Ρωσία: Παρά τις κυρώσεις, εισάγει τεχνολογία όπλων από την ΕΕ

Στη Ρωσία εξακολουθούν να καταλήγουν προϊόντα αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ που προέρχονται από χώρες της Ευρώπης, παρά τα αλλεπάλληλα πακέτα κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα.

Αγορές: Κέρδη στα ευρωπαϊκά «σκουπίδια» αναζητούν οι επενδυτές ομολόγων

Και όπως αναφέρει το Bloomberg, επικαλούμενο αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα, τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κάνουν ακόμη αρκετά για να εμποδίσουν τη Ρωσία να πάρει στα χέρια της τεχνολογίες για τις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις, τις οποίες χρησιμοποιεί για την ανάπτυξη όπλων που χρησιμοποιεί στο πόλεμο στην Ουκρανία.

Απευθείας από την Ευρώπη

Σχεδόν το ένα τέταρτο των 450 εκατ. ευρώ των λεγόμενων ειδών υψηλής προτεραιότητας που έφτασαν στη Ρωσία από την ΕΕ τους πρώτους εννέα μήνες του περασμένου έτους στάλθηκαν απευθείας από την Ευρώπη. Η Ρωσία εισήγαγε ως επί το πλείστον τις υπόλοιπες ποσότητες μέσω τρίτων χωρών, σύμφωνα με την πηγή του Bloomberg.

Η Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σερβία και η Κίνα ήταν μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν στο εμπόριο που καταστρατηγεί τις κυρώσεις της ΕΕ, καθώς και κράτη που γειτνιάζουν με τη Ρωσία, όπως το Ουζμπεκιστάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και η Αρμενία. Ενώ τα στοιχεία δείχνουν ότι το άμεσο επίσημο εμπόριο της ΕΕ με τη Ρωσία σε ευαίσθητα αγαθά κατέρρευσε μετά την έναρξη του πολέμου, οι εξαγωγές των εν λόγω αγαθών από το μπλοκ προς τρίτες χώρες αυξήθηκαν κατακόρυφα για να καλύψουν πλήρως το κενό.

Η έκκληση της ΕΕ προς τα κράτη μέλη να αυστηροποιήσουν τον έλεγχο των εξαγωγών έρχεται ενώ ο πόλεμος διανύει τον τρίτο χρόνο του και οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται στην επίθεση κατά των ουκρανικών στρατευμάτων, που βρίσκονται αντιμέτωπα με μειωμένες προμήθειες πυρομαχικών.

Στο επίκεντρο των κυρώσεων

Η ΕΕ και οι σύμμαχοί της έχουν επικεντρώσει μεγάλο μέρος του έργου τους για την επιβολή κυρώσεων σε έναν κατάλογο «κοινών στοιχείων υψηλής προτεραιότητας» τους τελευταίους μήνες. Περιλαμβάνουν δεκάδες εξαρτήματα, συστατικά και προηγμένες τεχνολογίες, όπως ημιαγωγούς και ηλεκτρονικά, τα οποία έχουν βρεθεί σε πυραύλους και άλλα στρατιωτικά συστήματα που χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία κατά της Ουκρανίας ή είναι απαραίτητα για την παραγωγή τους.

Οι ενέργειες του μπλοκ για την επιβολή των κυρώσεων έχουν συμπεριλάβει περιορισμούς στις εξαγωγές εταιρειών σε τρίτες χώρες, καθώς και διπλωματικές επαφές στα εν λόγω έθνη ζητώντας τους να περιορίσουν τις επανεξαγωγές προς τη Ρωσία. Η ΕΕ έχει επίσης λάβει εξουσίες που θα της επέτρεπαν να απαγορεύσει τις εξαγωγές των προϊόντων που υπόκεινται σε κυρώσεις προς μια χώρα στις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις, αν και ορισμένα κράτη μέλη έχουν μέχρι στιγμής αντισταθεί στη χρήση του εργαλείου αυτού.

 

Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του εμπορίου πραγματοποιείται μέσω δικτύων χιλιάδων μικρών εταιρειών εκτός της ΕΕ – με τη συντριπτική πλειοψηφία να εδρεύει στην Κίνα – και συχνά μέσω πολλών βημάτων σε διαφορετικές δικαιοδοσίες, σύμφωνα με το Bloomberg.

Οι αποστολές είναι δύσκολο να παρακολουθηθούν, καθώς περιλαμβάνουν τακτικά αλυσίδες πολλαπλών πωλητών και ενίοτε μεταπωλητών που μπορεί να βυθίζονται σε παλαιότερα αποθέματα.

Και από το εσωτερικό του μπλοκ

Ωστόσο, η εσωτερική αξιολόγηση της ΕΕ δείχνει ότι ένα μέρος του εμπορίου προέρχεται από το εσωτερικό του μπλοκ. Τα κράτη μέλη -που είναι υπεύθυνα για την επιβολή των κυρώσεων- και οι εταιρείες, εν γνώσει ή εν αγνοία τους, κάνουν πολύ λίγα για να το σταματήσουν, δήλωσαν αξιωματούχοι του μπλοκ.

Τα στοιχεία έδειξαν επίσης ότι θυγατρικές και υπεργολάβοι ορισμένων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό παρήγαγαν είδη που υπόκεινται σε κυρώσεις και τα εξήγαγαν στη Ρωσία μέσω μεσαζόντων σε ενδιάμεσες χώρες, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο.

Μεγάλοι κατασκευαστές έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι τηρούν όλους τους κανόνες περί κυρώσεων και δεν εξάγουν στη Ρωσία.

Οι κανόνες της ΕΕ επιτρέπουν ορισμένες εξαιρέσεις για την εξαγωγή στη Ρωσία των λεγόμενων αγαθών διπλής χρήσης – μια ευρύτερη ομάδα ειδών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για στρατιωτικούς όσο και για πολιτικούς σκοπούς – για λόγους όπως οι ανθρωπιστικές ανάγκες, οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, οι φυσικές καταστροφές και η ιατρική χρήση.

Μεταξύ της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022 και του περασμένου Δεκεμβρίου, χορηγήθηκαν άδειες αξίας άνω των 560 εκατομμυρίων ευρώ από δώδεκα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, δήλωσε ο αξιωματούχος. Κατά την ίδια περίοδο, απορρίφθηκαν αιτήματα ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ.

Οι εξαιρέσεις δεν ισχύουν για εξαγωγές αγαθών προς την αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας και άλλους ευαίσθητους τομείς, όπως η ενέργεια και η αεροπορία, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ.