Fiat: Η 20ετής διαμάχη κληρονομιάς που διχάζει τη δυναστεία

Πριν από πέντε χρόνια, μέλη της πιο διάσημης επιχειρηματικής δυναστείας της Ιταλίας συγκεντρώθηκαν σε μια μεγαλειώδη βίλα του 18ου αιώνα έξω από το Τορίνο μετά την κηδεία της Marella Agnelli, χήρας του μεγάλου βιομήχανου του 20ού αιώνα Gianni Agnelli.

Αλλά αντί για μια ευκαιρία επανένωσης, το γεγονός αποδείχθηκε το τελευταίο σημείο ανάφλεξης σε μια διαμάχη που διέλυσε την οικογένεια καθώς το μόνο επιζών παιδί του αείμνηστου ζευγαριού, η Margherita συγκρούστηκε με τον γιο της John Elkann για την περιουσία του πατέρα της. Και σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι Financial Times, έκτοτε δεν έχουν δει ο ένας τον άλλον.

Το βρετανικό δημοσίευμα αναφέρει ότι η ρήξη επανήλθε στο προσκήνιο τον περασμένο μήνα, όταν οι αρχές έκαναν έφοδο στο σπίτι και τα γραφεία του Elkann, επικεφαλής της οικογενειακής επιχείρησης και προέδρου της αυτοκινητοβιομηχανίας Stellantis, μετά από καταγγελία της μητέρας του ότι βοήθησε τη μητέρα της να αποφύγει τον ιταλικό φόρο.

«Η Margherita Agnelli καταδιώκει τα τρία μεγαλύτερα παιδιά της και τους γονείς της στα δικαστήρια για περισσότερα από 20 χρόνια», δήλωσαν οι δικηγόροι του Elkann μετά τις επιδρομές.

Ο αγώνας για την κληρονομιά του Gianni Agnelli

Η 20χρονη διαμάχη έχει φέρει τη Margherita σε διαμάχη με τα τρία μεγαλύτερα παιδιά της, με τη ίδια να ισχυρίζεται πως ό,τι κάνει , το κάνει για χάρη των πέντε παιδιών που απέκτησε με τον δεύτερο σύζυγό της. Στο επίκεντρο βρίσκονται δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων έργων τέχνης του Μονέ και του Πικάσο και ενός μεριδίου στην Dicembre, την τελική μητρική εταιρεία του εισηγμένου ομίλου Exor, η αξία των οποίων έχει αυξηθεί κατά 2.700% στα 33 δισ. ευρώ υπό τον Έλκαν, μετά τον θάνατο του παππού του.

Εκτός από τη Fiat, την αυτοκινητοβιομηχανία του Gianni Agnelli που ενσωματώθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο και η οποία αποτελεί πλέον μέρος του παγκόσμιου ομίλου αυτοκινήτων Stellantis, η Exor κατέχει σημαντικά μερίδια σε επιχειρήσεις από την κατασκευάστρια πολυτελών αυτοκινήτων Ferrari και τη Juventus Football Club έως την ολλανδική εταιρεία ιατρικού εξοπλισμού Philips και το ειδησεογραφικό περιοδικό The Economist.

«Διακυβεύεται η ιδιοκτησία της Dicembre και επομένως της Exor. . . αν η Margherita αναδυόταν νικήτρια στις [πολλαπλές] διεκδικήσεις της θα γινόταν αναδιανομή των μεριδίων ιδιοκτησίας της Dicembre και ο Elkann θα έχανε την πλειοψηφία», δήλωσε ο Mauro Orlandi, καθηγητής ιδιωτικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Luiss στη Ρώμη.

Όταν ο Gianni Agnelli πέθανε το 2003, η χήρα και η κόρη του κληρονόμησαν το 37,5% των μετοχών της Dicembre καθώς και περιουσιακά στοιχεία αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, από έργα τέχνης έως ακίνητα στην Ιταλία και στο εξωτερικό. Ο Έλκαν, ο χρισμένος διάδοχος του παππού του, είχε ήδη χαρίσει το 25 τοις εκατό της εταιρείας.

Τα χρέη

Το επόμενο έτος, όταν η επιβίωση της φορτωμένης με χρέη Fiat ήταν αμφίβολη, η Margherita αποφάσισε ότι ήθελε να φύγει από την οικογενειακή επιχείρηση και συμφώνησε να λάβει 1,2 δισ. ευρώ με αντάλλαγμα να μεταβιβάσει το μερίδιό της στο Dicembre στη μητέρα της και να παραιτηθεί από κάθε δικαίωμα επί της περιουσίας της.

Μετά από αυτόν τον διακανονισμό, που έγινε σύμφωνα με τον ελβετικό νόμο καθώς η Marella και η Margherita ζούσαν η καθεμία στην Ελβετία εκείνη την εποχή, η γιαγιά πούλησε μέρος του Dicembre στα μικρότερα αδέρφια του Elkann, Lapo και Ginevra, τα οποία τώρα κατέχουν το 20%.

Αλλά αμέσως μετά τη συμφωνία, η Margherita άλλαξε γνώμη, όταν όπως είπε- ανακάλυψε ότι η περιουσία του πατέρα της περιελάμβανε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που είχαν κρυφτεί στο εξωτερικό, ένα μερίδιο από το οποίο ισχυρίστηκε ότι δικαιούταν. Το 2010 έχασε μια πρώτη νομική μάχη, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την οικογενειακή κόντρα να συνεχιστεί.

Ένας εκπρόσωπος της Margherita είπε στους Financial Times ότι πάντα προσπαθούσε απλώς να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των πέντε παιδιών της από τον δεύτερο σύζυγό της Serge de Pahlen — και να «σεβαστεί τη θέληση του πατέρα της, καθώς είχε δωρίσει μόνο το 25% του Dicembre στον John Elkann».

Οι δικηγόροι του Elkann λένε ότι η Margherita έκανε εξαργύρωση το 2004 «σε μια εποχή που το μέλλον των επιχειρηματικών συμφερόντων της οικογένειάς της και του γιου της ήταν αβέβαιο» και ότι αργότερα άλλαξε γνώμη μετά την αλλαγή της Fiat, ελπίζοντας να επωφεληθεί από τον πρόσθετο πλούτο της οικογένειας.

Πλούσιες ανταμοιβές

Ο John Elkann κατέχει πλέον το 60% της Dicembre, η οποία ελέγχει τελικά την Exor. Ο μεγαλύτερος μέτοχος της Stellantis, η Exor πρόκειται να αποκομίσει μερίσματα περίπου 700 εκατ. ευρώ, αφού ο όμιλος τον περασμένο μήνα ανέφερε ετήσια κέρδη ρεκόρ ύψους 18,6 δισ. ευρώ.

Τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στην Exor, παλαιότερα γνωστή ως IFIL, αυξήθηκαν σε περίπου 33 δισ. ευρώ από περίπου 1,2 δισ. ευρώ όταν πέθανε ο παππούς του Έλκαν.

Τα μέλη της οικογένειας ήλπιζαν ότι οι διαφορές θα μπορούσαν να επιλυθούν, με την Ginevra Elkann να ενεργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ της γιαγιάς, της μητέρας και των αδελφών της. Αλλά αυτές οι ελπίδες εξαφανίστηκαν στην κηδεία για τη Μαρέλα, όπου η Margherita και ο Τζον είχαν άλλη μια διαμάχη, σύμφωνα με αρκετούς καλεσμένους.

Ένα βασικό σημείο διαμάχης τώρα είναι το πού έζησε η Μαρέλα στα τελευταία της χρόνια. Η νομική ομάδα της Margherita υποστήριξε ότι διέμενε στην Ιταλία, επομένως η διαθήκη της θα έπρεπε να ρυθμίζεται από την ιταλική νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά έχουν πάντα δικαίωμα σε ένα μέρος της περιουσίας ενός γονέα.

Οι δικηγόροι των τριών αδερφών Elkann υποστήριξαν στο δικαστήριο ότι η Margherita παραιτήθηκε από το δικαίωμά της σε οποιαδήποτε περαιτέρω αξίωση κληρονομιάς όταν υπέγραψε τη συμφωνία του 2004.

Οικογενειακό σχίσμα

Η διαμάχη έχει χωρίσει τα παιδιά της Μαργκερίτα. Ο Λάπο και η Τζινέβρα έχουν ταχθεί με τον αδερφό τους Τζον και έχουν διακόψει την επαφή με τη μητέρα και τα ετεροθαλή αδέρφια τους, σύμφωνα με φίλους και συγγενείς.

Άνθρωποι κοντά και στις δύο πλευρές της οικογένειας λένε ότι η σχέση μεταξύ της Margherita, μιας καλλιτέχνιδας που δεν έχει εργαστεί ποτέ στην οικογενειακή επιχείρηση, και των τριών παιδιών της από τον γάμο της με τον Alain Elkann ήταν «γεμάτη» από τα πρώτα τους χρόνια.

Μερικά μέλη της ευρύτερης οικογένειας που δεν θέλησαν να κατονομαστούν υποστηρίζουν ότι το αίσθημα θλίψης της Margherita είναι δικαιολογημένο, υποστηρίζοντας ότι ορισμένα περιουσιακά στοιχεία της είχαν κρυφτεί σε σχέση με τη συμφωνία του 2004 και άλλα, συμπεριλαμβανομένων πίνακες αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, είχαν εξαφανιστεί από τον θάνατο της Μαρέλας.

«Ο πατέρας της Μαργκερίτα άφησε τους πίνακές της που κρατήθηκαν από τη μητέρα της μέχρι το θάνατό της [με νομική συμφωνία] αλλά μερικά από αυτά τα έργα τέχνης έχουν χαθεί», είπε ο εκπρόσωπός της.