έργα ή 500.000 ευρώ στην επιστημονική έρευνα – ή η δημιουργία 10 θέσεων εργασίας – μπορεί επίσης να βοηθήσει στην εξασφάλιση μιας χρυσής βίζας.

Ωστόσο, ο Nuri Katz της συμβουλευτικής εταιρείας Apex Capital Partners είπε ότι η εξαίρεση των επενδύσεων σε ακίνητα θα κάνει την Πορτογαλία λιγότερο ελκυστική για τους επενδυτές, οι οποίοι θα στραφούν στα προγράμματα χρυσής βίζας άλλων χωρών.

Ασάφεια

Οι δικηγόροι και οι συμβουλευτικές εταιρείες έχουν παραπονεθεί εδώ και καιρό ότι η διαδικασία της χρυσής βίζας είναι αργή και γραφειοκρατική και ορισμένοι ήθελαν περισσότερη σαφήνεια σχετικά με τους νέους κανόνες, οι οποίοι απαγορεύουν τόσο τις άμεσες όσο και τις έμμεσες επενδύσεις σε ακίνητα.

«Αν ένα ταμείο θέλει να επενδύσει σε ένα εργοστάσιο… είναι αυτή η έμμεση επένδυση σε ακίνητα ή όχι;», ρώτησε ο Salgueiro της EDGE. «Δεν το πιστεύουμε, αλλά τέτοιες αβεβαιότητες εμφανίστηκαν».

Τα προγράμματα

Στο πλαίσιο των προγραμμάτων της Golden Visa, οι ξένοι υπήκοοι μπορούν να λάβουν άδεια μόνιμης ή μακροχρόνιας διαμονής με αντάλλαγμα να πραγματοποιήσουν ένα συγκεκριμένο ποσό επένδυσης στη χώρα υποδοχής.  Παρά τα προβλήματα που έχουν προκαλέσει στις εγχώριες αγορές τα προγράμματα αυτά, κυρίως ανεβάζοντας τις τιμές των ακινήτων, εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα δημοφιλή. Πολλοί επενδυτές που θέλουν να διαφοροποιήσουν τις συμμετοχές τους, να αποκτήσουν πρόσβαση σε νέες αγορές, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους ή να αποκτήσουν μια δεύτερη υπηκοότητα βρίσκουν τις golden visas ελκυστικές.