Πλαστικό χρήμα: Τι συμβαίνει κάθε φορά που πληρώνετε με κάρτα – Η «πίτα» των 170 δισ. ευρώ

Μια ολόκληρη «βιομηχανία» βρίσκεται πίσω από κάθε φορά που ένας καταναλωτής πληρώνει με κάρτα, είτε πιστωτική είτε χρεωστική, με μια σειρά από χρεώσεις να ανεβάζουν την «πίτα» παγκοσμίως πάνω από τα 170 δισ. δολάρια!

Κάθε φορά λοιπόν που ένας καταναλωτής σύρει μια πιστωτική ή χρεωστική κάρτα ή κάνει κλικ στο κουμπί «αγορά» ενός ιστότοπου, μια σειρά συμβάντων μετακινεί χρήματα από τον καταναλωτή στον έμπορο. Η διαδικασία κόστισε στους λιανοπωλητές περισσότερα από 170 δισ. δολάρια σε χρεώσεις πέρυσι — και οι τράπεζες, τα δίκτυα πληρωμών (όπως η Visa και η Mastercard) και οι φορείς επεξεργασίας πληρωμών αγωνίζονται έντονα για ένα μερίδιο από αυτά.

Κάρτες: Πώς πληρώνουν οι Ελληνες καθημερινές αγορές και λογαριασμούς

Για να γίνουν όμως πιο ανταγωνιστικές η Visa και η Mastercard συμφώνησαν στις 26 Μαρτίου στα λεγόμενα «τέλη σάρωσης», ως μέρος ενός διακανονισμού για τον τερματισμό ενός νομικού αγώνα που διήρκεσε σχεδόν δύο δεκαετίες.

1. Τι είναι το τέλος «σάρωσης» πιστωτικής κάρτας;

Αυτό που είναι γνωστό στη γλώσσα του κλάδου πληρωμών ως διατραπεζική προμήθεια συνήθως κατανέμεται μεταξύ πολλών μερών και ανέρχεται σε περίπου 2% της τιμής αγοράς για μια συναλλαγή με πιστωτική κάρτα και 21 σεντ για μία με χρεωστική κάρτα.

Οι ΗΠΑ έχουν αυτό που είναι γνωστό ως τετραμερές σύστημα – τον καταναλωτή, την τράπεζα του καταναλωτή, τον έμπορο και την τράπεζα του εμπόρου. Τα δίκτυα, Visa και Mastercard, βρίσκονται μεταξύ της τράπεζας του καταναλωτή και της τράπεζας του εμπόρου και στέλνουν σήματα εκατέρωθεν που επιτρέπουν στα χρήματα να περνούν με ασφάλεια μεταξύ των δύο. Σε μια τυπική συναλλαγή, τα έσοδα μοιράζονται οι δύο τράπεζες και είτε η Visa είτε η Mastercard.

2. Ποιος πληρώνει το τέλος;

Ο έμπορος. Η ιδέα είναι ότι οι τράπεζες αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του κινδύνου δανείζοντας στον καταναλωτή τα χρήματα για μια αγορά με πιστωτική κάρτα. Και οι μελέτες δείχνουν ότι οι καταναλωτές ξοδεύουν περισσότερα όταν χρησιμοποιούν κάρτα αντί για μετρητά, κάτι που είναι καλό για τον έμπορο.

3. Τι ισχύει για το τρέχον σύστημα;

Έμποροι λιανικής, εστιατόρια, μικρές επιχειρήσεις και άλλοι έμποροι λένε ότι οι καταναλωτές καταλήγουν να πληρώνουν το λογαριασμό με υψηλότερες τιμές. Αυτοί οι επικριτές λένε επίσης ότι τα swipe fees χρηματοδοτούν τις πολυτελείς ανταμοιβές – μίλια αεροπορικών εταιρειών, επιστροφή μετρητών και παρόμοια – που προσφέρουν οι τράπεζες στους πλούσιους κατόχους πιστωτικών καρτών, οι οποίοι με τη σειρά τους είναι συνήθως πρόθυμοι να πληρώσουν βαριές ετήσιες αμοιβές για το προνόμιο.

4. Ποια είναι η νέα συμφωνία;

Για χρόνια, δικηγόροι που εκπροσωπούν εκατομμύρια εμπόρους διαπραγματεύονταν με τη Visa και τη Mastercard για να αλλάξουν τις πρακτικές τους για τα τέλη σάρωσης. Οι εταιρείες συμφώνησαν να περιορίσουν τις χρεώσεις ως μέρος μιας συμφωνίας που οι έμποροι των ΗΠΑ λένε ότι θα τους εξοικονομήσει τουλάχιστον 30 δισ. δολάρια σε διάστημα πέντε ετών.

Η συμφωνία, η οποία υπόκειται σε δικαστική έγκριση, θα επιτρέψει επίσης στους λιανοπωλητές να χρεώνουν επιπλέον τους καταναλωτές στο ταμείο για τη χρήση πιστωτικών καρτών Visa ή Mastercard και να χρησιμοποιούν τακτικές τιμολόγησης για να κατευθύνουν τους πελάτες σε κάρτες χαμηλότερου κόστους. Θα μπορούσε να αλλάξει θεμελιωδώς τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές σκέφτονται να πληρώσουν για προϊόντα στο ταμείο με πιστωτική κάρτα.

Επίσης, οι έμποροι λιανικής πιέζουν τους νομοθέτες να περιορίσουν τις διατραπεζικές προμήθειες για τις πιστωτικές κάρτες, όπως έγινε πριν από αρκετά χρόνια για τις χρεωστικές κάρτες.

5. Ποιος άλλος ανταγωνίζεται για αυτές τις αμοιβές;

Εταιρείες όπως η Square της Block και η Stripe έχουν εισέλθει στον λεγόμενο χώρο εμπορικών αγορών προσφέροντας χαμηλότερες τιμές ή καλύτερες υπηρεσίες σε μικρές επιχειρήσεις που δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές.

Τα προϊόντα της Square, τα οποία μετατρέπουν ένα κινητό τηλέφωνο σε επεξεργαστή πληρωμών με πιστωτική κάρτα, απευθύνονται σε ορισμένους λιανοπωλητές λόγω της απλότητας του συστήματος κατ’ αποκοπή τιμολόγησης.

Επίσης πάροχος είναι το Apple Pay και άλλες λεγόμενες προσφορές πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου.