Ουγγαρία: Σύγκρουση Spar-Όρμπαν λόγω υπερφορολόγησης – Ο ρόλος της ΕΕ

Σε ευθεία επίθεση προς την Ουγγαρία προχώρησε η αυστριακή αλυσίδα σούπερ μάρκετ Spar, κατηγορώντας την ότι παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία στην προσπάθειά της να μειώσει τις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και κάλεσε τις Βρυξέλλες να παρέμβουν για να απαλύνουν τις «καταστροφικές» επιπτώσεις στις δραστηριότητές της.

Ο όμιλος υποστήριξε ότι ένας ειδικός φόρος που εισήγαγε η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν το 2022 ήταν διακριτικός μεν, παραβίαζε ωστόσο μια σειρά από νόμους της ΕΕ, μεταξύ άλλων σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων.

Ουγγαρία: Τα παλιά… νέα «άπλυτα» του Βίκτορ Όρμπαν

Τα αμφίβολα μέτρα

Τα μέτρα της κυβέρνησης, τα οποία περιλαμβάνουν φόρο 4,5% με στόχο τα έσοδα των λιανοπωλητών που ανήκουν στο εξωτερικό και την απαίτηση να μειωθούν οι τιμές σε μια σειρά από βασικά είδη διατροφής, παραμένουν σε ισχύ, παρόλο που ο πληθωρισμός έχει μειωθεί και μάλιστα απότομα.

«Η Spar υποστηρίζει ότι τα εν λόγω μέτρα είναι σαφώς ασύμβατα με το ευρωπαϊκό δίκαιο, καθώς παραβιάζουν βασικές αρχές όπως την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και την ελευθερία εγκατάστασης και τον χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων», σύμφωνα με καταγγελία που υποβλήθηκε στην ΕΕ την περασμένη εβδομάδα και αποκαλύπτουν οι Financial Times.

Σύμφωνα με την καταγγελία, η παρέμβαση της κυβέρνησης αύξησε το κόστος της Spar κατά περίπου 90 εκατ. ευρώ, αφήνοντας την επιχείρησή της εκεί με ζημία σχεδόν 50 εκατ. ευρώ το 2023. Η Spar είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ξένος λιανοπωλητής στην Ουγγαρία με βάση τον κύκλο εργασιών.

Ο Όρμπαν κατηγορεί εδώ και καιρό τις ξένες εταιρείες για το υψηλότερο κόστος των τροφίμων, υποστηρίζοντας από πέρυσι ότι έχουν «αυξήσει τις τιμές περισσότερο από όσο δικαιολογείται» και ότι η κυβέρνηση πρέπει να «δείξει δύναμη» για την αντιμετώπισή του.

Σύμφωνα με το κυβερνητικό καθεστώς, οι λιανοπωλητές υποχρεούνται να προσφέρουν τουλάχιστον ένα είδος από έναν κατάλογο 20 κατηγοριών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των ψαριών, των πουλερικών, των αυγών και του καφέ, με έκπτωση 10% στη μέση τιμή των προηγούμενων 30 ημερών.

Σύμφωνα με την καταγγελία της Spar, τα μέτρα της κυβέρνησης «ανατρέπουν την ισορροπία της ζήτησης και της προσφοράς στην αγορά γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. Ενώ επιτρέπουν με διακριτικό τρόπο στους μικρούς, ανεξάρτητους λιανοπωλητές και στα μέλη του δικτύου franchise να αποφεύγουν τις εν λόγω απώλειες αγοράζοντας στην προωθητική ή μειωμένη τιμή από τους μεγάλους retailers.

Δεν είναι μόνο η Spar

Η Spar δεν είναι ο μόνος ξένος λιανοπωλητής με σημαντικές επιχειρήσεις στην Ουγγαρία. Η Lidl και η Tesco, ο μεγαλύτερος όμιλος σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν αμφότερες δραστηριότητες εκεί.

Αφού έφθασε σε ποσοστό άνω του 20% στις αρχές του 2023, ο πληθωρισμός της Ουγγαρίας έχει μειωθεί απότομα και έχει φθάσει κοντά στον μακροπρόθεσμο στόχο της κεντρικής τράπεζας για 3%.

Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ θα μπορούσε να αποφασίσει να διερευνήσει την καταγγελία, γεγονός που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει την ουγγρική κυβέρνηση να αναγκαστεί να αλλάξει τις πολιτικές της.

Ο Όρμπαν έχει καταφύγει αρκετές φορές σε ανορθόδοξη φορολογία από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2010 και στο παρελθόν έχει στοχεύσει τους τομείς των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών.