Ημιαγωγοί: Γιατί εξελίσσεται σε νέο πεδίο «κούρσας εξοπλισμών»

Η πολύπλοκη και υψηλού κινδύνου κατασκευή ημιαγωγών αποτελούσε ανέκαθεν μία μάχη εταιρικών κολοσσών. Πλέον, έχει μετεξελιχθεί και σε μία σύγκρουση μεταξύ κυβερνήσεων.

Αυτά τα… θαυματουργά κομμάτια τεχνολογίας – επίσης γνωστά ως ολοκληρωμένα κυκλώματα ή, συνηθέστερα, απλά τσιπ – μπορεί να είναι τα πιο μικροσκοπικά αλλά και πιο απαιτητικά προϊόντα που έχουν κατασκευαστεί ποτέ.

Μικρά αλλά πολύτιμα – Γιατί η κατασκευή τσιπ έγινε… ο νέος ψυχρός πόλεμος

Και επειδή είναι τόσο δύσκολη και δαπανηρή η παραγωγή τους, όπως αναφέρει σε άρθρο του το Bloomberg, υπάρχει παγκόσμια εξάρτηση από λίγες μόνο εταιρείες, μια εξάρτηση που ανακουφίστηκε μόνο εν μέρει από τις ελλείψεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Η πρόσβαση σε τσιπ έχει γίνει επίσης ένα γεωπολιτικό όπλο, με τις ΗΠΑ να περιορίζουν τις εξαγωγές προς την Κίνα για να επιβραδύνουν την τεχνολογική πρόοδο ενός οικονομικού αντιπάλου. Δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια έχουν δεσμευτεί για να επεκταθεί η παραγωγή τα επόμενα χρόνια, τη στιγμή που μια επικείμενη ύφεση έχει αρχίσει να περιορίζει δραστικά την παγκόσμια ζήτηση.

Ο πόλεμος για τα τσιπ

Η παραγωγή τσιπ έχει γίνει μια ολοένα και πιο επισφαλής επιχείρηση. Η κατασκευή ενός νέου εργοστασίου κοστίζει πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια, χρειάζονται χρόνια για να ολοκληρωθούν και πρέπει να λειτουργούν σταθερά επί 24ώρου βάσεως ώστε να αποφέρουν κέρδος.

Με αυτά τα δεδομένα οι εταιρείες με τεχνολογία αιχμής είναι ουσιαστικά μόλις τρεις: η Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (TSMC), η Samsung Electronics της Νότιας Κορέας και η Intel των ΗΠΑ.

Οι κατασκευαστές τσιπ ελέγχονται όλο και περισσότερο για το τι πωλούν στην Κίνα, τη μεγαλύτερη αγορά μικροτσίπ στον κόσμο. Οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, οι αλλαγές στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού και οι ελλείψεις έχουν κάνει κυβερνήσεις από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη μέχρι την Κίνα και την Ιαπωνία να σπεύδουν να επιδοτήσουν νέα εργοστάσια και εξοπλισμό.

Γιατί οι ημιαγωγοί είναι κρίσιμης σημασίας

Η απλοϊκή απάντηση είναι γιατί είναι το εξέρτημα που κάνει τα ηλεκτρονικά gadget έξυπνα. Κατασκευασμένα από υλικά που εναποτίθενται σε δίσκους πυριτίου, τα τσιπ μπορούν να εκτελέσουν μια ποικιλία λειτουργιών. Τα τσιπ μνήμης, τα οποία αποθηκεύουν δεδομένα, είναι σχετικά απλά και διαπραγματεύονται σαν εμπορεύματα.

Τα logic chips, τα οποία εκτελούν προγράμματα και λειτουργούν ως εγκέφαλοι μιας συσκευής, είναι πιο περίπλοκα και ακριβά. Και καθώς οι συσκευές που λειτουργούν με τεχνολογία — από πυραύλους μέχρι ψυγεία — γίνονται όλο και πιο έξυπνες και συνδεδεμένες, οι ημιαγωγοί είναι όλο και πιο απαραίτητοι στην παγκόσμια οικονομία.

Αυτή η έκρηξη κάνει ορισμένους αναλυτές να προβλέπουν ότι ο κλάδος θα διπλασιαστεί σε αξία αυτή τη δεκαετία. Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη για τσιπ κυριαρχούνται από αμερικανικές εταιρείες, με πάνω από το ήμισυ του συνόλου.

Μήπως ο κόσμος έχει έλλειψη από τσιπ υπολογιστών;

Τα lockdown λόγω της πανδημίας και οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας έκαναν πολλούς τύπου μικροτσίπ να σπανίζουν για περίπου δύο χρόνια. Με τη ζήτηση για τηλέφωνα και προσωπικούς υπολογιστές να μειώνεται μετά την πανδημία – και μεγάλο μέρος του κόσμου κινδυνεύει να πέσει σε ύφεση – ο κύκλος έχει αλλάξει.

Οι κατασκευαστές τσιπ προειδοποίησαν για υπερβολή σε ορισμένους τομείς, αν και ορισμένοι πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοβιομηχανιών, εξακολουθούσαν να δυσκολεύονται να πάρουν αρκετές ποσότητες. Ωστόσο, για πολιτικούς λόγους, οι κατασκευαστές τσιπ εξακολουθούσαν να είναι έτοιμοι να προσθέσουν χωρητικότητα σε μια περίοδο ασταθούς ζήτησης, η οποία θα μπορούσε να ανατρέψει περαιτέρω τη βιομηχανία.

Ο ανταγωνισμός

• Τον Οκτώβριο, οι ΗΠΑ επέβαλαν αυστηρότερους ελέγχους εξαγωγών σε ορισμένα τσιπ και εξοπλισμό κατασκευής τσιπ για να εμποδίσουν την Κίνα να αναπτύξει δυνατότητες που θα μπορούσαν να γίνουν στρατιωτική απειλή, όπως υπερυπολογιστές και τεχνητή νοημοσύνη.

• Οι κατασκευαστές τσιπ της Κίνας εξακολουθούν να εξαρτώνται από την αμερικανική τεχνολογία και η πρόσβασή τους σε αυτή συρρικνώνεται. Ένα τεράστιο κινεζικό κύμα δαπανών δεν κατάφερε να δημιουργήσει επαρκή εγχώρια προσφορά ζωτικών εξαρτημάτων.

• Οι πολιτικοί των ΗΠΑ αποφάσισαν ότι πρέπει να κάνουν περισσότερα από το να συγκρατήσουν απλώς την Κίνα. Ο νόμος για τα τσιπ και την επιστήμη (CHIPS and Science Act), που τέθηκε σε εφαρμογή στις 9 Αυγούστου, θα παράσχει περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια ομοσπονδιακών κεφαλαίων για τη στήριξη της παραγωγής ημιαγωγών στις ΗΠΑ και την ενίσχυση του ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που χρειάζεται ο κλάδος. Και οι τρεις μεγαλύτεροι κατασκευαστές έχουν ανακοινώσει σχέδια για νέα εργοστάσια στις ΗΠΑ.

• Η βασική δοκιμασία της πολιτικής περιορισμού των ΗΠΑ γύρω από την Κίνα έρχεται με τις προσπάθειες να πείσουν τους συμμάχους να εφαρμόσουν παρόμοιους περιορισμούς στις τοπικές εταιρείες τους. Στα τέλη του 2022, οι διαπραγματεύσεις για την ευθυγράμμιση της Ολλανδίας και της Ιαπωνίας καθυστερούσαν.

• Η Ευρώπη έχει μπει στον παγκόσμιο αγώνα για τη μείωση της συγκέντρωσης της παραγωγής στην Ανατολική Ασία. Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσελκύουν την TSMC και άλλους κατασκευαστές ημιαγωγών για να επιτύχουν τον στόχο διπλασιασμού της παραγωγής στο εσωτερικό της ΕΕ στο 20% της παγκόσμιας αγοράς έως το 2030. Η Intel έχει ήδη δεσμευτεί να κατασκευάσει εργοστάσιο στη Γερμανία.

Ο ρόλος της Ταϊβάν στη συνολική εικόνα

Η νησιωτική δημοκρατία αναδείχθηκε ως ο κυρίαρχος παίκτης στην παραγωγή ημιαγωγών κατά παραγγελία, εν μέρει λόγω μιας κυβερνητικής απόφασης τη δεκαετία του 1970 να προωθήσει τη βιομηχανία ηλεκτρονικών.

Η TSMC δημιούργησε σχεδόν μόνη της την επιχείρηση κατασκευής τσιπ για λογαριασμό τρίτων. Οι πελάτες μεγάλης κλίμακας όπως η Apple έδωσαν στην TSMC τον τεράστιο όγκο για να αποκτήσει κορυφαία τεχνογνωσία στον κλάδο και τώρα ο κόσμος βασίζεται σε αυτήν.

Η αντιστοίχιση της κλίμακας παραγωγής και των δεξιοτήτων θα χρειαζόταν χρόνια για να επιτευχθεί και θα κόστιζε μια περιουσία. Ωστόσο, ο παράγοντας πολιτική έχει αλλάξει το παιχνίδι που δεν αφορά πλέον μόνο τα χρήματα, με τις ΗΠΑ να σηματοδοτούν ότι θα συνεχίσουν τις προσπάθειες να περιορίσουν την πρόσβαση της Κίνας στην αμερικανική τεχνολογία που χρησιμοποιείται στα χυτήρια της Ταϊβάν.

Η Κίνα από την άλλη πλευρά διεκδικεί από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του το νησιωτικό κράτος που απέχει κάτι παραπάνω από 160 χιλιόμετρα από τις ακτές της, χαρακτηρίζοντάς το αποσχιθείσα επαρχία και απειλεί να εισβάλει ώστε να αποτρέψει την ανεξαρτησία της.  Οι πρόσφατες στρατιωτικές ασκήσεις της Κίνας αναζωπύρωσαν τις ανησυχίες για την εξάρτηση του κόσμου από την Ταϊβάν για την κατασκευή μικροτσίπ, καταλήγει το Bloomberg.